در خصوص چگونگی انتخاب دوربینهای شکاری مختلف در شماره‌های آتی به تفصیل خواهیم نوشت. امید می‌رود این اطلاعات برای علاقه‌مندان جهت انتخاب یک دوربین مناسب، مفید و موثر باشد. از آنجایی که دانستن کلیات و اصطلاحات فنی رایج در شناخت دوربینها حائز اهمیت فراوان است و در سایر مباحث نیز مورد استفاده واقع می‌شود، در این بخش، این اصطلاحات را با ذکر جزئیات بیشتر یادآوری می‌کنیم:
بزرگنمایی (Magnification):
معمولا دوربینهای دوچشمی را با دو عدد می‌شناسند که عدد اول بیانگر میزان بزرگنمایی یا قدرت دوربین می‌باشد که نشان می‌دهد شی مورد نظر به چه میزان نزدیکتر به نظر می‌رسد. مثلا در دوربین 42×10 عدد 10 نشانگر بزرگنمایی دوربین است یعنی هدفی که در فاصله 100 متری قرار دارد در فاصله 10 متری دیده می‌شود. دوربینهای دوچشمی معمولا با بزرگنمایی ثابت ساخته می‌شوند. البته برخی انواع بزرگنمایی دوگانه دارند و امکان تغییر بزرگنمایی در دو حالت را دارند. این تکنولوژی ابداع شرکت Leica می‌باشد که از این نمونه می‌توان دوربینهای Dovid 8+ 12X42 را نام برد. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده که با تغییر بزرگنمایی، تنظیم دیوپتر دوربین به صورت اتوماتیک انجام گیرد. در مورد دوربینهای تفنگ، بزرگنمایی ممکن است ثابت (مثلاً 6×42) یا متغیر Variable (مثلا 2.5 10×42) باشد. این بدان معنی است که دوربین دارای بزرگنمایی ثابت 6X و یا بزرگنمایی متغیر 2.5X تا 10X می‌باشد.
قطر لنز خارجی ی شیئی:
عدد دوم در دوربینهای دوچشمی (به طور مثال 42 در موارد ذکر شده) قطر لنز بیرونی یا شیئی را به میلیمتر نشان می‌دهد. بدیهی است هر قدر این لنز بزرگتر باشد میزان نوری که وارد می‌شود بیشتر است. البته حمل یک دوربین با قطر لنز شیئی بالا با توجه به وزن و حجم آن در مسافتهای طولانی و یا کوهستان، خسته‌کننده است و مناسب نیست. درمحیط‌های جنگلی و یا کم‌نور و جایی که حتی بشود دوربین را روی یک تکیه‌گاه ثابت مانند سه‌پایه قرار دا د، می‌توان از دوربینهای دوچشمی با قطر لنز شیئی بالا مانند 56، 58، 60 میلیمتر و… استفاده نمود. به تازگی دوربینهای آلمانی، علاوه بر پوششهای منحصر بفرد و مخصوص روی لنزهای شیئی، از موادی مانند فلوراید در ساختار مولکولی لنزهای خود استفاده می‌کنند که از این نوع می‌توان دوربینهای Zeiss سری FL و Leica سری Ultravid را نام برد.
میدان دید (FOV= Field Of View):
میدان یا حوزه دید فضایی است که با دوربین از فاصله معینی (1000 متری یا 1000 یاردی) دیده می‌شود و اغلب با متر یا فوت بیان می‌گردد. این طول در حقیقت قطر حوزه دایروی شکل تحت عنوان میدان دید است. لازم به ذکر است هرچه میدان بزرگنمایی یک دوربین بیشتر باشد، حوزه دید آن کوچکتر می‌شود. گاهی اوقات در مشخصات فنی یک دوربین، از زاویه دید دوربین نیز نام برده می‌شود که این زاویه مانند شکل فوق، زاویه بین دو وجهی است که میدان دید دوربین را تامین می‌کند. در مورد برد دوربین باید گفت یک مشخصه حسی است که توسط کاربر که می‌خواهد جزئیات تصویر را در دوردست ببیند تداعی می‌شود. بسیاری از مردم از بزرگنمایی بالا به عنوان برد بالای دوربین نام می‌برند که درست نیست. از این رو به توضیح یک اصطلاح جدید با نام «عمق دید» می‌پردازیم. عمق دید (Depth of View) در حقیقت قابلیت تشخیص جزئیات تصویر در فواصل دور است. درست است که با بزرگنمایی بالاتر امکان تشخیص جزئیات تصویر بالاتر می‌رود ولی در بزرگنمایی پایین‌تر، نه تنها میدان دید دوربین بیشتر می‌شود بلکه عمق دید آن نیز افزایش می‌یابد. پس یک دوربین با بزرگنمایی مناسب و در عین حال تکنولوژی لنز بالا برای یک شکارچی، طبیعت گرد و یا پرنده بین بسیار بهتر از یک دوربین با بزرگنمایی بالاتر و کارآیی پایین می‌باشد.
