منطقه حفاظت شده چهل پا

نام انگلیسی :  Chehelpa protected area     نام فارسی :  منطقه حفاظت شده چهل پا

منطقه حفاظت شده چهل پا در سال 1390 حفاظت شده معرفی شد.

موقعیت عمومی منطقه
این منطقه واقع در شمال و شمال شرق شهر شهرستان اندیمشک و به فاصله 15 کیلومتر از شهر اندیمشک قرار گرفته که به کوه تنگوان معروف است. موقعیت آن N3231 و N3240 شمالی و E4828  و E4818 شرقی می باشد .

وسعت منطقه
منطقه چهل پا 16700 هکتار وسعت دارد.

ویژگی و سیمای عمومی منطقه (شامل وضعیت توپوگرافی، چشم انداز، پوشش گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدور ها)
یکی از زیستگاههای مهم بز کوهی در استان خوزستان به شمار می آید.  که بدلیل صعب العبور بودن و عدم دسترسی شکارچیان، آنها توانسته اند نسل خود را حفظ کنند و با جمعیت مناسب که دارند به راحتی در منطقه مشاهده می شوند. منطقه چهل پا به طور کلی کوهستانی با دیواره های صخره ای بسیار بلند و دره های صخره ای و صعب العبور بسیار عمیق و گاهاً غیر قابل دسترسی است که در دامنه های جنوبی به تپه ماهورهای کم ارتفاع منتهی می گردد. دارای آب و هوای گرم و خشک که در زمستانها معتدل و بهار نسبتاً معتدلی دارد منابع آبی آن عمدتاً دریاچه سد دز، در ضلع شمالی، رودخانه دز در ضلغ شرقی و تعدادی چشمه از جمله چشمه سلام و خردم در ارتفاعات می باشد .عمده محل تمرکز حیات وحش (کل و بزها) در دامنه های صخره ای و غیر قابل دسترسی مشرف به دریاچه سد و رودخانه دز و دره های بسیار عمیق ضلع شرقی و شمالی منطقه می باشد این منطقه در حدود 50 کیلومتری شمال منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش دز قرار دارد .

پوشش گیاهی
عمده پوشش گیاهی منطقه به صورت مرتعی است ولی تک درختان و درختچه ها به صورت پراکنده در منطقه دیده می شود که از جمله آنها بادام کوهی، کنار، رملیک، جاز (بنگله) ، انجیر،گز و پده، این پوشش در دامنه شمالی عمدتاً از نوع بادام است که در دامنه های جنوبی بیشتر از نوع کنار و رملیک می باشد.

حیات وحش منطقه
گونه شاخص منطقه بز کوهی (کل و بز) است که از جمعیت بسیار خوبی برخوردار است سایر گونه هایی که در منطقه زیست می کنند که شامل پلنگ، گرگ، کفتار، روباه ،شغال، گربه وحشی، خرگوش، تشی، خدنگ، شنگ(سگ آبی)، خارپشت ، انواع خفاش می باشند. شاخص پرندگان منطقه که بیشترین جمعیت در منطقه دارد کبک و تیهو است. پس از آن می توان به کبوتر چاهی، کمرکولی، بلدرچین ، سهره طلایی اشاره کرد در دریاچه سد دز می توان پرندگان آبزی و کنارآبزی را مشاهده کرد. در خصوص خزندگان، دوزیستان و بی مهرگان منطقه تا کنون مطالعه ای صورت نگرفته ولی می توان انواع مارها ، مارمولکها، لاک پشت خزر ی، انواع کپور ماهیان، وزغ ها و قورباغه ها را مشاهده نمود.

جاذبه های اکوتوریستی
این منطقه علاوه بر چشم اندازهای زیبا خودکه حاصل وجود دره های ژرف ارتفاعات بلند ، چشم اندازهای زیبای سد و دریاچه سد دز و پوشش گیاهی خوب منطقه است. علاوه بر آن در بخش شمالی منطقه فوق امکانات مناسبی جهت حضور افراد در محیط بوده که بنام پلاژ نامیده می شود. در این منطقه دریاچه عمق وجو دارد که امکان شنا ، اسکی روی آب و … محیا ساخته است. مضاف بر آن ارتفاعات مشرف به دریاچه امکان کایت سواری ، صخره نوردی و … فراهم نموده است.
 

وضعیت عمومی اقتصادی و اجتماعی
روستاهای محدوده منطقه شامل روستای پاپی کم و روستاهای حاشیه و مؤثر بر منطقه شامل قلعه قاسم ، گل محک، سرپله، گرکرمعلی و قلعه مختار می باشند. بیشتر مردم منطقه از علاقه مندان به حیات وحش و طبیعت آن محل می باشند همچنین گروهی از شکارچیان شهرستان نیز علاقمند به حفظ نسل وحوش بخصوص کل و بز منطقه می باشند. این افراد از اقشار مختلف از جمله فرهنگیان هستند که هم اکنون به عنوان همیار با این اداره کل همکاری می نمایند. مسئولین محلی از جمله مسئولین سد و نیروگاه دز با ممنوعیت شکار و صید بسیار موافق و حتی یکی از اهداف مشترک آنان با این اداره کل محسوب می گردد چرا که کنترل و محدودیت ورود افراد مسلح در حفاظت فیزیکی از تأسیسات و ابنیه سد و نیروگاه بسیار مؤثر است.