بافت

شهرستان بافت با مسافتی حدود 13162 کیلومتر مربع وسعت، در ارتفاع 2250 متری از سطح دریا و در 29,17 عرض شمالی و 56,36 طول شرقی واقع شده است. بافت از لحاظ ارتفاع دومین شهر بلند ایران محسوب می گردد. جمعیت این شهر بر طبق آخرین آمار رسمی، 131567 نفر است. در مورد قدمت بافت آثار یافت شده ی فراوانی همچون موارد موجود در تپه یحیی تمدنی چند هزار ساله را نشان می دهد. تپه یحیی تنها منطقه از مناطق باستانی بافت است که تاکنون مطالعات رسمی بر روی آن صورت گرفته است. این مطالعات و کاوش ها توسط پروفسور کارلووسکی به همراه گروهی از دانشگاه هاروارد آمریکا در سال 1967 میلادی انجام شده است. این محققان تپه یحیی را قدیمی ترین مرکز سکنی در شرق ایران دانسته اند و آزمایش های کربن 14 که از سوی آنها صورت گرفته عمر این منطقه را حدود 8500 سال ذکر می کند. هنر معماری، ساختمان سازی و تراشیدن سنگ در تمدن بافت بسیار شگفت انگیز می باشد. انتخاب سنگ و رعایت دقیق تقارن هندسی در حجاری سنگ ها از عجائب تفکر افراد ساکن در این منطقه به شمار می رود. کشف "مجسمه ی دو گانه" که از سنگ "تالک" تراشیده شده، توسط گروه کاوشگر دانشگاه هاروارد آمریکا، در نوع خود بی نظیر بوده و مشابه آن در هیچ یک از مراکز باستانی دیگر یافت نشده است. سمبل دوگانگی مجسمه گواه آن است که ساکنان هزاره ی پنجم قبل از میلاد در تمدن بافت به اهمیت متقابل زن و مرد، تولیدمثل و امرار معاش پی برده و نهایتا معتقد به مساوات بین این دو جنس بوده اند. همچنین لوحه های گلی که حین کاوش در تمدن بافت بدست آمده، حاوی مطالبی به خط قبل از عیلام بودند و آزمایشات کربن 14، قدمت این دست نوشته ها را به حدود 5400 سال قبل می رساند. این تاریخ درست 400 سال قدیمی تر از کهن ترین نمونه خط بدست آمده در جهان بوده و فرضیه ای را که طبق آن سومریان خط را در اوایل هزاره ی سوم قبل از میلاد اختراع نموده اند، به شدن زیر سوال می برد. حدود پنج جلد کتاب و چندین مقاله توسط گروه کاوشگر تمدن بافت در آمریکا انتشار یافته است. نمونه خط هایی که از تمدن بافت توسط این محققین بدست آمده، از نمونه خطوط تمدن های بین النهرین، شوش و مصر به مراتب قدیمی تر می باشد و ترجمه ی یکی از لوح های گلی تمدن بافت از تحویل احشام به عنوان مالیات به دولت مرکزی سخن می گوید و لوحه ی دیگری از توزیع بذر ذرت توسط دولت مرکزی به زارعان در فصل کاشت خبر می دهد. قدیمی ترین نشانه ای که از شهر بافت در متون تاریخی دیده شده مربوط به دوران حکومت آل بویه (قرن چهارم هجری) است که در آن زمان از این منطقه به نام اقطاع نام برده شده است. نویسنده ی کتاب "بستان السیاحه" فلسفه نامگذاری آن را واگذاری آن از طرف آل بویه به فرزندانشان به نام "اقطاع" می داند. برخی از آثار باستانی بافت عبارتند از: تپه یحیی، قلعه خبر، قلعه سنگی، تپه مهره ای، قلعه گوشک. بافت دارای گردشگاه ها و مناطق خوش آب و هوای فراوانی نیز هست که خبر(شاه ولایت)، چشمه عروس، عشق آباد و هنزا (Hanza) از آن جمله اند. از جمله جاذبه های طبیعی بافت می توان به غار آتشفشانی "ترنگ" (Torung) که بزرگ ترین و طویل ترین غار استان کرمان به شمار می رود و غار "شب پره" واقع در دره ی شب پره نیز اشاره کرد. سوغاتی های مهم این شهر شامل گردو، زیره، عسل، فراورده های لبنی و انواع گلیم و قالیچه می باشد.