عامل روشنایی (Tvilight Factor):
این عامل به کیفیت لنز یا منشور در دوربینها بستگی ندارد و از فرمول ریاضی زیر به دست می‌آید:
عامل روشنایی= Z بزرگنمایی= V
قطر لنز شیئی دوربین به میلیمتر= D
Twilight Factor قابلیت و عملکرد دوربین را در نور کن و یا محیطهای غبارآلود یا مه‌آلود نشان می‌دهد. به طور مثال شکارچیان از دوربین 8×56 در جنگل یا محیطهای مشابه استفاده می‌کنند. عامل روشنایی این دوربین به صورت زیر محسابه می‌شود:
مردمک بیرونی یا خارجی
(Exit Pupil):
اگر یک دوربین را از یک فاصله معین از چشمان خود بگیریم (مثلا فاصله حدود 30 سانتیمتری برای دوربینهای دوچشمی)، دایره‌ای روشن در قسمت چشمی دوربین د یده می‌شود که Exit Pupil یا مردمک بیرونی نام دارد. هر قدر اندازه مردمک بیرونی بزرگتر باشد تصویر در محیطهای تاریکتر واضحتر است و به دلایلی که گفته شد، عمق دید دوربین نیز بیشتر می‌شود. مردمک خروجی از این فرمول بدست می‌آید:
مردمک بیرونی (خروجی) به میلیمتر= A
قطر لنز شیئی دوربین به میلیمتر= D
بزرگنمایی= V
به طور مثال مردمک بیرونی برای دوربین 8×32 معادل 4 میلیمتر است:
A= 32/8= 4mm
Eye Relief: به بهترین فاصله چشم تا لنز چشمی دوربین که تصویر به صورت کامل و واضح دیده شود، Eye relief گفته می‌شود. به عبارت دیگر در این فاصله میدان دید تعریف شده در دوربین به صورت کامل رویت می‌شود و مسلماً میزان این عامل در دوربینهای تفنگ بیشتر از دوربینهای دوچشمی می‌باشد. زیرا دوربینهای تفنگ درمعرض تکان شدید و پس زدن تفنگ می‌باشند و این فاصله باید ایمنی چشم تیرانداز را فراهم نماید.
قابلیت گذردهی نور
(Light Transmission):
این مشخصه اصلی‌ترین عامل تعیین‌کننده کیفیت لنز و در نتیجه کیفیت روشنایی و وضوح دوربین می‌باشد که به پوشش لایه‌های مختلف با ضریب شکست متفاوت روی لنز و اجزاء اپتیکی بستگی دارد و به درصد بیان می‌گردد. تکنولوژی ساخت و پوشش لنزها و منشورهای دوربین، عامل اصلی اختلاف قیمت دوربینهای شکاری می‌باشد. البته دراین مقایسه منظور قیمت واقعی دوربینهای شکاری در هر رده کیفیتی است. چرا که بسیاری از این محصولات تنها جنبه یک کالای تجاری و یا تبلیغاتی را دارند و یا برخی از آنها بیش از آنکه کاربردی باشند تنها یک کالای لوکس محسوب می‌شوند. برای یک شکارچی و طبیعت دوست که گاهی در صدد مقابله با شرایط سخت طبیعت برای دیدن و یا شکار تروفه خود بر می‌آید، داشتن فاکتورهای کاربردی و حرفه‌ای در یک دوربین موردنظر است و نه چیز دیگر. باید گفت یکی از مهمترین مشخصات تعیین کننده قیمت دوربینهای شکاری، نوع پوشش لنز می‌باشد. متأسفانه این فاکتور بسیار مهم برای انتخاب دوربین شکاری حرفه‌ای در کشورمان که محدودیت عرضه دوربینهای واقعی وجود دارد، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و از آنجایی که تاکنون مرکزی علمی برای اطلاع رسانی مناسب برای علاقمندان وجود نداشته، راه برای بسیاری سودجویان با تبلیغات غیرعلمی و غلوآمیز باز شده است. بسیاری با رجوع به اطلاعات بی‌اساس که اغلب منبع و پایه آن گفته‌هایی است که در محافل برخی شکارچیان نقل و منتشر می‌شود، هزینه بسیار گزاف برای دوربینها پرداخت می‌کنند که این مهم در همه جای دنیا، بر خلاف وجود گستره بازخرید نیز دیده می‌شود.
