برج حاجی جلال، ندوشن
برج حاجی جلال مربوط به دوره افشار است و در ندوشن، بین کشتزارهای شرقی وبافت ندوشن واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۳۶۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. برج دروازه حاجی جلال بخشی از برج و باروی تاریخی ندوشن محسوب میشود، که در دوره زند و افشار ساخته شده است، شکل بنای مذکور و تزئینات خشتی آن نیز موید این مطلب است.برج دروازه حاجی جلال دارای پلان دایرهای شکل است و در دو طبقه ساخته شده. مصالح به کار رفته در آن خشت وگل است. نحوه دسترسی به طبقه همکف از تنها ورودی جبهه غربی برج امکانپذیر است. دهانه این ورودی حدود 1 متر و ارتفاع آن 6/1 متراست. نحوه دسترسی به طبقه اول از دو طریق امکان پذیر بوده است: یکی از راهپلهای که از طبقه همکف به طبقه اول ارتباط دارد و در دیواره برج تعبیه شده و دیگری مستقیماً از طبقه اول به فضای بیرون ارتباط دارد و دارای درب سنگی قابل توجه و ارزشمندی است. احتمالاً با حرکت بر روی باروی ندوشن امکان استفاده از این ورودی بوده است ، به نحوی که با تخریب باروی ندوشن درب سنگی و ورودی طبقه اول برج قابل استفاده نمیباشد. هم اکنون داغ موجود بر دو طرف درب سنگی نمایانگر وجود سازه معماری متصل بر برج ، در گذشته میباشد.
اگر ارتفاع برج را به دو بخش مساوی تقسیم کنیم تزئینات خشتی برج درقسمت فوقانی آن قرار گرفته و دورتادور پشت بام برج دیواری با ارتفاع تقریبی 5/1 متر یک طبقه به آن داده است. در این دیواره روزنههایی برای دیدهبانی و تیر اندازی تعبیه شده است.