تالاب گندمان

نام انگلیسی:  Gandoman wetland     نام فارسی :  تالاب گندمان
تالاب گندمان در موقعیت جغرافیاییE510603 و N315009 در استان چهار محاو بختیاری قرار دارد. تالاب گندمان به عنوان یکی از آبگیرهای حوزه آبریز آق بلاغ با فاصله‌ای نه‌چندان دور از تالاب چغاخور قرار گرفته است، به طوری که بخشی از خورجی تالاب چغاخور به این تالاب سرآزیر می‌شود. پوشش دایمی آب این تالاب در حدود 700 هکتار است.

اطراف آن نیز همچون تالاب چغاخور پوشیده از مرغزاری زیباست که معمولاً به عنوان مرتع غنی برای چرا احشام استفاده می‌شود. چشمه‌های اطراف تالاب علاوه بر آنکه مکان مناسبی برای گذران اوغات فراغت به شمار می‌آیند، آب تالاب را نیز تامین می‌کنند. از انواع پرندگان دایمی و مهاجری که در تالاب شناسایی شده‌اند میتوان به انواع مرغابی‌ها، کوکر و آنقوت اشاره کرد.
 

تالاب گندمان نام خود را از شهری تاریخی که در ضلع شمال شرقی آن واقع شده و به همین نام خوانده می‌شود (گندمان) گرفته است. این منطقه یکی از شکارگاه‌های بهرام گور و منطقه ییلاقی خانواده‌های سلطنتی در قرن‌های گذشته بوده که برخی آثار به جا مانده از سکونت گاههای آن زمان در برخی نقاط تالاب به چشم می‌خورد.تالاب گندمان در دیار بختیاری؛ یکی از ۱۰ تالاب برتر پرنده نگری در ایران است که جزو تالاب‌های ثبت شده در دفتر بین‌المللی تحقیقات پرندگان آبزی "لندن – 1352" است.این تالاب که به عنوان زیستگاهی با ارزش در میان ۱۰۵ زیستگاه مهم پرندگان در ایران شناسایی شده است، در شمار زیباترین تالاب های کشور و مهمترین کانون های گردشگری چهارمحال بختیاری قرار داشته و زیستگاهی منحصربفرد برای زمستان گذرانی و تخمگذاری پرندگان مهاجر و اسکان دائم پرندگان بومی محسوب شده که قریب به ۱۵ گونه پرنده بومی و قریب به ۳۰ گونه پرنده مهاجر نواحی سردسیر شمالی با جمعیت های زیاد، انواع مارها و قورباغه ها و لاک پشت ها و پستانداران و ماهی ها را در خود جای داده است.

آب وهوا
 به طور کلی منطقه گندمان سردسیر و دارای زمستان های بسیار سرد و سخت می باشد به گونه ای که دمای هوا در این فصل گاه به 30 درجه سانتیگراد زیر صفر و در تابستان به 30 درجه بالای صفر می رسد . سرد ترین ماه سال در این منطقه دی ماه و گرم ترین ماه آن تیر ماه می باشد . علت این سرما را می توان هجوم تو ده های هوای سرد قطبی که بر اثر ایجاد مرکز پرفشار سیبری تشکیل می شود عنوان کرد .
 
 منابع آبی
 علاوه بر نزولات جوی از دیگر منابع آبی تالاب می توان رودخانه آق بلاغ که از ضلع شمالی تالاب وارد و از شرق آن از محلی به نام اشکفت زلیخا خارج سده و به رودخانه گدارکبک منتهی می شود و همچنین چشمه های حاشیه تالاب چون : گل کوچک ، گل بزرگ ، مردان شیر برنجی و نصیر آباد را نام برد .
 
 مساحت تالاب
 تالاب گندمان با مساحتی حدود 1070 هکتار در ارتفاع 2219متری از سطح دریا قرار گرفته و دارای شیبی ملایم و بدون پستی و بلندی قابل ملاحظه می باشد .
 
 پوشش گیاهی
 پوشش گیاهی تالاب را عمدتا گونه های حاشیه های و نم پشند تشکیل می دهند که از جمله می توان به درختان بید ، مرغ ، جگن ، ساز ،نی ، لوئی ، زنبق،آلاله آبی ، هزار نی ، بارهنگ آبی ، هزار نی ، بارهنگ آبی ، سیستم واش ، نخل مرداب ، عدسک آبی ، بزواش ، سه کوله خیز ، اسپارگانیوم و … اشاره کرد .
 
 گونه های جانوری
 از میان گونه های جانوری ، گونه های غالب تالاب را پرندگان به خود اختصاص می دهند که شامل خانواده های لک لک ، شکاری ها،حواصیل ، باکلان ، مرغابی سانان ، یلوه و سلیم می شود . همچنین انواع مارها ، قورباغه ها ، لاک پشت و پستاندارانی نظیر گراز ، شغال ، گرگ ، خفاش ، روباه ، خرگوش و نیز ماهی گورخری ، سفید کولی ، ماهی پوزه ای و سیاه ماهی از دیگر گونه های جانوری این تالاب به حساب می آیند .
 
 عوامل تهدیدکننده تالاب گندمان
 از عوامل تهدید کننده تالاب گندمان می توان به استفاده بدون مطالعه از تالاب در خصوص توان های گردشگری برداشت آب در بخش کشاورزی در زمانی که تالاب نیاز به آب دارد ، آلودگی ناشی از پساب های زمین های کشاورزی ، برداشت پیت به منظور استفاده در صنایع کشت قارچ ، آتش سوزی که توسط دامداران یا شکارچیان بوجود می آید و برداشت نی و چرای بیش از ظرفیت دام اشاره کرد .
 از امکانات ویژه تفریحی و ورزشی اطراف تالاب ، پرورش و نگهداری اسب و همچنین سوارکاری در مرغزار پیرامون تالاب است . سنت پرورش اسب از زمان های بسیار دور در این منطقه بختیاری معمول بوده و نژاد ویژه ‌ای به وجود آورده است که آمیزه‌ ای از نژاد بومی و عربی است.
 تالاب گندمان به عنوان یکی از آبگیر های حوزه آبریز آق بلاغ با فاصله‌ ای نه‌چندان دور از تالاب چغاخور قرار گرفته است ، به طوری که بخشی از خورجی تالاب چغاخور به این تالاب سرآزیر می‌ شود . پوشش دایمی آب این تالاب در حدود 700 هکتار است . اطراف آن نیز همچون تالاب چغاخور پوشیده از مرغزاری زیباست که معمولاً به عنوان مرتع غنی برای چرا احشام استفاده می‌ شود . چشمه‌ های اطراف تالاب علاوه بر آنکه مکان مناسبی برای گذران اوغات فراغت به شمار می‌ آیند ، آب تالاب را نیز تامین می‌ کنند .