باغ های اشرف البلاد، مازندران
شهر اشرفالبلاد را شاه عباس اول در سال 1021 هـ . ق (1612 م)، در کنار سواحل دریای خزر در دامنه رشته کوههای البرز احداث کرد.مجموعه باغهای اشرف از 6 باغ متصل به یکدیگر که با دیوارههای سنگی از هم جدا میشدند، احداث شده است.
این باغها شامل باغ و عمارت چهلستون، باغ چشمه و باغ تپه در جنوب شرقی چهل ستون، باغهای خلوت، باغ شمال و باغ صاحبالزمان در غرب چهلستون (که در حال حاضر از آن باغها اثری دیده نمیشود) است.هر یک از این باغها محل اقامت زمستانی شاه عباس اول و هر کدام دارای عملکرد خاصی مانند: حرمسرا، تشریفات، تفریح، شکارگاه و… بود. همچنین علاوه بر این باغها 2 باغ دیگر در دوره صفویه ساخته شد: باغ صفیآباد که در آن رصدخانه وجود داشت و استخر عباسآباد که برای شکار مورد استفاده قرار میگرفت.
«پیترو دلاواله» در سال 1027 قمری درباره باغ شاه چنین مینویسد: «این باغ عبارت از مربعی است که در انتهای جلگه در پای تپههای پردرخت واقع شده و پشت کاخ است. دیوانخانه در وسط باغ واقع شده و بنایی است که طول آن سه برابر عرض آن است. جلوی این بنا کاملا باز است ولی در عقب و طرفین آن دیواری است که از پنجرههای متعدد پوشیده شده است. جلو بنا خیابانی طولانی که سنگفرش است وسط آن جویی جاری است و از حوضی که جلو دیوانخانه ادامه پیدا میکند و تا پای تپهها و انتهای باغ پیش میرود.
این عمارت در حمله افغانها سوزانده شد و در سال 1144 قمری دوباره توسط نادرشاه ساخته شده و عمارت چهل ستون نام گرفت. این عمارت دارای 16 ستون چوبی بود. این عمارت در دوره قاجار به طور اساسی تعمیر شد. در زمان پهلوی بنای چهلستون ساخته شد و در حال حاضر ساختمان شهرداری بهشهر است.
به گفته مصباح در برابر عمارت چهلستون حوضی بوده که اطراف حوض از سنگهای یک پارچه که روی آنها قالیچه پهن میکردهاند و محل نشمین بوده و شاه از بالا با مردم گفت و گو میکرده است.
در حال حاضر از این حوض بزرگ اثری نیست و تبدیل به فضای سبز شده است. سنگهای یک پارچه که در اطراف جویها به کار رفته تا امروز نیز باقی است.
بر روی لبه سنگها سوراخ هایی دیده میشود که محل قرارگیری شمع بوده است. با روشن کردن این شمعها و انعکاس آنها بر آب مسیر آب به نحو زیبایی نورپردازی میشده است.
کف باغ سنگفرش بوده است و در سراسر این مسیر آبشارهایی وجود داشته است.
امروزه نیز این آبشارها موجودند و آن چه که این آبشارها را منحصر به فرد و شاخص میکند، بافتهای متنوعی است که این آبشارها دارند.