پوشش روی لنز (Lens Coating):
زمانیکه یک دسته پرتو نور از یک شیء (منبع نور) به یک قطعه لنز تابیده می‌شود، قسمتی از نور از آن به حالت شکست خارج می‌شود و از لحاظ تئوری باید در نقطه کانونی با محور اصلی عدسی تلاقی پیدا کند. قسمتی از نور نیز منعکس می‌شود و اگر لنز بدون پوشش باشد، حدود 5 درصد آن منعکس می‌شود. البته باید در نظر داشت ساختار شیمیایی و آرایش مولکول کریستالهای شیشه لنز نیز باید به گونه‌ای باشد که نور در هنگام عبور از آن دچار پراکندگی نشود. (منظور از کریستالهای شیشه، شکل منظم مولکولها و همگن بودن آنهاست و ارتباطی با صنعت کریستال‌سازی ندارد، چرا که برخی به اشتباه صنعت کریستال‌سازی را با ساخت لنز مرتبط می‌دانند!) از آنجاییکه هر لنز که به صورت آزاد در دوربین قرار گیرد، دارای دو وجه آزاد یا سطح انعکاس است، تعداد این وجوه در یک دوربین دوچشمی ممکن است تا عدد 16 برسد. در صورت عدم وجود پوشش روی این وجوه آزاد در مجموع نیمی از نورهای گسیل شده ازجسم از دوربین عبور نکرده و به چشمان بیننده نمی‌رسد. پوشش روی لنز توسط یک شیمیدان به نام الکساندر اسماکولا (Alexander Smakula) یکی از اعضاء کمپانی Carl Zeiss در شهر Jena برای اولین بار در سال 1935 میلادی برای لنزهای دوربین این شرکت ابداع گردید. یک لایه از پوشش، میزان انعکاسی را از 5 درصد به 1 الی 5/1 درصد کاهش داد که خود انقلابی بزرگ در صنعت لنز به شمار می‌رفت. اخیراً با پوشش چندلایه‌ای روی وجوه لنزها با مواد دی الکتریک که خاصیت ضدانعکاسی برای طول موجهای مختلف نور را دارند، میزان انعکاس نور تا حد 25/0 درصد برای هر سطح کاهش داده شده است. البته کمپانی Leica با تکنولوژی پوشش منحصر بفرد HDC یا پوشش با ماندگاری بالا به گذردهی حدود 100 درصد برای هر لنز دست یافته است که این پوشش در برابر عوامل مختلف محیطی و… مقاومت خود را حفظ می‌کند و از بین نمی‌رود. این بدان معنی است که پوشش روی لنزها و نیز تعداد آنها به تنهایی کافی نیست و این پوشش باید در لنزهای دوربینهای حرفه‌ای تا سالها کیفیت و کارآیی خود را حفظ کند.
انواع پوشش روی لنز:
Coatedl:
ساده‌ترین پوشش لنز آنست که روی یکی از وجوه لنز تنها یک لایه آن هم اغلب از جنس فلوراید منیزیم (MgF2) قرار گیرد.
Fully Coated:
این اصطلاح به آن معناست که تمام وجوه آزاد (وجوه متعدد داخلی و خارجی قرار گرفته در فضای باز که ممکن است تعداد آنها تا 16 عدد در دوربینهای دوچشمی باشد) با یک لایه پوشانده شده‌اند.
Multi- Coated:
این اصطلاح که به اختصار با MC نمایش داده می‌شود بیانگر آنست که یک وجه یا بیشتر از وجوه آزاد با چندین لایه از مواد که عموما خاصیت ضدانعکاسی دارند، پوشانده می‌شود. این وجوه اغلب وجوه ابتدایی و انتهایی انتخاب می‌کردند. (اولین از قسمت چشمی و آخرین از قسمت شیئی) و وجوه دیگر عموما تنها از یک لایه پوشش بهره می‌گیرند.
