تشی

نام علمی : Hystrix indica نام انگلیسی:  Indian Crested Porcupine   نام فارسی: تشی

( اراکی : کوله تیغ نه ) ( بلوچی :سیکورشفی ) ( ترکمنی : آقلی کرفی) (ترکی :اوخ آتان) ( خراسانی : برون قاره ) ( کردی : سوکچوری ، سوچر ، مهرآو ) ( کرمانی : سیخور ) ( لری : چوله ،سوچر ) ( مازندرانی : شال تشی ، پردارتشی )

مشخصات : بزرگترین جونده ایران است .خارهای بلند روی بدنش او را از سایر پستانداران متمایز می کند . خارهای ناحیه گردن و شانه نازک و بلند است ، موقعی که آنها را سیخ می کند به شکل بادبزن در می آیند و حیوان بزرگتر به نظر میرسد . خارهای قسمت پشت ، کوتاه تر وکمی کلف تر با نوارهای سیاه و زرد ، و خارهای ناحیه دم کوتاه و سفیدند.  

اندازه ها : طول سروتنه 70 تا 90 میلی متر ، دم 8 تا 10 میلی متر ، طول خار 18 تا 35 میلی متر ، وزن 11 تا 25 کیلوگرم.

زیستگاه : در اکثر زیستگاه اعم از جنگلی ، کوهستانی ، استپی و بیابانی زندگی می کند . گاهی نیز در حواشی باغات واراضی کشاورزی ساکن می شود .

پراکندگی: در اکثر مناطق کشور به استثنای آذربایجان غربی .

پراکنش جهانی : قاره آسیا.

عادات : شبگرد است . به صورت انفرادی زندگی می کند ولی گاهی یک گروه فامیلی کوچک در یک لانه ساکن می شوند ( در پناهگاه حیات وحش دشت ناز سه تشی در یک لانه مشاهده شده است ) بر خلاف آنچه که شایع است تشی نمی تواند خارهای خود را پرت کند . در موقع احساس خطر برای بزرگ جلوه دادن خود خارها را سیخ می کند و خود را از پشت و یا بغل به حیوان مهاجم میکوبد . با این اقدام خارها به بدن حیوان مهاجم فرو می رود ، خارهائی که از ریشه سست هستند کنده شده و در بدن حیوان مهاجم میماند . در اطراف لانه تشی و مسیرهای تردد آن خارهای افتاده مشاهده می شود ( در پناهگاه دشت ناز سازی خار یک تشی به بینی گوزن زرد جوانی که از روی کنجکاوی به این حیوان نزدیک شده بود ، فرو رفته و نصف آن ازطرف دیگر خارج شده بوده که پس از بیهوش کردن گوزن ، خار مذکور بیرون کشیده شد ) . گاهی اوقات در حال فرار ، ناگهان می ایستد و باعث برخورد حیوان یا انسان مهاجم به خارها می گردد . خواب زمستانی واقعی ندارد ولی گاهی اوقات ممکن است چند ماه از زمستان را در لانه بماند . تشی ها معمولاً در سوراخ های وسیع ، عمیق ، شکاف ، سنگ ها ، غارها ، خرابه ها، چاه ها ، و قنوات متروکه ، لانه می سازند . در مناطق مسطح جهت لانه سازی تونلی در زیر زمین ایجاد می کند .حس بویایی و شنوایی قوی ولی بینایی ضعیف است .

غذا : از تمام قسمت گیاهان تغذیه می کند . برای خوردن پیاز و ریشه گیاهان زمین راحفر می کند . چاله های ایجاد شده توسط این حیوان کاملاً مشخص است . تشی ها معمولاً برای تامین کلسیم بدن خود و یا به منظور سائیدن دندان ها ، شاخ و استخوان های حیوانات را به داخل لانه خود حمل می کنند . به گیاهان غده دار نظیر سیب زمینی علاقه زیادی دارد . علاوه بر آن تشی ها از میوه هایی نظیر خرما که زیر درختان می ریزد ، حشرات ، مهره داران کوچک وگاهی لاشه حیوانات تغذیه می کنند. تشی ها معمولا ً چند ساعت و گاهی برای دسترسی به مواد غذائی به خصوص محصولات کشاورزی در یک شب تا 25 کیلومتر راه میروند .     

تولید مثل : در سال یکبار و گاهی به طور استثنائی دو بار تولید مثل می کنند . دوره آبستنی حدود112 رو است ، یک تا چهار بچه می زاید . بچه ها در موقع تولد دارای موو چشم های باز هستند . تا دو ماهگی وابسته به مادرند. در یکسالگی بالغ می شوند . طول عمر تشی حدود 15سال است .