کوه های ارتفاعات اشترانکوه

نام فارسی :  کوه های ارتفاعات اشترانکوه

اشترانکوه : گل گل 4100 متر، گل گهر 3950 متر، سن بران 4150 متر، میرزایی 3700 متر، فیالستون 3800 متر

موقعیت جغرافیایی : رشته کوه بزرگ اشترانکوه واقع در استان لرستان از سمت شمال غربی به جنوب شرقی امتداد یافته است. این خط الرأس در فاصله تقریبی 18 کیلومتری جنوب غربی شهرستان ازنا تا منطقه کوهستان چقاگرگ در جنوب خط الرأس امتداد می یابد.

بررسی توپوگرافی قلل : قلل مهم و مشهور خط الرأس اشترانکوه از شمال به جنوب به ترتیب عبارتند از :

کولورید 3866 متر، گل گهر 3950 متر، کوله لایو 4070 متر، سن بران 4150 متر، میرزایی 3800 متر، فیال سون 3850 متر، مهرجام 3850 متر، پیاره 3800 متر، ازنودر 3700 متر، و کوله جنون 3850 متر که جملگی بر روی این خط الرأس قرار گرفته اند. قلل اشترانکوه به صورت قوس هایی هستند که در منتهی الیه هر قوس آن برفچال و یا یخچال بزرگی حد فاصله دو قله مهم قرار گرفته است. سراسر جناح های شرقی و غربی اشترانکوه در محاصره دیواره ها و بندهای سنگی بزرگ می باشد که به نسبت می توان از یال های شرقی منطقه به نحو بهتری برای صعود نام برد.

ویژگی خاص : وجود یخچال بزرگ چال کبود در حد فاصل دو قله گل گل و چای کبود به علاوه دریاچه های گهربزرگ و گهر کوچک در جناح غربی قله از مهمترین و زیباترین عناصر طبیعی جبال اشترانکوه محسوب می گردند.

مسیر صعود به قله : اگر فقط قصد اجرای صعود به قله مرتفع سن بران به ارتفاع 4150 متر به عنوان بلندترین قله اشترانکوه را داشته باشیم از نظر فنی و درگیری با صخره و یخچال نیاز به تجربه زیاد در زمینه کار فنی و صعود دیواره نداریم. لیکن زمانی که صعود به خط الرأس اشترانکوه به عنوان هدف اصلی برنامه مد نظر قرار می گیرد تسلط بر مهارت های کوهنوردی و آشنایی با فنون صخره نوردی یک ضرورت غیر قابل چشم پوشی است. بنابراین برای صعود به خط الرأس قلل اشترانکوه به خصصو ارتفاعاتی که از آنها نام برده شده است نیازمند به آمادگی بیشتر برای اجرای این برنامه هستیم و در این راه توجه به زمان و موفقیت در برنامه را بالا خواهد برد. بدین لحاظ خردادماه و تیرماه زمان های مناسبی برای این برنامه محسوب می شوند. ما نیز در میانه یکی از این ماه ها وارد منطقه درود گردیده و سپس به آبادی تیون می رسیم. از طریق مسیر پاکوب مشخص به سوی جنوب غرب از ده خارج می شویم (1). ازسربالایی تپه ماهورها و عرض چند جوی آب می گذاریم. در حالی که نمای خط الرأس اشترانکوه از دور دست ها پدیدار می گردد و ما رفته رفته به آن نزدیکتر می شویم، خود را به پناهگاه سنگی چشمه گل گل می رسانیم (2). استراحت کوتاهی کرده اینجا را به سمت لبه بلند خاکی که به صورت سدی در مقابل دو قله و چال کبود حائل است ترک می کنیم. از طریق راه مالرو در کمرکش کوه مقابل پناهگاه با کمی انحراف به سمت راست از شیب تندی به راه ادامه می دهیم. این شیب پس از مدتی به طور مستقیم به ابتدای دره عظیم و قوسی شکلچال کبود می رسد. اُبهت یخچال های اشترانکوه به راستی دیدنی است. خود را به جانپناه قرمز رنگ چال کبود در سطح مرتفع آن رسانده و شبی را درون آن به سر می ببریم.

