قلعه پیروز گَتْ:
موقعیت جغرافیایى: بخش مرکزى – 5 کیلومترى شمالغربى چابهار – روستاى تیس
قدمت: اشکانیان و ساسانیان
خصوصیات معمارى:این اثر بر فراز یک تپه در وسط دره تیس واقع است ارتفاع تپه از ارتفاع دورشته کوه اطراف تپه بیشتر نیست. بلندى این محل تقریباً 1/5 تا 2 برابر ارتفاعات اطراف دره در محل روستاى تیس مى باشد. تپه از تخته سنگهایى از جنس رسوبى و آهکى تشکیل شده است. آثارى از زراعت و آبادانى در اطراف تپه پیروزگت دیده مى شود راه ورود به تپه سخت و پرخطر است. در قسمت پایین تپه و در اطراف آن آثارى از دیوارهاى سنگى بزرگ و قلوه سنگ و ساروج با قدمت خیلى زیاد دیده مى شود. قسمتهاى متفرقى از دیوارها باقى هستند. ضخامت دیوار 2/5 تا 4 متر و ارتفاع آن در بعضى نقاط به 12 متر مى رسد. بین دیوارهاى اصلى اطراف تپه دیوارهایى با ضخامت کمتر و به موازات دیوار اصلى دیده مى شود که از یکدیگر 8 متر فاصله دارند و 200 متر طول دارند.
بین دو دیوار آثارى از برجهاى قلعه نمایان است و هر نقطه از تپه براى تأسیسات خاصى مانند کشیک خانه، قراولخانه و حفاظت قلعه اختصاص داشته است و تنها اثرى که از آنها باقى مانده است سنگ و دیوار شکسته، ملاط، ساروج، گچ، خرده هاى سفال و پىهاى بنا مىباشند. علاوه بر این دیوارهاى بزرگ و ضخیم قلعه اثر خندقى به عرض 3 متر و عمق متفاوت قبل از دیوار اصلى دیده مى شود. در اطراف دژ آثارى از آب انبارها نمایان است. زیربناى قلعه در حدود 800 متر طول و عرض آن با توجه به وضع طبیعى زمین متغیر است و تقریباً بیضى شکل مى باشد.
آثارى از برجها در ضلعهاى شمالى و جنوبى دیده مى شود. در قسمت ضلع شمالى دو اطاق کوچک در اندازه 3*2 متر به منظور دیدهبانى روى یک گوشواره زمین مانند دو طبقه واقع شده اند و بلندترین قسمت دژ و برج بر روى همین گوشواره است و بر اطراف اشراف دارد. در گوشه هاى شرقى و غربى و در مرکز حیاط قلعه آثارى از سکوهاى بزرگ که از سنگ تراشیده ساخته شده اند مشهود است و قسمتهایى که باقى مانده اند نمایگر محلى براى اجتماع، عبادت یا نشستن اهل قلعه در یک مجلس بوده است. در اطراف قلعه اصلى بر روى تپه هاى پراکنده آثارى نیز از تأسیسات سکونتى بصورت جدا دیده مى شود که شاید محل سکونت طوایف یا خانواده هاى مأموران قلعه بوده است. سنگهاى بکار رفته در بناها از نوع غیرآهکى هستند که از نقاط دیگرى به اینجا آورده شده اند زیرا جنس خود تپه آهکى و سیلیسى مىباشد. این بنا با توجه به آثار باقى مانده مشابه بناهاى دوره پارتى (اشکانى) است اما نام پیروز، ساسانى بودن این اثر را قوت مى دهد.
قلعه بلوچ گَتْ:
موقعیت جغرافیایى: بخش مرکزى – 5 کیلومترى شمال غربى چابهار – روستاى تیس
خصوصیات معمارى: این قلعه برروى کوهى بلند قرار دارد از قلعه تنها دیوار قلعه و یک برج دیده بانى باقى مانده است در این محل آثار دو مقبره هرمى شکل که از سنگ و ساروج ساخته شده اند و از نوع مقابر اسلامى مى باشند دیده مى شود. آثارى از حصار و باروى قلعه در دور محوطه اصلى و اطراف دژ فوقانى نیز باقى است، چندین چاه به منظور تأمین آب موردنیاز در صخره حفر شده اند. در روى قلعه آب انبارهایى از سنگ، ساروج و گچ در درون صخره تعبیه شده است که با وسایل و ابزارى آب موردنیاز را از پاى قلعه کشیده و به داخل آب انبارهاى بالایى رسانیده اند . این آب انبارها در مواقع ضرورى آب موردنیاز نیروهاى داخل قلعه را تأمین مى کرده اند. این قلعه داراى یک موقعیت ممتازى بوده که آب رسانى، دیدکافى به دریا و دوربودن آن از دسترس مهاجمان از خصوصیات آن بوده اند.
