آتشکده سراب، سرپل ذهاب
بقایای آتشکده سراب ذهاب مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان سرپل ذهاب، بخش مرکزی، دهستان دشت ذهاب، ۱۵۰ متری شمال روستای سراب ذهاب واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۷۱۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.در شمال خاوری تپه ی سراب در 300 متری از راه کنونی بازماند های آتشکده یی دیده میشود به اندازه های 4.77 در 5.95 متر از قـلوه سنگ ولابندودیواری به پهـنای 0.6 متر .در دوبر خاور .شمال بخشی از گنبد آتشکده به چشم میخورد .ورودی تشکده با تاقی گهـواره یی به پهـنای 0.6 وبلندی 1 متر است .بلندی کنونی آتشگه 2.5 متر است . آنچه از این آتشکده باقی مانده، چهار پایه سنگی و راهرویی به منظور طواف در اطراف این پایههاست. شواهد حاکی از آن است که این آتشکده در دوره ساسانی ساخته شده و تا اوایل صدر اسلام فعالیت داشته است. آتشکده دارای فضای مرکزی که محل آتشدان با چهار طاقی در اطراف و پایه های طاق و اتاق های مجاور و همچنین راهروهایی در ضلع غربی آتشکده می باشد در بخش شمالی آن ایوانی با دو ستون دارای گچ بری قرار گرفته که بخشی از دیواره های قطور این قسمت کاملا مشهود است.
در ضلع جنوبی بنا اتاقهای الحاقی وجود دارد که احتمالا در دوران های متاخر از آن بعنوان کارگاه استفاده شده است مصالح بکار رفته در احداث این بنا قلوه سنگ رودخانه ای با ملات گچ و ساروج و شفته آهک است، دیوارهای آن دارای اندود گچ می باشد.
کف آتشکده با اندودی از گچ کف سازی شده است این آتشکده در هر چهار ضلع دارای درب ورودی بوده و این امر حاکیست که در اطراف آتشکده اتاقهایی وجود داشته که احتمالا محل سکونت روحانیون آن بوده که بخش هایی از آن هنوز هم هویداست اما هنوز کاوشی در آن صورت نگرفته است.
وجود بوته های درختچه کمیاب 'مورد' در حاشیه چشمه سراب و مجاورت این محوطه تاریخی اهمیت باستانی آنرا مضاعف نموده است چرا که 'مورد' در نزد زردشتیان از اهمیت و تقدس خاصی برخوردار بوده بطوریکه آنرا نماد اهورا مزدا دانسته اند.
به لحاظ اینکه آب، خاک، آتش و باد در نزد زردشتیان مقدس بوده و برای آن تقدس خاصی قایل بوده اند لذا آتش را بعنوان یکی از عناصر چهارگانه مقدس در این مکان بر پا و نگهداری می کرده اند در گذشته و امروزه نیز از 'مورد' بهنگام برپایی مراسم در آتشکده های زردشتی استفاده می کنند.