منطقه حفاظت شده سفیدکوه ، لرستان

نام انگلیسی :  Sefid Kouh protected area     نام فارسی :  منطقه حفاظت شده سفید کوه

منطقه حفاظت شده سفیدکوه در استان لرستان بین E4818 تا E4743 عرض طول شرقی و N3349 تا N3329 عرض شرقی واقع شده است. مساحت آن 69500 هکتار می باشد. این منظقه در سال ۱۳۴۷ به عنوان شکار و تیراندازی ممنوع تحت حفاظت قرارگرفت و سپس در سال ۱۳۶۹ با وسعت ۶۸۷۷۶ هکتار به منطقه حفاظت شده سفید کوه ارتقاء یافت. منطقه حفاظت شده سفید کوه با دامنه ارتفاعی ۱۱۲۰ تا ۳۱۷۰ متر با ۶۰۰ میلی متر بارندگی دمای متوسط ۱۱ درجه سانتی گراد دارای اقلیم مدیترانه ای معتدل می باشد. رودخانه ها و آبشارهای فصلی فراوان، غارهای متعدد و تنوع زیستی گیاهی و جانوری و صخره های صعب العبور و زیبا، جنگلهای سرسبز بلوط با درختان تنومند از جاذبه های اکوتوریستی منطقه حفاظت شده سفید کوه به شمار می روند. اکثر مردم این منطقه به دامداری وکشاورزی مشغولند.

در سال‏های ۹۰ و ۹۱، چهار پاسگاه محیط بانی برای حفاظت از این پیش‎بینی شد که یکی از آنها در شهرستان دورود در منطقه مهم تی‏دار افتتاح شد و ۳ پاسگاه یکی در شرق سفیدکوه و منطقه چم‏تکله، خلیل‏خان در اشترانکوه و پاسگاه محیط‏بانی سفیدکوه خرم‏آباد پیرشمس‏الدین نیز به آن اضافه می شوند. سفیدکوه با داشتن وضعیت توپوگرافی خاص و رودخانه های پر آبی نظیر کریه و کشکان یکی از زیستگاه های با ارزش جانوری غرب ایران محسوب می شود. ۲۷۲ گونه گیاهى و ۱۳۸ گونه جانوری در منطقه حفاظت شده سفید کوه شناسایی شده است.

پوشش گیاهی

از جمله گیاهان سفیدکوه می توان بلوط ایرانی، بنه، گیلاس وحشی، خینجوک، زیتون، زالزالک، بادام کوهی، آلوچه، نسترن وحشی، بومادران، فرفیون زگیل دار، گوش بره طناز، سریش ایرانی، گنگرصحرایی، لاله واژگون، خاکشیر، نیلوفر، مریم گلی، کلاه میرحسن و انواع گون ها اشاره نمود.

حیات وحش

جانوران شاخص منطقه حفاظت شده سفید کوه عبارتند از: سنجاب ایرانی، کل وبز، خرس قهوه ای، پلنگ، گربه وحشی، رودک، گرگ، روباه، شنگ، شغال، کبک دری، کبک، عقاب طلایی، کرکس، کرکس مصری، شاهین، بالابان، دلیجه کوچک، سهره طلایی، یلوه حنایی، سارصورتی، جی جاق، لاکپشت مهمیزدار، آگامای صخره ای فلس درشت، گرزمار، افعی شاخدار، سوسمارمارچشم و…

منطقه حفاظت شده سفیدکوه به وسعت 69500 هکتار در 67 کیلومتری شمال غربی خرم آباد واقع است. بخش اعظم این منطقه را ارتفاعات تشکیل می دهند که بلندترین نقطه آن کوه کوربوری به ارتفاع 2854 متر و پست ترین نقطه آن دارای ارتفاع 1500 متر از سطح دریاست.

