این بنا در بافت بازار قدیمی گرگان در محله نعلبندان واقع گردیده و با توجه به وجود مناره آجری از دوره سلجوقی، بنای اولیه مسجد نیز متعلق به همان دوره است که در دوره های بعدی به طور گسترده بازسازی، تعمیر و تزیین شده است؛ به طوری که به غیر از مناره، اثر دیگری از مسجد سلجوقی برجای نمانده است . عمده مراحل ساختمانی مسجد، بعد از دوره سلجوقی و مربوط به دوره تیموری، صفوی و دوره حاضر است . بنای مسجد با طرح مربع مستطیل، وسعتی حدود 1600 متر را فرا می گیرد و مشتمل بر صحن وسیع مستطیل شکل، ایوان های شرقی و غربی، شبستان های چهارگوشه بنا، ورودی های شمالی و جنوبی، مناره دوره سلجوقی و کتیبه ها و سنگ نوشته های تاریخی است . مناره سلجوقی مسجد، در کنار ورودی شرقی مسجد به داخل حیاط ، در بطن ساختمان های دوره های بعد قرار گرفته و تنها بخشی از آن، از پوشش شیروانی بنا بیرون آمده است . این مناره با طرح استوانه ای دارای تزیین آجرکاری و کتیبه کوفی آجری و قابل مقایسه با مناره های دوره سلجوقی است . به نظر می رسد که بخش فوقانی منار ویران شده و به جای آن، مأذنه ای چوبی در دوره متأخرتر جایگزین آن شده باشد . صحن مسجد نسبتا وسیع است و در میان آن، حوض آبی ساخته اند . در جهات شرقی و غربی صحن، دو ایوان وسیع و در جهات دیگر، دهنه های شبستان و در میان اضلاع شمالی و جنوبی، دهنه های ورودی قرار دارد . نمای رو به صحن سفید کاری شده و دارای ازاره مرمری مربوط به دوره اخیر است . ایوان ها دارای پوشش طاقی بوده که در دوره اخیر، جبهه و نمای داخلی آنها با کاشی تزیین شده است . شبستان های اطراف صحن، چون دیگر بناهای شمالی ایران دارای پوشش سفال شیروانی هستند . از آثار نفیس و تاریخی مسجد می توان به در و منبر چوبی منبت کاری شده و فرامین و سنگ نوشته های پادشاهان صفوی و افشاریه اشاره کرد . در قدیمی و منبت مسجد دارای کتیبه ها و کنده کاری های زیبایی بوده که برای نگهداری و حفاظت برداشته و جای آن، در جدیدی قرار داده شده است . منبرنفیس و تاریخی دارای کتیبه هایی است که براساس متن آنها، این مسجد و منبر یک بار در سال 859ه-. ق در زمان پادشاهی معین الدین ابوا لقاسم بابر- حاکم فرات- توسط امیر بابا حسن، فرماندار استرآباد، و بار دیگر به سال 1018 ه- . ق در زمان شاه عباس اول توسط قطب الدین احمد بن ملا علی استرآبادی و سرانجام به سال 1157ه-. ق در زمان نادرشاه افشار توسط حاجی قربان آقا- ناظر محمد حسین خان قاجار بیگلو بیگی استرآباد – تعمیر و بازسازی شده است . فرامین و وقف نامه های موجود در مسجد دارای تاریخ هایی از اوایل دوره صفویه تا اوایل دوره قاجاریه بوده است و موضوعات مختلفی را شامل می شود . این بنا به شماره 181 به ثبت تاریخی رسیده است . منابع : اسناد سازمان میراث فرهنگی مازندران، گدار.1371،ج2،ص321؛گلمبک و ویلبر.1374،صص630-629؛مداح.1375،صص42-24؛مشکوتی.1349،ص190
نظرات بسته شده است.