قلعه نوشیروان:
موقعیت جغرافیایى: بخش دشتیارى – دهستان باهوکلات – 2 کیلومترى روستاى سنگان
قدمت: 300سال
خصوصیات: این قلعه بر بالاى یک کوه قرار دارد و شخصى به نام نوشیروان خان از قوم گیجکى ساکن در کیچ مکران (بلوچستان پاکستان) به این منطقه مهاجرت نموده و قلعه فوق را بنا کرده است.
قلعه باتِلْ:
موقعیت جغرافیایى: شهرستان چابهار – بخش دشتیارى – دهستان پلان – روستاى گیتیک
خصوصیات معمارى: این قلعه بر روى تپه اى خاکى قرار دارد. لایه هاى سنگى عظیمى در روى تپه نمایان است که با فرسایش خاک زیر آنها خالى شده اند. آثارى از فسیل حیوانات و صدفهاى دریایى در محل دیده مىشود که بیانگر این است که در سالیان کهن این ناحیه جزئى از دریا بوده است. در قسمت بالاى کوه پاره هایى از ظروف سفالین جلب نظر مى کند. آثارى از برجها و باروها دیده مى شوند که به مرور زمان به کلى تخریب شده اند و تنها خرابه هاى آنها باقى هستند. در محل آثارى از یک چاه با قطر یک متر و سى سانتى متر به شکل دایره دیده مى شود که در دل کوه کنده شده است و از ظرافتهاى چاه ایجاد کنده کاریهایى در بدنه چاه به منظور پایین رفتن و بالا آمدن افراد است. تقریباً چاه عمقى در حدود 40 تا 50 متر دارد. در بلندترین نقطه کوه آثارى از دیوارهاى عظیم سنگى دیده مىشود که قسمت پى آنها باقى مانده است و سفالهایى بصورت قطعه قطعه که داراى نقوشى هستند در این محل نیز دیده مى شوند. بنا به باور مردم، این قلعه متعلق به شخصى به نام باتِل بوده است که چندین سال براین منطقه حکمرانى کرده است و این چاهها بدستور ایشان بوسیله جنها ایجاد شده اند زیرا فرمانبردار او بوده اند. داستانهایى که مردم نقل مى کنند بیشتر به افسانه نزدیک است. چیزى که عجیب مى نماید این است که کوههاى محل احداث قلعه به مرور زمان تخریب شده اند یعنى قدمت این قلعه شاید به چند هزاره برسد و این همه عظمت در این مکان در اعتقادات مردم اثر گذاشته و نسل به نسل حقایق مربوط به آن در اثر گذشت زمان به افسانه تبدیل شده اند.
قلعه پیل بَنْدْ:
موقعیت جغرافیایى: بخش مرکزى – 5 کیلومترى شمال غربى چابهار – روستاى تیس
قدمت: پیش از اسلام
مشخصات: این قلعه برروى کوه پیل بند قرار دارد رشته کوه پیل بند در دامنه جنوبى دره تیس واقع است. آثار باروئى بزرگ در سطح زمین نزدیک به بلندترین نقطه کوه وجود دارد و به فاصله هاى مختلف تأسیساتى مشاهده مى شود که تخریب شده اند و مصالح بکار رفته در آنها سنگ،گچ و ساروج مى باشند. و بنا به باور مردم در این محل جایى مخصوص نگهدارى پیلان شاه بوده و عده اى به عنوان پیلبان مأمور تربیت و نگهدارى این پیلان بوده اند در نتیجه به کوه پیلبند معروف شده است.
نظرات بسته شده است.