منطقه حفاظت شده اشترانکوه ، لرستان

نام انگلیسی :  Oshtorankooh protected area     نام فارسی :  منطقه حفاظت شده اشترانکوه

منطقه حفاظت شده اشترانکوه در استان لرستان N3328 تا N3312 عرض شمالی و E4925 تا E4858 طول شرقی واقع شده است. مساحت آن 106607 هکتار می باشد.

پوشش گیاهی: گون, درمنه, چوبک , آویشن و کلاه میر حسن .

پستانداران: کل و بز , قوچ و میش , خرس قهوه ای ,‌پلنگ ,‌ گربه جنگلی ,گرگ,‌شغال و روباه.

این منطقه با وسعت ۹۸۴۰۷ هکتار در جنوب و جنوب شرقی شهرستان دورود و در بخش غربی شهرستان ازنا و الیگودرز در استان لرستان واقع شده. اکثر مردم این منطقه به دامداری و کشاورزی مشغولند. منطقه حفاظت شده اشترانکوه از تنوع زیستی گیاهی و جانوری بسیار بالایی برخورداراست. ۶۰۰گونه گیاهی و ۲۷۴ گونه جانوری در این منطقه شناسایی شده اند.که از ۶۰۰گونه گیاهی شناسایی شده درمنطقه ۶۸ گونه آن انحصاری منطقه است.تنوع زیستی گیاهی و جانوری بالا، وجود دریاچه گهر و دیگر چشم اندازهای طبیعی، زمینه فعالیت های علمی، پژوهشی و گردشگری را در منطقه حفاظت شده اشترانکوه فراهم نموده اند. دریاچه گهر یکی از زیباترین دریاچه های کوهستانی خاورمیانه، درارتفاع ۲۴۰۰ متری در این منطقه قرار دارد. عمق دریاچه گهر حدود ۲۸ متر و مساحت سطح آبی آن ۱۰۰ هکتار است. وجود دریاچه گهر و رودخانه ها و آبشارهای فراوان، تنوع زیستی گیاهی و جانوری از جاذبه های اکوتوریستی منطقه حفاظت شده اشترانکوه به شمار میروند.

از گونه‌های جانوری این منطقه می‌توان به خرس قهوه‌ای، روباه، کفتار، گراز، گرگ خاکستری، بز کوهی، قوچ کوهی و از پرندگان نیز می‌توان به عقاب، کبک، جغد، اردک، شاهین و … اشاره کرد که همگی تحت حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست استان لرستان هستند.

در اشترانکوه پسته کوهی به فراوانی یافت می‌شود و پوشش گیاهی متنوع آن اعم از گون، ریواس و استپها در شیب ملایم بعضی نقاط و گلهای طبیعی و خودرو محل مناسبی برای جانوران ساکن در اشترانکوه است که در آن زاد و ولد کرده و از آنان تغذیه می‌کنند.

تاریخ تاسیس منطقه ازابتداتا کنون: با توجه به اهمیت منطقه در سال 1340 این منطقه با نام قرق اختصاصی تیون ، شکار ممنوع اعلام شد که شامل رشته کوه اشترانکوه و دره نی گا بود این ممنوعیت تا سال 1349 ادامه داشت و در این سال سازمان شکاربانی و نظارت بر صید وقت قرق اختصاصی تیان (تیون) را با اضافه کردن ارتفاعات سفید کوه بزرگ و کوچک ، پریز کوه کوچک و بزرگ ،گزرسون ، سرسبز ، تخت کالا ، اسینه ، بادی بزرگ و کوچک  گچه و گولک حفاظت شده اعلام کرد و نام منطقه حفاظت شده اشترانکوه بر آن نهاد.

موقعیت عمومی منطقه: منطقه مورد نظر در موقعیت جغرافیائی 48 درجه، 58 دقیقه، 10 ثانیه تا 49 درجه، 27 دقیقه، 33 ثانیه طول خاوری و 33 درجه، 10 دقیقه، 50 ثانیه تا 33 درجه، 35 دقیقه، 17 ثانیه عرض شمالی قرار دارد. این منطقه در جنوب و جنوب شرقی شهرستان دورود و در بخش غربی شهرستان ازنا والیگودرزدر استان لرستان واقع شده .

ویژگی وسیمای عمومی منطقه  شامل(وضعیت توپوگرافی،چشم انداز،پوشش گیاهی وگونه های گیاهی شاخص گیاهی،وضعیت عمومی حیات وحش وگونه های شاخص وکریدورها): اشترانکوه از تنوع زیستی گیاهی وجانوری بسیار بالایی برخورداراست ،600گونه گیاهی و274گونه جانوری درمنطقه شناسایی شده اند.که از 600گونه گیاهی شناسایی شده درمنطقه 68گونه آن انحصاری منطقه است.
پوشش گیاهی منطقه شامل گونه های بلوط ایرانی ،ارس یا سروکوهی، بادامک، گلابی وحشی،زالزالک،گون،درمنه،بومادران،آویشن،سریش ایرانی،لاله واژگون،کما،کلاه میرحسن،پونه اشترانکوهی،محلب،شیرخشت لرستانی،سیر،موسیرو…
جانوران شاخص منطقه عبارتنداز:پلنگ ایرانی، خرس قهوه ای،کل وبز،قوچ ومیش،گربه وحشی،کفتار،گرگ،روباه،شغال،شنگ ،کبک دری،کبک،عقاب طلایی،کرکس،کرکس مصری،شاهین ،بالابان،دلیجه کوچک،سهره طلایی،سهره نوک بزرگ،سارصورتی ،جی جاق،لاکپشت مهمیزدار،آگامای صخره ای فلس درشت،گرزمار،افعی شاخدار،سوسمارمارچشم و…
تنوع زیستی گیاهی وجانوری بالا،وجود دریاچه گهرودیگرچشم اندازهای طبیعی،زمینه فعالیت های علمی،پژوهشی وگردشگری رادر منطقه فراهم نموده اند.
دریاچه گهریکی اززیباترین دریاچه های کوهستانی خاورمیانه ،درارتفاع 2400متردراین منطقه قراردارد.عمق دریاچه گهر حدود28مترومساحت سطح آبی آن 100هکتار است.

جاذبه های اکوتوریستی:وجود دریاچه گهرورودخانه ها وآبشارهای فراوان ،تنوع زیستی گیاهی وجانوری
وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی:اکثر مردم منطقه به دامداری وکشاورزی مشغولند
تعارضات مهم منطقه:وجود روستاهای متعدد درداخل وحاشیه منطقه،حضورعشایر،وفورسلاح ومهمات ،اراضی کشاورزی ومستثنیات،وجود معادن و…
تجهیزات وامکانات:یک دستگاه خودرو پیکاب،هفت دستگاه موتورسیکلت،سه دستگاه بیسیم ثابت وهفت دستگاه بیسیم سیار،پنج پاسگاه ثابت وچهارپاسگاه سیاردرفصل بهاروتابستان.