هیچ چیز در طبیعت جای نمی گذارم جز خاطرات

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- محمدحسین عابدی: کوهنورد شاهرودی قصد دارد پیاده مسیر عرض دشت کویر را طی کند، برای دیدار با علیرضا ولیان باید راهی باشگاه کوهنوردی‌اش در شاهرود شد همان‌جا که نخستین بار هفت سال پیش‌طرح عبور پیاده از دشت کویر به دغدغه ذهنی‌اش بدل شد و امروز قصد دارد در دهمین روز از دی‌ماه۹۵ با شعار حفظ محیط‌زیست ضامن صلح و بقا، دست به این ماجراجویی خطرناک بزند.

چنددقیقه‌ای تأخیر باعث می‌شود در پرسیدن سؤالات تعجیل کنم در بدو ورود مرد میان‌سال ترکه‌ای را می‌بینم که هنوز آب زیرپوستش نرفته و سپیدی موهای شقیقه‌اش خبر از گذران چهار دهه زندگی می‌دهد چهره آفتاب‌سوخته‌اش نشان می‌گوید اگر یک نفر باشد که در این شهر بخواهد کویر را به چالش بکشد اوست، او که خود همرنگ کویر شده و طعم آفتاب را به‌خوبی زیر دندان حس کرده است.

دشت کویر دغدغه زندگی‌ام است

از علیرضا ولیان درباره خودش می‌پرسم که می‌گوید:در سال۵۲در شاهرود به دنیا آمدم از ابتدا مانند خانواده اهل طبیعتم، به کوهنوردی علاقه‌مند بودم تا آنجا که امروز دختر و پسرم نیز خودشان یک‌پا کوهنورد و محیط‌زیستی هستند برای نخستین بار در سال۸۹ ایده عبور از دشت کویر را در ذهن پروراندم آنجا که پس از چندین تجربه موفق با خود گفتم امروز نوبت دشت کویر است آن‌هم چاله مرکزی جایی که بیشترین عرض را در طول کشور دارد و در مرکز این کویر پای هیچ بشری باز نشده است.

این ایده پس‌ازآن به ذهنم رسید که پیمایش بخشی از نمکزار کویر در شمال شرق، پیمایش بخشی از کویر مرکزی با دوچرخه در چاله شرقی به مدت سه روز، پیمایش کویر حاج علی قلی دامغان و پیمایش پرند سبزوار تا رضاآباد خار توران با پای پیاده را در تجربه کرده بودم و این بار نوبت دشت کویر بود که زیر پای بگذارم.

در این پیمایش تنها هستم اما یک گروه سه‌نفره تدارکات مرا از راه دور حمایت می‌کنند و از طریق موبایل ماهواره‌ای و تجهیزات کنترل می‌شوم اما این را نیز باید گفت در برخی مناطق طبق برآوردهایی که صورت گرفته ممکن است در آنتن دهی موبایل‌های ماهواره‌ای نیز دچار مشکل شوم این پیمایش حدود ۱۰ روز به طول می‌انجامد و من علناً در شش روز هیچ تماسی با دنیای بیرون نخواهم داشت و این کار را کمی سخت می‌کند این برنامه با حضور من در عشق‌آباد خراسان جنوبی هم‌زمان با روز شنبه، یازدهم دی‌ماه آغاز می‌شود و از همان مکان من پای خود را به داخل دشت کویر می‌گذارم و سپس از روستای طرود شاهرود به دنیای انسانی بازمی‌گردم.

نکران پیمایش کویر نیستم

سوالی که از بدو ورود در ذهن دارم این است که در این راه چه نگرانی هایی دارد و می گوید: چند سال است که درباره این اقدام برنامه ریزی می کنم ماه ها به منطقه رفته و درباره نقشه راه فکر کرده ام همه چیز تحت کنترل است حتی در بخش هایی از کویر مقداری آب و غذا نیز ذخیره کرده ام که در صورت اضطرار بتوانم زنده بمانم اما جالب است که هیچ چیزی امروز مرا نگران نمی کند و برایم آسانترین کار پیمایش کویر است.

شاید به لحاظ ورزشی و از دید برخی افراد کار سختی باشد اما چیزی که مرا نگران کرده و سختی کار من نام دارد، تدارکات است چرا که این امر برایم بسیار هزینه بر و دشوار است من از طرف هیچ تیم، گروه، اسپانسر و یا حتی هیئت کوهنوردی حمایت نمی شوم و تمام هزینه های این سفر را خودم پرداخت کرده ام.

هزینه های سرسام آوری این امر در کنار حضور من و تیم تدارکات به مدت چندین ماه برای بررسی منطقه و مسیر، شامل مواردی مانند طراحی و ساخت چادر ویژه این سفر، سه عدد موبایل ماهواره ای، جی پی اس، هزینه انتقال موتور چهارچرخ های تیم تدارکات با ماشین به عشق آباد، هزینه کرایه وسایل، هزینه تیم پشتیبانی، تجهیزات و… باعث شده تا من با مشکلاتی روبرو شوم که خوشبختانه دوستان، آشنایان و نزدیکان که به این کار عشق می ورزند مرا حمایت کرده اند.