صبح زود از خواب برمی خیزیم و با جمع آوری وسایل سبکی که برای صعود مشکل خود آماده کرده ایم از سمت راست جانپناه به سوی تیغه های گل گل ارتفاع می گیریم. مسیر با عبور از لابه لای صخره ها و مقداری سنگ نوردی به سوی قله برج مانند گل گل توأم است. این مسیر را با احتیاط و دقت کامل پیموده و پس از مدتی به بالای قله 4199 متریگل گل با طی شیب تند آن می رسیم. مناظر اطراف به خصوص پریزکوه بزرگ و دریاچه زیبای گهر بسیار دیدنی هستند. از قله برروی خط الرأس جنوبی که با سنگ نوردی طبیعی توأم می باشد شاخک ها و برج های صخره ای را عبور کرده، از فراز یخچال چال کبود و یکی دو زبانه آن که تا روی خط الرأس بالا کشیده شده است می گذریم. پس از پشت سرگذاردن قلل گل گهر، کوله لایو از یک شیب تند سنگلاخی و گاهی صخره ای به سن بران که مرتفع ترین قله اشترانکوه است صعود می کنیم. قله صخره ای میرزایی هدف دوم ما در فاصله نزدیکی با سن بران قرار دارد که از روی قله به خوبی در جنوب دیده می شود. یخچال ها و برفچال ها از هر سو قله را در بر گرفته اند. هوا صاف و بدون ابر و کمی گرم شده است. در افق های جنوبی قلل قالی کوه و کزنستون دیده می شوند و در غرب قله های پریزکوه با سوزنی ها و برج هایشان تا جلگه خوزستان به پیش می روند. دریاچه گهر بزرگ در زیر پایمان و در زیر آسمان فیروزه ای جلوه ای خاص دارد. از تماشای این همه مناظر سیر نمی شویم. اما فرصت زیادی نداریم بعد از ظهر شده و به غروب آفتاب جز اندکی نمانده است. با احتیاط و اندکی سنگ نوردی از سراشیبی جنوبی سن بران پایین آمده از یک قله فرعی کوچک عبور کرده و در محلی تقریباً مناسب برای اتراق مستقر می شویم.

شبی سرد را پشت سر گذاشتیم. با تابش اولین شعاع های خورشید به سمت جنوب حرکت می کنیم. باد سردی می وزد که حرکت را مشکل می سازد. پس از چند نوبت درگیری با صخره ها به قله نوک تیز میرزایی صعود ی کنیم. فرصت زیادی برای رفت و بازگشت به محل کمپ در زیر قله سن بران نداریم. بنابراین با دقت و سرعت لازم برروی خط الرأس با عبور از چند قله فرعی به ارتفاع 3650 تا 3700 متر با طی مسیری توأم با سنگ نوردی به قله فیالسون بر بالای دره بزرگ یخچالی آن دست می یابیم. ادامه خط الرأس اشترانکوه را در سمت جنوب پیش رو داریم. یال های شرقی پس از رسیدن به لبه خط الرأس ارتفاع می گیرند و تشکیل قلل برج مانندی را داده و سپس توسط دیواره های مرتفعی به صورت بریده تا عمق دره گهر به پایین کشیده میشوند. خشونت طبیعت اشترانکوه پس از دست و پنجه نرم کردن با صخره های خط الرأس به خوبی برما آشکار شده است. از مسیر صعود شده با دقت و احتیاط هر چه تمامتر به سمت شمال باز میگردیم و پس از رسیدن به محل کمپ با صعود برروی یال شرقی سن بران از امتداد آن به سوی جانپناه چال کبود می رویم و با عبور از مسیرهای صخره ای به یخچال باز می گردیم.

بهترین زمان برای صعود به خط الرأس اشترانکوه اواخر خرداد ماه تا اواخر تیر ماه می باشد.

وضعیت قلل در زمستان : صعود زمستانی به منطقه اشترانکوه بسیار دشوار و توأم با مشکلات جدی است. حجم سنگین برف در زیر چال کبود و مواجهه با مسرهای ترکیبی یخ و برف و صخره از ویژگی های زمستان اشترانکوه می باشد.

کلونچین 4221 متر، شاه شهیدان 4180 متر (زرد کوه بختیاری)

موقعیت جغرافیایی : رشته کوه های زرد کوه یابه عبارتی زرده در حد فاصل دو رودخانه بزرگ کوهرنگ و بازفت در استان چهار محال و بختیاری قرار گرفته است. جهت این رشته از شما غربی به سمت جنوب شرقی هم آهنگ با حرک کلی ساختار زاگرس است. در نواحی شرقی این رشته کوه بخش های چلگرد و اردنل و در نواحی غربی آن آبادی های ییلاقی جنگل بازفت قرار دارد.

بررسی توپوگرافی : قلل مرتفع رشته زردکوه در میان یخچال ها و خط الرأس های وسیعی قرار دارند که از هر سو قلل مهمی چون کینو، هفت تنان، شاه شهیدان، سردان، زرده، چری و غیره را در بر گرفته اند. بر روی یال های شرقی جدا شده از هر قله، کمتر قلل فرعی را می توان دید و در جناح غربی آن نیز سراسر این رشته را دیواره ها و دره های عمیق فرا گرفته است.

ویژگی های خاص : از جمله مهمترین ویژگی های زردکوه باید از دریاچه کوهرنگ، یخچال های ایلوک، پورسونان و خراسان و دریاچه نازی، همچنین از جنگل های تک درخت بازفت نام برد.