قدمت شهرستان بافت

تپه یحیی

تپه یحیی به فاصله حدود 260 کیلومتری جنوب کرمان در دشت وسیع "صوغان" تپه خاکی مرتفعی قرار گرفته که حدود 19 متر از سطح دشت پیرامون ارتفاع دارد. این تپه که در حوزه شهرستان بافت قرار دارد به "تپه یحیی" شهرت دارد.

تپه یحیی امروزه به عنوان یکی از مهمترین آثار و تپه های کلیدی در باستان شناسی ایران است. کاوشهای علمی باستان شناسی این تپه از سال 1347 به وسیله هیئت مشترک ایرانی-آمریکایی و طی چند فصل صورت گرفته است. حاصل کاوشهای علمی که در این تپه عظیم باستانی صورت پذیرفته حکایت از دوره های مختلف استقرار انسانی دارد. این محوطه باستانی تقریباً بطورمداوم از نیمه اول هزاره پنجم پیش از میلاد تا دوره ساسانی مسکونی بوده است. در پایان دوره عیلام یعنی حدود 2200 سال پیش از میلاد وقفه ای در تپه یحیی مشاده می شود که دلیل آن هنوز روشن نیست. قدیمی ترین نشانه های سکونت بشری در تپه یحیی که روی خاک بکر وجود دارد , تعدادی خانه های کوچک خشتی است که آثار باقیمانده آنها در پنج لایه روی هم قرار گرفته است.

قدیمی ترین این آثار که مربوط به نیمه هزاره پنجم پیش از میلاد است , به صورت محوطه های کوچک چهارگوش است که اندازه هر ضلع آن به حدود 5/1 متر می رسد. اغلب اتاقها فاقد درگاه است و ورود و خروج احتمالاً از طریق روزن موجود در سقف صورت می گرفته است. دیوارها از خشتهایی است که با دست تهیه شده و در آفتاب خشک گردیده است. وجود قطعاتی از چوب , نی و حصیر در کف اتاقها حکایت از سقفهای فروریخته اتاقها دارد.آلات و ابزار پایین ترین لایه یعنی دوره 6 (عصر نوسنگی) از استخوان و سنگ چقماق از مهمترین آثار مکشوفه در تپه یحیی اشیایی است که از سنگ صابون ساخته شده و به صورت مهره هایی ساده تا ساغرهای زیبایی بوده و جملگی شباهت بسیار به اشیاء مشابهی دارد که در دورترین مراکز تمدن دوران مفرغ همچون "موهنجودارو"مرکز تمدن "هاراپا" در دره سند و همچنین در "ماری" واقع در بین النهرین مشاهده گردیده است. در خلال کاوشهای باستان شناسی , یکی از نقاطی که احتمالاً معدن سنگ صابون تپه یحیی بوده , کشف گردیده که آثاری از کندوکاو و تراش خوردگی در عهد باستان در سطح حفره نمودار است و به نظر می رسد تپه یحیی از مراکز تولید استخراج و صدور سنگ صابونی بوده است. از دیگر آثار باارزش و قابل توجه مکشوفه در تپه یحیی لوحه های گلی با خطوط پروتوعیلامی (آغاز عیلامی) است که از راست به چپ به وسیله قلم نوک تیز بر متن گل نرم ایحاد شده است. گفتنی است که مشابه این آثار در شوش و تپه سیلک کاشان نیز بدست آمده است.با کشف آثار ارزشمند در تپه یحیی مسلم گردیده که فرهنگ عیلامی بیشتر از آنچه پیش از این تصور می رفت , پردامنه بوده است. تپه یحیی محل و موقعیت مناسبی برای رابطه بین نخستین تمدنهای بین النهرین و فرهنگی که بعدها در دره سند ظهور کرده است , بود.

کوه شاه

این کوه با ارتفاعی به اندازه ۴۳۷۵متر بعد از کوه هزار بلند ترین کوه استان کرمان میباشد که در شمال شهرستان بافت واقع شده است

مسیرهای صعود:

مسیر اصلی :شهرستان بافت روستای برکنان ـروستای باغ فخروییه
مسیر کیسکان: کرمان- روستای کیسکان- روستای گنوئیه- باغ سنگوئیه
مسیر هرارون: کرمان- روستای هرارون
مسیر لاله زار : کرمان- روستای لاله زار – دهانه آرت