تشنگی و گرسنگی شاید بزرگترین دشمن من باشد

از او درباره آب، غذا، امکان گم شدن و … می پرسم و می گوید: ابتدا باید گفت تفسیری که مردم از کویر دارند اشتباه است کویر جایی است که هیچ رویش و زندگی در آن یافت نمی شود لذا این مناطق حومه شهری که مردم برای تفریح و یا شترداران برای گله داری می پیمایند، بیابان است نه کویر، کویر جایی است که حتی یک جاندار در آن زندگی نمی کند چرا که چیزی در آنجا نیست که بتواند زندگی کند و جز باکتری های خاص چیز دیگری از حیات در آنجا دیده نمی شود پس امکان خطر حیوانات وحشی منتفی است.

اما نکته بعد معضل تشنگی و گرسنگی است در این باره باید بگویم فردی که دست به چنین ماجراجویی می زند قطعا به فکر لذت بردن از غذایی که می خورد نیست او فقط به فکر تامین کالری مورد نیاز و آب بدن است و همچنین باید وزن کوله پشتی خودم را نیز کنترل کنم لذا نمی توانم هر غذایی را با خود ببرم.

ماه هاست زیر نظر یک مربی و کارشناس تغذیه تمرین می کنم و با تخمینی که برای آب و غذا زده ام فکر نمی کنم دچار مشکل شوم چرا که مدت هاست با کوله پشتی ۳۰کیلوگرمی و مقداری مشخص آب و غذا تمرین می کنم تا بدنم به سطح آمادگی برسد اما مهمترین بخش آمادگی در این پیمایش، آمادگی ذهنی است در این سفر ممکن است با هرچیزی روبرو شوم، سختی، دشواری، نمک، ارتفاع، ، کم آبی، گرسنگی و … اما کویر و طبیعت به من آموخته که باید صبور باشم و اصلا نخستین شرط این پیمایش صبور بودن است.

حس تنها بودن در کویر منحصر به فرد است

احساس اینکه برای نخستین بار به مکانی پای می گذاری که هیچکس در آن گام نگذاشته حس غریبی است دراین باره از علیرضا ولیان می پرسم و می گوید: این همان آمادگی ذهنی و روحی است که درباره اش صحبت شد این سفر بسیار متفاوت است من می خواستم چیزی را تجربه کنم که دیگران نکرده اند امروز در همین شاهرود فاتح اورس داریم که در جایگاه خود کاری بسیار ارزشمند و ستودنی است اما من می خواهم کاری را صورت دهم که از صفر تا ۱۰۰آن در دستان خودم باشد از طراحی تا اجرا و هیچگاه نمی خواهم کسی مرا به مکانی ببرد و این روحیه مرا برآن داشت تا تنهایی در جایی که فقط سقف آسمان بالای سر است و زمین زیر پا، لحظاتی را تجربه کنم این امر امروز دغدغه من است و برایش لحظه شماری می کنم.

نکته حائز اهمیت برای من این است که پیمایش هایی در منطقه های حاشیه کویر صورت گرفته است برای مثال افراد زیادی با خودرو و موتور این کار را کرده اند اما در چاله شرقی هیچکس این کار را نکرده و من نخستین فرد خواهم بود همچنین این سفر ویژگی بارز دیگری نیز دارد و آن هم دیدن گسل درونه به چشم است گسل درونه درتمام کتاب های زمان شناسی دنیا تدریس می شود اما هنوز هیچ چشم غیر مسلحی از نزدیک به آن نگاه نکرده است.

من احتمالا یکروز در پای این گسل خواهم بود و این درست درک آن چیزی است که احدی در دنیا آن را به چشم ندیده است البته بسیاری از زمین شناسان این گسل را در بخش های غربی و در مسیر جندق دیده اند اما منشاء این گسل هرگز دیده نشده است و این امر چقدر می تواند از نظر علم زمین شناسی مهم باشد چرا که من همراه خود نمونه هایی از خاک و سنگ های آن محیط را برای تحقیقات خواهم آورد.

هیچ چیز در طبیعت جای نمی گذارم جز خاطرات

تنهایی در طبیعت وحشی و خشن حسی متفاوت است که به سختی می توان آنرا درک کرد حسی که شاید بهتر است در بازگشت آن را از ولیان بپرسم اما این بار باید از او درباره همراهی خانواده و اطرافیان پرسید؟ خانواده نخستین پشتیبان من هستند شاید افرادی هم باشند که بگویند نباید بروی آن هم به خاطر خطراتش اما خانواده من خوشبختانه بهترین حامیانم هستند چرا که می دانند این امر چقدر به دغدغه من بدل شده است بارها پیش می آید که همسرم تا پاسی از شب شاهد مشاهده من در بررسی مسیر است اما می داند و درک می کند که چه میزان به این امر دلبسته ام.

