تنگ رازیانه، ایلام

نام انگلیسی:  Tang-e Razyaneh    نام فارسی :  تنگ رازیانه

تنگ رازیانه در موقعیت جغرافیایی N332539 E464934 در استان ایلام واقع است. تنگ رازیانه در استان ایلام ،یکی از مناطق ژئوتوریسم استان بوده و طبیعت بی نظیری دارد. این اثر طبیعی در لیست ثبت آثار ملی طبیعی ایران قرار دارد.  این تنگه درهٔ باریک و ژرفی است که در منطقه‌ای سرسبز واقع شده‌است. در درون این تنگه نیز رودی روان است. محل این تنگه در ۵۰ کیلومتری جاده ایلام-دره‌شهر است. ۷۵ هکتار از اراضی تنگه رازیانه در سال ۱۳۸۸ خورشیدی به عنوان اثر طبیعی-ملی معرفی شد و در همان سال این اثر در فهرست آثار طبیعی ملی ایران قرار گرفت. این ثبت آن را در طبقه دوم سازمان بین‌المللی IUCN قرار داده‌است.

این منطقه با وسعتی معادل 75 هکتار در شهرستان ایلام واقع گردیده است . تنگه ها و شیارهای فرسایشی از منابع عمده و ژئوتوریسمی در استان ایلام محسوب می شوند. این تنگه ها بیشتر در سازند آسماری دوره الیگو میوسن تشکیل شده اند. علت اصلی پیدایش آنها فعالیتهای تکتونیکی، فرسایش و عمل انحلال است. از جمله این تنگ ها تنگ رازیانه در 57 کیلومتری جنوب ایلام در حاشیه جاده ارتباطی ایلام به دره شهر و بعد از روستای چنارباشی است. جنس سنگهای مسیر تنگه از آهک با ترکیبات کربنات کلسیم است. این سنگ ها به سازند آهکی آسماری تعلق دارند. منشا اولیه این اثر طبیعی ایجاد درز و شکاف بر اثر فعالیتهای تکتونیکی منطقه روی لایه های منطقه روی لایه های ضخیم آهک است. عملکرد پدیده فرسایش به ویژه انحلال، وضعیت توپوگرافی خاص، اختلاف ارتفاع و شیب تند بخش های بالا و پایین دست در کنار سایر عوامل طبیعی از جمله بارش و پوشش گیاهی متنوع دست به دست هم داده اند تا این اثر طبیعی شکل گیرد. فعالیتهای هیدرولوژی و ژئوهیدرولوژی و عملکرد آبهای سطحی و زیرزمینی در قالب انحلال این درز و شکاف را عمق بخشیده اند و طی سالیان طولانی آنرا به شکل یک اثر کم نظیر طبیعی درآورده اند. این تنگه پدیده بسیار جالبی برای مطالعه پژوهشگران علوم زمین شناسی و آب شناسی و زمین شناسی آبهای زیرزمینی (هیدروژئولوژی) می باشد و به لحاظ داشتن شرایط اقلیمی و میکروکلیمای خاص و موقعیت طبیعی منحصر بفرد خود می تواند زیستگاه خوبی برای پرندگان مهاجر و بومی و خزندگان آن منطقه باشد. در صورت حفظ و حراست این اثر بسیار جالب و طبیعی می توان علاوه بر معرفی جاذبه های طبیعی و ارزشهای علمی آن، زیستگاه و پناهگاه مهمی را نیز برای حیات وحش فراهم نمود. بر همین اساس از سال 1387 و در اجرای مصوبات دور دوم سفرهای استانی هیات محترم دولت به استان ایلام از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست استان به عنوان اثر طبیعی – ملی اعلام گردیده است.

قابلیتها منطقه
1- برخوداری از منابع و قابلیتهای گردشگری و اکوتوریسم
2- ارزش مطالعاتی و پژوهشی

عوامل تخریب و تهدید منطقه
1- ورود دام به منطقه
2- عبور جاده اصلی ایلام – دره شهر از مرکز آن
3- سهل الوصول بودن و نزدیکی به جاده اصلی و استفاده بیش از حد گردشگران از منطقه.
4- وجود واحدهای تولید شن وماسه و بهره برداری از منایع معدنی توسط این واحدها در بالادست منطقه.

راهها و تاسیسات داخل منطقه
الف – راهها و جاده ها :
در محدوده این منطقه راه اصلی ایلام – دره شهر قرار دارد که دقیقا از مرکز منطقه عبور می نماید ب – تاسیسات :
در محدوده این منطقه هیچگونه تاسیساتی وجود ندارد.
موارد مهم و قابل طرح:
1- تعیین تکلیف مالکیت اراضی ملی داخل منطقه
2- احداث پاسگاه محیطبانی و نیروهای حفاظتی با توجه به اهمیت منطقه
مهمترین مشکلات منطقه:
1- عبورجاده اصلی ایلام – دره شهر از داخل منطقه
2- کمبود نیروهای حفاظتی و عدم وجود پاسگاههای محیطبانی در منطقه
3- استفاده های از مراتع منطقه
4- استفاده گردشگران بومی بیش از ظرفیت در تمام سطح منطقه و عدم رعایت ملاحضات زیست محیطی بدلیل دسترسی آسان به آن.

وضعیت معادن منطقه
در محدوده منطقه حفاظت شده تاکنون معادنی در محدوده منطقه واگذار نگردیده است.
وضعیت ممیزی مراتع و ساماندهی چرای دام :
در این خصوص با همکاری منابع طبیعی و آبخیز داری استان ممیزی مراتع و چرای دام در حال انجام می باشد