کویرها گرچه برای ایجاد پوشش گیاهی استعداد کافی ندارند و حتی سازگار ترین بوته ها و درختچه های شوره پسند به دلیل شوری زیاد نمی توانند در آنجا مستقر شوند، ولی همین اراضی شور رها شده و به ظاهر بی فایده در بعضی از زمینه های اقتصادی دارای پتانسیل های بهره دهی خوبی می باشند که بدلیل حاکم بودن شرایط آب و هوایی نامساعد توجه کمتری به این گونه مناطق شده است. در اینجا به منابع اقتصادی کویر اشاره مختصری می شود.
1ـ نمک طعام : در اکثر کویرهای ایران ساده ترین ماده ای که جمع آوری می‌شود، نمک طعام است بسیاری از روستاییان حاشیه کویر با روشهای ساده اقدام به جمع آوری نمک می نمایند بطور مثال در کویر نمک بجستان که خود ناظر این کار بوده ام مردم با کندن گودالهایی آب شور را به آنجا هدایت و پس از تبخیر آب، نمک را جمع آوری کرده و به فروش می رسانند. در کویر بزرگ نمک در جنوب سمنان گنبدهای نمکی فوق العاده عظیمی وجود دارد که درجه خلوص نمک آنها به 95/99 درصد می رسد و از نظر اقتصادی دارای ارزش بالایی می باشند به طور مثال ذخیره یکی از این گنبدها حدود یک میلیارد تن برآورد می شود. نمک طعام علاوه بر احتیاج انسان در صنعت کاربرد نسبتاً گسترده ای دارد به طوریکه در گندزدایی و همچنین برای تهیه سدیم، کلر، اسیدکلریدریک، دی اکسید سدیم که در کارخانه های نساجی جهت سفید کردن الیاف به کار می رود، در لامپ سازی ، شیشه سازی، صابون سازی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2ـ کلرورپتاسیم: بررسیهای انجام شده طی سه سال توسط کارشناسان سازمان زمین شناسی کشور، بخصوص در کویر بزرگ ایران نشان داده است که از آب شور موجود در پلایای آن می توان با استفاده از انرژی خورشیدی نمک پتاس دار استخراج نمود و ماده اولیه یک کارخانه بزرگ تولید کلرور یا سولفات پتاسیم را با ظرفیت حداقل 500 هزار تن کنستانتره در سال تامین نمود. این میزان ماده معدنی با ارزش علاوه بر تامین نیاز کشور می تواند به خارج از کشور صادر شود و بخشی از نیازهای ارزی کشور را نیز بر آورده کند. ترکیبات پناس دار در تهیه کود شیمیایی و مواد شیمیایی چون یدور پتاسیم، نیترات پتاسیم، کربنات پتاسیم، سود سوزآور، و غیره کاربرد گسترده ای دارد.
3-گوگرد: نحوه تشکیل گوگرد در مناطق خشک و بیابانی در اثر تخریب مواد رسوبی گوگرد دار مثل گچ و انیدریت می باشد. بیرون زدگی این ماده معدنی در 40 تا 50 کیلومتری جنوب سمنان است و ذخیره آن حدود 7 ملیون تن برآورد شده است. مصارف صنعتی گوگرد بسیار متنوع بوده به طوری که از این ماده در تهیه اسید سولفوریک و ترکیبات دیگر آن، در صنایع کاغذ سازی و رنگ سازی صنایع تهیه مواد کائوچو و مواد منفجره، به علت خاصیت ویروس کشی آن در ضد عفونی کردن اشیا، در صنایع کبریت سازی، لاستیک سازی، کود شیمیایی و در کشاورزی برای مبارزه با آفات نباتی استفاده می شود. یقینا علاوه بر مواد معدنی فوق چه بسا بسیاری از ترکیبات دیگر وجود داشته باشند که هنوز بررسی لازم در مورد آنها به عمل نیامده است. امید است در آینده بتوانیم این پتانسیل های بالقوه را در کویر شناسایی و از آن ها به طور اصولی بهره برداری کنیم.
۴-جذب توریست:
اکوتوریسم پدیده ارزشمندی است که در کشور ما کمتر به آن توجه شده است با برنامه ریزی و سرمایه گذاری های تازه در این زمینه می توان به درآمدهای ارزی کشور افزود. مناظر زیبای کویری که وقتی کویرشناسان و بزرگان علوم زمین‌شناسی و جغرافیای طبیعی ایران با تجربه‌ی طولانی خود از آن سخن می‌گویند، آدم مات و مبهوت می ماند، می‌تواند در نوع خود سالانه هزاران گردشگر طبیعت‌دوست را روانه ایران کند. برخی از کشورهای جهان که شرایط مشابهی دارند در زمینه جذب توریست اقدامات قابل توجهی انجام داده اند.
نظرات بسته شده است.