پایه آتشدان های نقش رستم
باستناد روایات و نوشتههای مورخین یونان و عدم کشف آتشکده در این دوره تا حدودی میشود قبول کرد که در این دوره ایرانیان معبدی نداشتهاند. ولی چهبسا برای نگهداری آتش مقدس در مقابل باد و باران وجود محلهایی که بآن آتشکده یا آتشگاه مینامیم ضرورت داشته است.بدین سبب عدهای، آتشدان سنگی بجا مانده در پاسارگاد و پایه آتشدان واقع در نقش رستم و آتشدان سنگی تخت جمشید را مربوط به دورهء هخامنشی میدانند.در روی برخی از مهرهای دروهء هخامنشی نیز تصویر آتشدان دیده میشود که بیشتر شبیه آتشدان آرامگاههای ماد و هخامنشی است.
همچنین در استان فارس در یکی از باغهای دوردست سیلان که بنام«باغ بدره» معروف است تخته سنگی به بلندی 15/2 متر قرار دارد که نزدیک کوهستان بمسافت کمی از استخر آب و چشمهسارهای گوشه باغ واقع میباشد.شکل آن نزدیک به هرم مربع القاعده ناقص است و گودال جای آتش در قسمت بالای آن دیده میشود.این محل هماکنون بنام امامزاده فاطمه زیارتگاه مردم آن نواحی بوده و مقابر مردم محل نیز در اطراف آن وجود دارد.
نزدیک تخت جمشید در اطرف کوه رحمت و کوههای نزدیک آن در بعضی نقاط حفرههائی دیده میشود که محل افروختن آتش مربوط به مراسم مذهبی بوده است.در کوهستان نقش رستم حفرههای آتشدانی را میشناسیم که بنام پوزه آببخشان خوانده میشود همچنین استودانهای دیگری از عهد هخامنشی در کوه رحمت بین تخت جمشید و خیرآباد(14 کیلومتری جنوب تخت جمشید بنام آخور رستم وجود دارد.
آثاری که ذکر شد با وجودیکه مربوط به افروختن آتش است هیچکدام شبیه آتشدانهای سکاوند و نقش رستم و قیزقاپان نیست.