مارها در گذشته به عنوان قدرتی ماورای طبیعت در مذهب رایج زمان نمودار شده و مورد پرستش بوده اند . تقدیس و پرستش مار را ” افیولاتری ” می نامند ، برخی از پژوهندگان از بررسی آثار به دست آمده در مورد پرستش مار به این نتیجه رسیده اند که منشا این پرستش از خاور نزدیک بوده و از آنجا به سایر جاها رفته است . در حالی که برخی دیگر گذشته های دور و پرستش و احترام مار در آن رایج بوده و این سنت کم و بیش تاکنون باقی مانده است . این احترام و پرستش به حدی است که گفته می شود معتقدین ، اغلی مار کبری را به عنوان نیکوکاری ، از معرکه گیر ها و درویشها می خرند و آن را آزاد می سازند .
مار در مذهب هندو مقدس شناخته شده است . هندو هایی که این جانور را مستقیما پرستش نمی کنند نیز ، از کشتن یا آزار آن خودداری می کنند . هندو مذهبان بنگال گویا هنوز ” مانازا” را که مظهر ماری یر ضد مار های دیگر بوده مقدس می شمارند .
در ادبیات مذهبی مردمان هند ” سشا ” مار بزرگ هفت سر مراقب و سایبانی است برای خدای ” ویشنو ” . پیکره ” شیوا ” خدای مخرب هندو ها را مار ها احاطه کرده اند و خود او هم حلقه ای از مار بر سر دارد . ‘گفته می شود مردم محلی هنوز هم در روز عید شیوا ، تصویر مار را بر روی دیوار منازل خود می کشند .
معابر هندی که مار در آنها مورد پرستش است ، بیشتر در کنار چشمه های معدنی قرار دارند تا بدین وسیله قدرت شفابخشی این چشمه ها را به مار نسبت دهند .
در پالمیر چشمه مقدسی هست به نام ” اوفه آ ” ، محافظ این چشمه را یک مار ماده می دانند و معتقدند هنگامی که مار خشمگین شود ، مانع جریان آب می گردد . مار در یونان قدیم و روم باستان هم به عنوان موجودی مقدس مورد احترام و ستایش بوده است .
یونانیها اعتقاد داشته اند که قهرمانان افسانه ای سرزمین کهن ایشان قدرت خود را از این جانور کسب می کرده اند . در ادبیات مذهبی یونان آمده است که چون هنگام جنگ بین کشور ایران و یونان ، مار معبد ” اسکلپیوس” غذای خود را نخورد ، مردم یونان آن را نشانه ای از آن گرفتند که خدایان یونان در مقایل حمله ایرانیها آنها را حفظ نخواهند کرد و در نتیجه شهر ها را تخلیه کردند .