کاراکال

نام علمی : Caracal caracal نام انگلیسی:  Caracal   نام فارسی: کاراکال

(نائین: منگوله گوش، یوزخفو)(بلوچی: گرکاسک)(ترکمنی: قاراگولاک)(یزد: یوزو)

مشخصات: جثه بزرگ‌تر از گربه‌ اهلی است، بدن کشیده و استوانه‌ای شکل، دست و پا بلند و پاها بلندتر از دست‌ها است. گوش‌های بزرگ و مثلثی شکل با دسته‌ای از موهای سیاه به طول تقریبی پنج سانتی‌متر در انتهای آن. دم کوتاه و باریک حدود یک سوم طول سرو تنه است. موهای پشت انبوه، کوتاه و به رنگ زرد شنی متمایل به قرمز تا دارچینی متمایل به قهوه‌ای باهاله‌ای سیاه رنگ. زیر بدن، چانه و گلو سفید است. بالای چشم‌ها و پشت گوش‌ها سیاه است. خط سیاه باریکی از گوشه‌های دهان به چشم‌ها امتداد دارد.

اندازه‌ها: طول سروتنه ۶۰ تا ۹۰ سانتی‌متر، دم ۲۳ تا ۳۱ سانتی‌متر، ارتفاع ۳۸ تا ۵۰ سانتی‌متر، وزن ۶ تا ۱۹ کیلوگرم.

زیستگاه: دشت‌ها و تپه‌ماهورهای مناطق بیابانی و استپی با پوشش گیاهی مناسب.

پراکندگی: در اکثر مناطق بیابانی و استپی ایران مانند پارک ملی کویر، پارک ملی توران، منطقه حفاظت شده بهرام گور، ساغند یزد، عباس آباد نئین، پناهگاه حیات وحش نایبندان، سیستان، بلوچستان، خراسان، مسجد سلیمان و سر پل ذهاب در کرمانشاه مشاهده شده است.

پراکنش جهانی: آفریقا و آسیا.

عادات: اغلب شبگرد است. اوایل غروب و صبح زود فعالیت بیشتری دارد. گاهی روزها نیز دیده می‌شود (در فصل زمستان روزها نیز به جست‌وجوی شکار می‌پردازد). به صورت انفرادی زندگی می‌کند و قلمرو وسیعی دارد. در زیر بوته‌ها، شکاف سنگ‌ها و حفره‌های طبیعی لانه می‌سازد و کف ان را با پشم و پر می‌پوشاند. معمولاً روزها در زیر بوته‌ها استراحت می‌کند. حیوان بسیار چابکی است، به طور عمودی به هوا می‌پرد و پرندگان را در هوا می‌گیرد موقعی که با دسته‌ای از پرندگان مواجه می‌شود، به سرعت تعدادی از آنها را در زمین و هوا شکار می‌کند. کاراکال در برخورد با انسان و وسایل نقلیه حیوان بسیار ترسویی است، گاهی با مشاهده اتومبیل به شدت متوحش و بی‌حرکت می‌شود، به طوری که آن را می‌توان با دست گرفت (تاکنون محیط بانان در چندین مورد به تصور اینکه حیوان مریض است آن را دستگیر و جهت مداوا برای نگارنده ارسال داشته‌اند). کاراکال به آسانی رام و تربیت می‌شود. در گذشته آن را برای شکار خرگوش، آهو، روباه و پرندگان، تربیت می‌کردند.

غذا: از پستانداران کوچک به اندازه موش تا بزرگ به اندازه جبیر، پرندگانی نظیر هوبره، کبک، مارهای سمی، و حشرات تغذیه می‌کند. به آب زیادی احتیاج ندارد و آب مورد نیاز را از بدن طعمه تأمین می‌کند.

تولید مثل: معمولاً در اواسط زمستان جفت‌گیری می‌کند. مدت آبستنی حدود ۷۰ روز است. یک تا شش بچه می‌زاید. چشم‌های نوزادان پس از یک هفته باز می‌شوند، تا یک سالگی وابسته به مادرند و در دو سالگی بالغ می‌شوند. طول عمر در اسارت حدود ۱۸ سال است.وضعیت فعلی: دشمن طبیعی خاصی ندارد. به علت کم شدن طعمه و شکار غیرقانونی آن، نسل این حیوان به شدت رو به کاهش گذاشته است. در عکس‌های گرفته شده توسط دوربین‌های تله‌ای پژوه حفاظت از یوزپلنگ آسیائی تعدادی عکس جالب از این حیوان در پارک ملی کویر، پناهگاه نایبندان و پارک ملی توران وجود داشت که در یکی از عکس‌ها کاراکالی یک خرگوش را گرفته و زیردست‌های خود نگه داشته بود. در سال ۱۳۸۶ در پارک ملی توران یک کاراکال از فاصله نزدیک مشاهده شد.