پناهگاه حیات وحش شاسکوه، قاین

نام انگلیسی:  Shaskooh nature reserve     نام فارسی :  پناهگاه حیات وحش شاسکوه

این منطقه در سال 1380 با وسعت 114650 هکتار از طرف محیط زیست شهرستان به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی و مورد حفاظت قرار گرفت قابلیتهای زیستی این منطقه در سالهای گذشته مورد بی مهری بوده و پوشش گیاهی و حیات جانوری به سرعت نابود شده است. با توجه به نوان اکولوژیکی بالای منطقه می توان از ضربات و لطمات وارده به آن جلوگیری نمود.از پرندگان مهاجر زمستانی قاینات: سرسبز، خودکا، کشیم، حواصیل سفید، حواصیل خاکستری، از پرندگان مهاجر تابستانی قاینات: آبچلیک، سلیم. لک لک سیاه از جمله پرندگان سرگردان منطقه می باشد.

ویژگی و سیمای عمومی منطقه ( شامل وضعیت توپوگرافی، چشم انداز، پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدورها):

سیمای طبیعی منطقه تشکیل شده از کوهستان به مساحت تقریبا" 26989 هکتار، تپه ماهور (19747 هکتار) ، دق ( 1171 هکتار) و بقیه را مناطق دشتی و زمینهای با شیب ملایم (23634 هکتار) فرا گرفته است.
کوهها و برآمدگیهای عمده منطقه شاسکوه مربوط به دوران دوم و سوم زمین شناسی است که جنس کانیها و سنگهای آن بیشتر از آهک، دولومیت، شیست رسوبی، فیلیت، کنگلومرا، ماسه سنگ، چرت، ژیپس، شیل، مرمریت و بعضا" کانیهای آذرین مثل گرانیت، کانیهای دگرگون شده و آزبست نیز در بین سایر رسوبات منطقه قابل رؤیت می باشد.
در بین سنگهای رسوبی منطقه فسیل های متنوعی از نرم تنان و دوکفه ایها مربوط به دورانهای قبل زمین شناسی نیز به چشم می خورد که از لحاظ زمین شناسی و مطالعات علمی بسیار با ارزش محسوب می گردند. شناسایی فسیلها و تشخیص سن دقیق آن نیازمند مطالعات دقیق دیرین شناسی در منطقه می باشد. 

بخش کوهستانی، بیشترین مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است. رشته کوه شاسکوه بطول 33 کیلومتر در جهت شمال غربی- جنوب شرقی و در سمت شرق منطقه کشیده شده و مهمترین بخش منطقه از نظر تنوع زیستی می باشد. وجود یال های ستیغ و دره های عمیق، حفره ها و فرو رفتگی ها در محیط کوهستان، زیستگاه خوبی برای انواع گونه های جانوری فراهم کرده است. قسمت تپه ماهوری زیستگاه قوچ و میش بوده و در قسمت دشتی می توان گونه های با ارزش جانوری از قبیل هوبره و زاغ کویری را مشاهده نمود. وجود جنگلهای تنک بنه و بادام وحشی بعنوان ذخیره گاهی است که از تنوع ژنی قابل ملاحظه ای برخوردار می باشد.

تنوع در پستی و بلندی منطقه باعث نوسان حرارتی و طبعا" شرایط اقلیمی متفاوتی را بخصوص از نظر نوع بارش در منطقه ایجاد نموده است که به دنبال آن تنوع گیاهی کم نظیر از نوع خشکی زی، آبدوست ، مقاوم به شوری ، گیاهان علوفه ای، بوته ای، درختچه ای و درختی قابل مشاهده است. میشود گفت در این منطقه تضادها در کنار هم جمع شده اند! درختLonicera persica را می توان در کنار بنه و بادامشک و گیاهان بوته ای یافت. درخت پده که آبدوست هست را می توان حوالی درختچه های مقاوم به خشکی یافت! یا Vitex  negundo ( پنج انگشت ) از تیره شاه پسند که جزو فلور منطقه خلیج عمانی و مناطق گرمسیری است در حاشیه منطقه یافت می شود!.
صخره های صعب العبور زیستگاه کل و بز است. این زیستگاه قابلیت رهاسازی پلنگ را نیز دارا می باشد که در گذشته نه چندان دور در این صخره ها می زیسته است. وجود غارها و شکافهای عمیق شرایط مناسبی را برای پناه و زیست بعضی گربه سانان و دیگر پستانداران گوشتخوار مهیا نموده است. همچنین سنگاب هایی جهت تأمین آب وحوش در بعضی نقاط صخره¬ای یافت می شود که فاکتور مهمی برای حفاظت و درامان ماندن از تیررس شکارچیان محسوب می شود. وجود صخره¬های رف¬دار ( طاقچه مانند )، مکان خوبی جهت زادآوری پرندگان شکاری بزرگ از جمله عقاب کوهستان، کرکس، عقاب طلایی و دیگر پرندگان شکاری می باشد.

جاذبه های اکوتوریستی
با عنایت به اینکه در منطقه حفاظت شده شاسکوه طرح مدیریت انجام نگرفته و در حال حاضر نیز قراردادی به شماره  15534 مورخ 18/12/90 جهت اجرای طرح مطالعاتی- پزوهشی منطقه حفاظت شده شاسکوه  با دانشگاه محیط زیست کرج به امضاء رسیده است، تاکنون هیچگونه سرمایه گذاری برای امر تفریح و تفرج از سوی این اداره کل در داخل منطقه صورت نگرفته است. شایان ذکر است زیارتگاههایی در سطح منطقه پراکنده اند که دارای پتانسیل گردشگری می باشد. از جمله مزار شاسکوه، مزار میرآباد، مزار 12 امام. همچنین پوشش درختی پراکنده در سطح منطقه محیط جذابی برای گردشگران بخصوص مردم بومی منطقه فراهم کرده که بطور مرتب مورد استفاده قرار می گیرد.

وضعیت عمومی، اقتصادی- اجتماعی
از آنجایی که مردم منطقه به امر کشاورزی و دامداری اشتغال دارند متاسفانه خشکسالی های اخیر در وضعیت معیشتی مردم بسیار تاثیر گذار بوده لذا این اداره کل در راستای جبران بخشی از خسارات حاصله و نیز در راستای مشارکت جوامع بومی در مدیریت منطقه اقدام به جذب نیروی قراردادی، شرکتی و جذب سرباز از جوامع بومی مستقر در منطقه نموده است که خود سهم بسزایی در مدیریت بهتر منطقه با آشنا شدن آنها از فواید حفاظت از منطقه بوده است همچنین به صورت ناچیز در اقتصاد ساکنین تاثیر گذاشته است.

این منطقه به منطقه حفاظت شده ارتقا یافته است. لطفا برای کسب اطلاعات جامعتر به بخش مناطق حفاظت شده ایران در سایت کویرها و بیابان های ایران مراجعه کنید.