Fully Multi- Coated:
دوربینهای با کیفیت اغلب از این سیستم پوشش بهره می‌گیرند، به این صورت که تمامی وجوه آزاد دارای چندین لایه از مواد پوششی مختلف می‌باشند و حداکثر میزان گذردهی نور حتی در محیطهای کم‌نور را ارائه می‌دهند. این نوع پوشش برای شرکتهای سازنده دوربینها ممکن است مختلف باشد و هر دوربین از مواد مختلف و فرآیند ویژه استفاده نماید. لازم به ذکر است با وجود رسیدن به حد تقریبی 100% میزان گذردهی نور برای هر لنز یا قطعه اپتیکی، پس از استفاده از آنها به صورت یکجا در دوربین و الحاق آنها به یکدیگر، از میزان گذردهی تا دی کاسته می‌شود. از آنجایی که لنز شیئی دوربینهای شکاری اعم از دوربینهای دوچشمی، دوربینهای تفنگ و تلسکوپها (Spotting Scopes) در انتقال نور به چشمان ما نقش ا صلی را ایفا می‌کنند، از اینرو شرکتهای حرفه‌ای سازنده دوربین در کیفیت لنزهای شیئی تمرکز بیشتری اعمال می‌کنند و از نظر آرایش ترکیبی و تعداد لنزها، نوع پوشش (Coating) و نیز نوع مواد شیمیایی استفاده شده در ساختار شیشه عدسی تمهیدات خاصی توسط آنها صورت می‌گیرد. لنزهای با تکنولوژی پیشرفته اغلب با علائمی چون (High Definition) APO (Apochromatic), HD و یا ED (Extra- low Dispersion) معرفی می‌شوند که معمولا برای لنزهای شیئی دوربین که وظیفه انتقال نور به داخل دوربین را دارد، به کار برده می‌شوند. به ویژه برای دوربینها با بزرگنمایی بالا و تلسکوپها (منظور همان Spotting Scopes است) که نیاز به تشخیص جزئیات بیشتری می‌باشد از این نوع لنزها استفاده می‌شود. در این لنزها تجزیه نور با طول موجهای مختلف به خوبی صورت می‌گیرد و از پراکندگی نور و در نتیجه اعوجاج آن و به هم ریختگی تصویر جلوگیری می‌شود. بدیهی است قیمت این لنزها نسبت به لنزهای استاندارد گرانتر است. یک مطلب بسیار مهم که باید مورد توجه دوستداران صنعت اپتیک قرار گیرد آن است که امروزه بسیاری از لنزها از مواد پلی اتیلنی و حتی با یک پوشش بسیار ابتدایی ساخته می‌شوند تا در دوربینهای ارزان قیمت مورد استفاده واقع شوند. تراش و فرم فیزیکی لنز نیز یکی از موارد بسیار مهم است که باید به آن توجه نمود. لنزهای استاندارد کروی یا Spherical معرفی می‌شوند. یکی از ابداعات کمپانی Docter Optic که در واقع همان شرکت Carl Zeiss Jena در منطقه آلمان شرقی است، لنزهای Aspherical است که با ایجاد یک لبه در قسمت انتهایی لنز و یک فرم خاص مانند شکل، پرتوهای بیشتری در نقطه کانونی لنز به یکدیگر می‌رسند که این امر قابلیت گذردهی نور در یک سیستم دوربین را افزایش داده و درنتیجه وضوح تصویر بالاتر می‌رود. این تکنولوژی که با علامت اختصاری ASPH معرفی می‌شود در اغلب دوربینهای شکاری آلمانی و نیز بسیاری از دوربینهای عکاسی به کار گرفته می‌شود.
لنز Aspherical
قابل ذکر است درون دوربینهای شکاری را اغلب از گاز N2 (نیتروژن) پر می‌کنند تا از تعرق و مه گرفتگی لنزها و یا موارد مشابه جلوگیری شود. البته به تازگی از گاز آرگون که گازی بی‌اثر است و دارای مولکولهای بزرگتری نسبت به نیتروژن می‌باشد نیز استفاده می‌شود. از این نمونه دوربینها می‌توان دوربینهای Minox آلمان را نام برد. با توجه به مشخصات کلی گفته شده، یک کاربر با در نظر گرفتن تمامی فاکتورها و نیز نوع کاربرد دوربین و نیز قیمت می‌تواند آن را انتخاب نماید.
نظرات بسته شده است.