منطقه حفاظت شده سراج، هرمزگان

نام انگلیسی :  Seraj protected area     نام فارسی :  منطقه حفاظت شده سراج

موقعیت جغرافیایی منطقه

منطقه حفاظت شـده به وسـعت 60980 هکتار در مختصات جغـــرافیایی N2653 تا N2644 عرض شمالـی و E5358 تا E5331 طول شرقی در منتهی الیه ناحیه غربی استان در حوزه استحفاظی شهرستان بندر لنگه در حد فاصل بین بندر مقام و بندر چارک، مجاور نوار ساحلی خلیج فارس در110کیلومتری بندر لنـگه و40 کیلومـتری بندر چـارک واقع شده است.

تاریخچه حفاظت منطقه

 این منطقه به دلیل ارزشهای زیستی و زیستگاه گونه های کل و بز – قوچ و میش و جبیر طبق مصوبه 173 شورای عالی حفاظت محیط زیست در تاریخ 9/9/79 بعنوان منطقه حفاظت شده تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان قرار گرفت .
منطقه حفاظت شده سراج در حاشیه کرانه های نیلگون خلیج فارس دارای چشم انداز ها و مناظر متنوعی است، دشت ها، تپه ماهورهایی با شیب ملایم در جهت شمال ، شیب تند و عمیق در سمت جنوبی می باشد . بلند ترین نطقه این منطقه 760 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این منطقه شامل جنگل های گرمسیری، مرتع، بوته زار و اراضی فاقد پوشش گیاهی و نوار ساحلی است این روند تغییر ارتفاع از سواحل تا قله های مرتفع در پهنه ای کم عرض ، جلوه هایی بکر و بدیع را در دیدگان هر صاحب ذوقی به تصویر می کشد .
با توجه به اقلیم منطقه پوشش گیاهی به تبع آن از عناصر مناطق استوایی تشکیل شده است . در دامنه ها و اراضی هموار و در دره ها با جهت شمالی منطقه درختان آکاسیا از گونه های شاخص و عمده محسوب می شود ٬ که با تاج پوشش چتری خود سیمای جنگلی منطقه را به طبیعت زیبای " اکوسیستم ساوانا " شبیه کرده است . سایر درختان موجود در منطقه شامل کهور، کنار، عناب، کسور، انار شیطان، بادام وحشی و درختچه های گز، ناترک، استبرق، شمع، اسکنبیل می باشد . در حد جنوبی و در نواحی ساحلی انجیر معابد نیز دیده می شود.

ویژ گی و سیمای عمومی منطقه(شامل وضعیت توپوگرافی،چشم انداز، پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدور ها)
 

سیمای طبیعی منطقه
منطقه حفاظت شده سراج در حاشیه کرانه های نیلگون خلیج فارس دارای چشم انداز ها و مناظر متنوعی است، دشت ها، تپه ماهورهایی با شیب ملایم در جهت شمال ، شیب تند  و عمیق در سمت جنوبی می باشد . بلند ترین نطقه این منطقه 760 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این منطقه شامل جنگل های گرمسیری، مرتع، بوته زار و اراضی فاقد پوشش گیاهی و نوار ساحلی است .

اقلیم
آب و هوای منطقه همانند دیگر نقاط استان نیمه استوایی و گرم و مرطوب می باشد. میزان بارندگی سالیانه 15 تا 120 میلی متر گزارش شده است. زمان بارندگی کوتاه و به صورت  بارش باران شدید و تند می باشد. دوره خشکی در منطقه طولانی و گرم بوده و حداکثر درجه حرارت محیط در تابستان به  بیش از 40 درجه سانتی گراد می رسد .
رودخانه مقام که از حاشیه منطقه عبور می نماید دارای آب شور با دبی متغییر در فصول مختلف سال است . سایر منابع آبی به صورت چشمه های کم آب و شور و پراکنده در سطح منطقه وجود دارد که آب آن مورد استفاده دامداران قرار می گیرد .چشمه های جره سم٬ حشم ٬ نسوان و…

پوشش گیاهی
  در دامنه ها و اراضی هموار و در دره ها با جهت شمالی منطقه درختان آکاسیا Acacia Arabica و Acacia tortilis از گونه های شاخص و عمده منطقه محسوب می شود . سایر درختان موجود در منطقه عبارت از کهور ، کنار ، عناب ، کسور ، انار شیطان ، بادام وحشی و درختچه های گز ، ناترک ، استبرق ، شمع ، اسکنبیل می باشد . در حد جنوبی و در نواحی ساحلی انجیر معابد نیز دیده می شود .

