|
نام علمی : Megaptera Novaeangliae نام انگلیسی: Humpback Whale نام فارسی: نهنگ گوژپشت
|
 |
(وال گوژپشت)
مشخصات: جثه‌ای کوچک‌تر از نهنگ باله‌پشتی و سری پهن با زگیل‌های نامنظم بر روی آن و آرواره پایین دارد. رنگ پشت سیاه ولی شیارهای گلو و سینه سفیدرنگ است. باله‌های سینه‌ای بسیار بزرگ با حاشیه‌ی کنگره‌ای نامنظم و تقریباً به اندازه‌ی یک‌سوم طول بدن است که از مشخصه‌ی این نهنگ به‌شمار می‌رود. معمولاً سطح زیرین باله‌ی دمی سفید و پشت آن مخلوطی از سیاه و سفید است. رنگ سفید قسمت زیرین باله دمی در موقع شیرجه زدن کاملاً مشخص است. پهنای باله‌ی دمی نیز به اندازه‌ی یک‌سوم طول بدن است. باله‌ی پشتی کوچک، قوزمانند تا بسیار خمیده است. تیغه‌های دندانی سیاه‌رنگ‌اند.
اندازه‌ها: طول بدن 12 تا 19 متر، شیارهای زیر گلو 10 تا 36 عدد، تیغه‌های دندانی در هر طرف حدود 270 تا 400 عدد، طول هر تیغه بالاتر از 80 سانتی‌متر، وزن 30 تا 45 تن.
پراکندگی: در ایران، خلیج فارس و به‌خصوص دریای عمان. در سال 1386 تعداد یک لاشه از این نهنگ در سواحل جزیره‌ی قشم مشاهده گردید.
پراکنش جهانی: تمام اقیانوس‌ها.
عادات: اجتماعی بودن، انجام عملیات آکروباتیک، صدای رسا و متنوع و مهاجرت‌های طولانی از ویژگی‌های این نهنگ است. معمولاً آرام و با سرعت 7 کیلومتر در ساعت شنا می‌کند، ولی بیشترین سرعت به 27 کیلومتر در ساعت می‌رسد، شنا نامنظم و همراه با بازی است. گاهی اوقات به مدت طولانی روی آب می‌خوابد. این جانور در حالی‌که شکمش بالا است به‌طور کامل از آب بیرون می‌پرد و بعد می‌چرخد.
فواره‌ی نسبتاً کوتاهی به ارتفاع سه تا 5 متر دارد که در بالا پهن می‌شود. در فصل تابستان توقف زیر آب معمولاً بین سه تا پنج دقیقه است ولی در فصل زمستان به 15 و استثنائاً به 40 دقیقه نیز می‌رسد. در موقع شیرجه رفتن پشت آن حالت قوزمانندی به‌خود می‌گیرد. این نهنگ صدای مخصوص و فوق‌العاده بلندی دارد که در زیر اب تا فاصله‌ای متجاوز از 100 کیلومتر قابل تشخیص است. این نهنگ قادر است چندین نوع صدا ایجاد کند و در میان موجودات روی زمین متنوع‌ترین و طولانی‌ترین صدا را دارد که بین 6 تا 35 دقیقه تداوم دارد. نهنگ گوژپشت در بین پستانداران طولانی‌ترین مهاجرت‌ها را نیز دارد. این نهنگ همه ساله حدود 16 هزار کیلومتر فاصله رفت و برگشت بین محل تغذیه تابستانی تا محل تولیدمثل را طی می‌کند.
غذا: از پلانکتون‌ها، سخت‌پوستان، نرم‌تنان، و ماهی‌های کوچک تغذیه می‌کند.
تولیدمثل: در زمستان و در آب‌های گرم جفت‌گیری می‌کند. در فصل جفت‌گیری معمولاً در نزدیک ساحل مشاهده می‌شود. پس از 11 ماه یک بچه می‌زاید که چهارونیم متر طول و 680 کیلوگرم وزن دارد و تا یک سالگی وابسته به مادر است. در چهار تا شش سالگی بالغ می‌شود. طول عمر این نهنگ حدود 50 سال است.