طیف زیستی منطقه با تعیین درصد گونه های متعلق به هر یک از شکل های زیستی ترسیم شد. جایگاه این منطقه حفاظت شده از نظر جغرافیایی گیاهی ایران براساس داده های حاصل از پراکنش جغرافیایی گونه شناسایی شده و منابع موجود مورد بررسی قرار گرفت. از 148 گونه و زیرتقسیمات گونه ای منطقه، 1 گونه سرخس، 115 گونه دو لپه ای و 32 گونه تک لپه ای هستند. این گونه ها به 47 تیره و 117 جنس تعلق دارند. مهمترین تیره های گیاهی منطقه از نظر غنای گونه ای به ترتیب عبارتند از: Asteraceae، Liliaceae، Rosaceae و Poaceae. 98 گونه (2/66 درصد) فلور منطقه انحصاری ناحیه ایرانی – تورانی هستند که از این تعداد 17 گونه مختص ایران می باشند و در میان آنها پراکنش گونه های Alcea koelzii، Amygdalus elaegnifilia، Arum giganteum، Centaurea phlomoides، Dionysia gaubae، Pyrus glabra و Quercus brantii var.persica به رشته کوه های زاگرس محدود می شود. در بین گیاهان منطقه همی کریپتوفیت ها با 52 گونه (1/35 درصد)، ژئوفیت ها و تروفیت ها به ترتیب با 37 گونه (25 درصد) و 33 گونه (3/22درصد) فراوانترین شکل های زیستی محسوب می شوند.

ویژگی وسیمای عمومی منطقه  شامل(وضعیت توپوگرافی،چشم انداز،پوشش گیاهی وگونه های گیاهی شاخص گیاهی،وضعیت عمومی حیات وحش وگونه های شاخص وکریدورها):
سفیدکوه با داشتن وضعیت توپوگرافی خاص و رودخانه های  پرآبی نظیرکریه و کشکان یکی از زیستگاههای با ارزش جانوری غرب ایران محسوب می شود  در این منطقه 272 گونه گیاهى و138گونه جانوری دراین منطقه کوهستانی شناسایی شده است .از جمله گیاهان سفیدکوه می توان بلوط ایرانی ، بنه ، گیلاس وحشی ، خینجوک ، زیتون ، زالزالک ، بادام کوهی ، آلوچه ، نسترن وحشی ،بومادران ،فرفیون زگیل دار،گوش بره طناز، سریش ایرانی، گنگرصحرایی، لاله واژگون، خاکشیر، نیلوفر، مریم گلی،  کلاه میرحسن و انواع گون ها اشاره نمود . همچنین در این منطقه  137 گونه جانوری شناسائی شده اند .
جانوران  شاخص منطقه عبارتنداز:سنجاب ایرانی،کل وبز، خرس قهوه ای، پلنگ ایرانی، گربه وحشی، رودک، گرگ، روباه، شنگ،شغال، کبک دری،کبک،عقاب طلایی،کرکس،کرکس مصری،شاهین ،بالابان،دلیجه کوچک،سهره طلایی،یلوه حنایی،سارصورتی ،جی جاق،لاکپشت مهمیزدار،آگامای صخره ای فلس درشت،گرزمار،افعی شاخدار،سوسمارمارچشم و…جاذبه های اکوتوریستی: رودخانه ها وآبشارهای  فصلی فراوان ،غارهای متعدد وتنوع زیستی گیاهی وجانوری وصخره های صعب العبوروزیبا،جنگلهای سرسبزبلوط بادرختان تنومند،وجودامامزاده ها وزیارتگاهها،آثارتاریخی
وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی: اکثر مردم منطقه به دامداری وکشاورزی مشغولند.

تعارضات مهم منطقه: وجود روستاهای متعدد درداخل وحاشیه منطقه،حضورعشایر،وفورسلاح ومهمات ،اراضی کشاورزی ومستثنیات،وجود معادن و…
 تجهیزات وامکانات: یک دستگاه خودرو پیکاب،پنج دستگاه موتورسیکلت،سه دستگاه بیسیم ثابت وده دستگاه بیسیم سیار،سه پاسگاه ثابت وسه پاسگاه سیاردرفصل بهاروتابستان.