حیات وحش :
از پستانداران عمده منطقه می توان به قوچ و میش ، کل و بز ، جبیر ، خوک وحشی ، گربه وحشی ، کفتار ، شغال ، روباه و موش خرما ، خرگوش و تشی اشاره کرد .
 جیرفتی ، هوبره ، قمری ، کوکر ، دودوک از پرندگان موجود در منطقه و انواع مار، آگاماها، بزمجه و لاک پشت دریایی که برای تخم گذاری به سواحل ماسه ای حاشیه جنوبی این منطقه مهاجرت می کند، از خزندگان بارز منطقه حفاظت شده سراج می باشند.

مهمترین پرندگان موجود در منطقه:

 جیرفتی، هوبره، قمری، کوکر، دودوک و انواع پرندگان شکاری از جمله بالابان و شاهین و حواصیل خاکستری اشاره کرد.

پستانداران عمده منطقه:

قوچ و میش ، کل و بز ، جبیر ، خوک وحشی ، گربه وحشی ، کفتار ، شغال ، روباه و موش خرما ، خرگوش و تشی اشاره کرد

انواع مار ، آگاماها ، بزمجه و لاک پشت دریایی که برای تخم گذاری به سواحل ماسه ای حاشیه جنوبی این منطقه مهاجرت می کند، از خزندگان بارز منطقه حفاظت شده سراج می باشند.

جاذبه های اکوتوریستی
منطقه حفاظت شده سراج در حاشیه کرانه های نیلگون خلیج فارس دارای چشم انداز ها و مناظر متنوعی است، دشت ها، تپه ماهورهایی با شیب ملایم در جهت شمال ، شیب تند  و عمیق در سمت جنوبی می باشد . بلند ترین نطقه این منطقه 760 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این منطقه شامل جنگل های گرمسیری، مرتع، بوته زار و اراضی فاقد پوشش گیاهی و نوار ساحلی است این روند تغییر ارتفاع از سواحل تا قله های مرتفع در پهنه ای کم عرض ،  جلوه هایی  بکر و بدیع را در دیدگان  هر صاحب ذوقی به تصویر می کشد.

وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی
روستا های اطراف ودر جوار مرز منطقه سراج شامل لعلمی  ، غدیر کوهی، غدیر دریا، چیکو، طویری ،  گزدان ، گل سرخ، گریشه، جفار ، طهوری، ارمکی رمیله ، بنود ، دشت خات،  نخیلو، جزه ، میچاهیل  ، کلات ، چیرو ، گرزه هر یک از این مناطق روستایی که در سالیان  اخیر به علت خشکسالی های پی در پی و نبود رونق فعالیت های اقتصادی  ، کشاورزی ودامداری  از رونق افتاده وجاذبه های مسکونی آنها کمرنگ شده است اما توان بالقو ه ای دارد که با توجه به سوابق منطقه  در آینده می تواند بروز تصرفاتی را در منطقه ایجاد کند.
مردم روستا های مجاور منطقه عمدتاً به کار ماهیگیری و تجارت مشغولند.

تعارضات مهم منطقه

از تعارضات مهم منطقه می توان به موارد زیر اشاره کرد:مناطق روستایی و  جمعیتی ، اسکله ها و بنادر، شکار غیر مجازو فعالیت  غیر مجاز کوخ نشینی، وجوددام بیش از ظرفیت منطقه ، منطقه ویژه توسعه منطقه میدان گازی  کیش.
درگذشته که وضعیت بارندگی مناسب بوده ودشتهای اطراف منطقه دارای علوفه کافی برای دامداری و دامپروری بوده این شغل یکی از منابع درآمدی روستاهای اطراف  محسوب میشده واین دامداران در برخی از فصول سال از ارتفاعات کوهستان سراج به عنوان  ییلاق استفاده میکردند و وجود  مزرعه های لاور کلات ،جبران ،لاور عود  و مسیجد در میان منطقه گواه این موضوع است .
درسال های اخیر که روند بارندگی ها کاهش یافته و منابع علوفه ای مورد نیاز دامداران به شدت کاهش یافته است هجوم دامداران را به داخل منطقه افزایش داده است .
این مسئله رقابت شدیدی را برای چرای  حیات وحش ایجاد نموده وشکار غیر مجاز را افزایش داده است وتخریب پوشش گیاهی و فرسایش خاک را به شدت افزایش داده است.
8. تجهیزات و امکانات: این منطقه توسط ادراه حفاظت محیط زیست لنگه و پاسگاه  محیط بانی باغویه تحت حفاظت قرار دارد.