خوشبختانه او همراه با پدر و مادرم همراه بزرگ من هستند و من نیز سعی می کنم با شعار حفظ محیط زیست ضامن صلح و بقای دنیا و بشریت پای به این عرصه بزرگ بگذارم تا به جهانیان ثابت کنم امروز محیط زیست در اولویت است چرا که نابودی آن می تواند صلح را در جهان نابود کند و حتی برخی معتقد هستند جنگ جهانی بعدی برای یافتن منابع طبیعی مانند آب و خاک است این اهمیت طبیعت هدف و شعار من در این راه است هرچند نمی توان کتمان کرد که مقوله رکورد شکنی و نشان دادن توان جسمی و روحی برایم اولویت های بعدی هستند.

دراین سفر اما سعی می کنم چیزی جز خاطرات برجای نگذارم من در این راه دو دوربین حرفه ای فیلم برداری برای ساخت مستندی تلویزیونی نیز همراه دارم اما متاسفانه به دلیل هزینه های زیاد استخدام یک کارگردان و تدوین گر حرفه ای مجبور به ادیت این فیلم ها پس از بازگشت هستم اما قطعا سعی می کنم مستندی جذاب از این کویر که هیچکس آن را تا کنون ندیده بسازم تا شاید جهانیان با شگفتی های دشت کویر ایران آشنا شوند مکانی که گنجینه ای برای جهان است و متاسفانه بعضا فراموش می شود.

فدراسیون کوهنوردی مرا حمایت نکرده است

درباره حمایت های مسئولان از او می پرسم و می گوید: هیچکس مرا حمایت نکرد برای اسپانسر اما بسیار تلاش کردم که آن هم به دلیل کم اهمیت جلوه دادن این امر در ذهنشان منتفی شد حتی برخی از اقشار تحصیل کرده در شاهرود پس از شنیدن ایده این کار از من می پرسیدند خوب آخرش چه!

من حتی برای حمایت به فدراسیون کوهنوردی رفتم که آنها نیز گفتند به این دلیل که کویر پیمایی نه رشته قهرمانی است و نه همگانی نمی توانیم از شما حمایت کنیم در حالی که این کار هم قهرمانی است چرا که متضامن ثبت رکورد است و هم همگانی است چرا که افکار عمومی را به ورزش همگانی و محیط زیست سوق می دهد و در نهایت دست من مانند همیشه خالی ماند.

در نهایت تنها حامی من خداوند است ماحتی برای همراه بردن سه عدد موبایل ماهواره ای مجبور شده ایم آن را از یک ارگان قرض کنیم و حتی هزینه های شناسایی مسیر، تردد و … را نیز از جیب خودمان پرداخت کردیم حال آنکه بسیاری از دانشگاه ها در این شهر بودند که می توانستند ما را حمایت کنند من حتی پیشنهاد نامگذاری این مسیر تاریخی را به نام دانشگاه صنعتی شاهرود دادم که می توانست نام این مرکز دانشگاهی را بر تارک اخبار جهان حتی چشم امداز کند اما نپذیرفتند در نهایت باید دید آخر این راه دراز چه خواهد شد.

فردا عازم عشق آباد خواهم شد

آنقدر خوش صحبت است و ازاهداف والای خود سخن می گوید که دلم نمی آید گفتگو را با او به اتمام برسانم اما باید کلام آخر را از او شنید: من در روز جمعه یازدهم دیماه به عشق آباد می رسم و پس از استقرار اکیپ پشتیبانی وارد کویر خواهم شد همچنین سعی دارم با دو تا یکی کردن ایستگاه های بین راهی به مسیر حرکت خودم سرعت ببخشم تا بتوانم یکروز را در کنار گسل درونی دشت کویر بمانم اما اگر خداوند بزرگ مرا کمک کند ۱۱روز دیگر در روستای طرود دوستانم به استقبال من خواهند آمد.

بزرگترین درس این مسیر برایم شاید صبر باشد ممکن است در این راه به نمکزاری بی انتها برسم و یا ممکن است به سنگلاخی عظیم اما انسان باید بیاموزد که همیشه با صبر و گام های کوچک باید جلوی مشکلات ایستاد و نباید مسیر را از آنها منحرف کرد چرا که این انحراف کوچک در نهایت ممکن است به گمراهی بیانجامد در نهایت وارد این مسیر خواهم شد تا به آخرین دغدغه ذهنی ام برسم از سوی دیگر هنوز به برنامه های دیگر فکر نکرده ام اما قطعا این آخرین برنامه من نخواهد بود.