مسیر صعود به قله : شهرکرد عشیره نشین را به سمت فارسان و از آنجا به سمت چلگرد پشت سر گذارده و در جاده ای کوهستانی که به سوی غرب می رود از پس گردنه کوه کارکنان به تأسیسات سد کوهرنگ می رسیم هوا کمی گرم است، ولی از سرسبزی و طراوت خاصی برخوردار است. در جای جای دشت های پیرامون دریاچه کوهرنگ عشایر بهداروند، چادرهای خود را بر افراشته و دام های خود را در اطراف قلل به چرا مشغول کرده اند در ابتدا از طریق پلی برفراز آبریز کوهرنگ از رودخانه عبور کرده راه را در دشتی مسطح و سرسبز و پُرگل و گیاه مقداری به سمت شرق می پیماییم (1). سپس وارد دره ای به نام لاسبز می شویم. در سمت چپ چشمه ای جاری است و عشایر زیادی در آن ساکن هستند. به سوی گردنه در انتهای دره که صخره بزرگ مشخصی است صعود می کنیم (2). راه را با شیب تندی پشت سر می گذاریم تا اینکه به رگه هایی از صخره های موازی می رسیم و جانپناه در ارتفاع 3200 متری بنا گردیده است که اطراف آن مسطح می باشد (3). شبی سرد را در زیر ستارگان آسمان در این مکان به سر می بریم و صبح زود قبل از طلوع خورشید پای به راه می نهیم. ابتدا از تپه ماهور کوچکی که در مقابلمان قرار دارد بالا می رویم تا به چال برفچالی میشان برسیم. سپس مسیر تند یخچالی آن را از سمت غرب به سمت قله صخره ای، یخچالی بر لبه خط الرأس صعود می کنیم (4).قلل زردکوه و سالدران در ورای شرقی رودخانه کوهرنگ جلوه خاصی به مناظر اطراف داده اند و در دور دست های شمالی غربی هرم عظیم ذوزنقه ای هفت تنان، با شکوه و ابهتی تام و تمام قد برافراشته است. از لبه خط الرأس یخچالی با برفی سفت و محکم که باد و گرما در آن ستون های یخی و برفی به وجود آورده است، مسیری را به صورت تراورس لبه یال به سوی قله بزرگ شاه شهیدان با سنگ های مطبق آن ادامه می دهیم. قله کلونچین و دیواره آن و یخچال بزرگ خراسان به وضوح از این جا دیده می شوند. به نزدیکی صخره های بزرگ شاه شهیدان می رسیم. صخره ها را از سمت چپ دور زده و از لابه لای آنها به قله 4180 متری شاه شهیدان صعود می کنیم. از کران تا کران بی نهایت قلل مرتفعی که سر در کنار هم نهاده اند دیده می شوند. رشته کوه های زاگرس از هر سو زردکوه را در بر گرفته اند. هوای سردی روی قله جریان دارد. مدت زمان زیادی روی قله توقف نمی کنیم چرا که هنوز راه زیادی تا قله اصلی زردکوه در پیش رو داریم و برای بازگشت به جانپناه نیز به زمان نیازداریم.

از شاه شهیدان به سمت قله فرعی بدون نامی سرازیر شده و سپس با احتیاط و دقت لازم از زیر صخره های ریزشی آن را دور زده و از سمت دیگر مجدداً روی خط الرأس بالا می رویم (5) طی این مسیر زمان زیادی از ما می گیرد ولی ما با سرعت آن را می پیماییم. هم اکنون فقط امتداد یال را به سمت قله دنبال می کنیم شیب پشت قله سنگلاخی و قدری تند می شود و بالاخره بر بام زردکوه بختیاری قله کلونچنین می ایستیم. قلل مخروطی چری و درویش کزلی و کوهستان میلی و درافق دنا به خوبی دید ه می شود. جنگل تک درخت بازفت و رودخنه آبی رنگ آن در عمق دره صخره ای جریان دارد. استراحتی کوتاه کرده سپس به سمت یال بالای چال میشان با تراورس قلل بدون نام شاه شهیدان با سرعت بیش از فرود می آئیم. مجدداً برای رسیدن به لبه یال مجبور به صعود به صورت تراورس برفچال بزرگی هستیم. بر بالای لبه یخچال چال میشان که قرار می گیریم دیگر چیزی به غروب خورشید باقی نماینده است. بنابراین با دقت و سرعت کافی یخچال را به پایین سرازیر شده و در حالی که روزی دیگر به پایان می رسد به جانپناه چال میشان می رسیم. بهترین زمان برای صعود به قلل زردکوه در مرداد و شهریور ماه است.

وضعیت قلل در زمستان : صعود زمستانی به منطقه زردکوه در مرداد و شهریور ماه است.

وضعیت قلل در زمستان ن: صعود زمستانی به منطقه زردکوه از جمله دشوارترین و طولانی ترین برنامه های زمستانی است. علیرغم تکنیکی نبودن مسیرهای صعود به قلل منطقه، از سمت شرقی آن وجود حجم بسیار سنگین برف در کوهرنگ و اطراف آن همچنین خرابی هوا که معمولاً 3 تا 4 روز ادامه دارد برنامه ریزی مدون را ناممکن می کند.