این حالت زمانى رخ مى‌دهد که راه تنفس تقریباً یا کاملاً بر اثر بلعیدن یک لقمه یا شیء بزرگ که در گلو گیر کرده باشد بسته شود یا گاهى اوقات شیء به‌جاى آنکه به مجراى غذا برود وارد مجراى تنفس شود (به مبحث تنفس مراجعه شود). بند آمدن نفس مى‌تواند ناشى از اسپاسم (تشنج) ماهیچه‌هاى گلو هم باشد. بزرگسالان ممکن است بر اثر نجویدن غذا به‌طور کامل یا با عجله قورت دادن غذا دچار بندآمدن نفس شوند؛ کودکان از این نظر در معرض خطر بیشترى هستند زیرا که آنها دوست دارند هر چیزى را در دهان خود بگذارند.
اجباراً باید هر چیزى را که راه تنفس را بسته یا وارد ریه‌ها شده به‌سرعت خارج کنیم. مصدوم‌شوکه‌شده‌اى را که به‌هوش است، وادار کنیم که سرفه کند تا شیء خارج شود. اگر نشد باید با زدن به پشت او راه تنفس را باز کنیم. و فقط زمانى‌که
این کار هم با شکست روبه‌رو شد شما بایستى با وارد آوردن فشار روى شکم باقى‌مانده هواى شش‌ها را وادار به خروج کنید تا لقمه همراه آن خارج شده و راه هوا باز شود.
هر دوى این تکنیک‌ها (ضربه زدن به پشت و وارد آوردن فشار به شکم) مى‌تواند به‌وسیله هر کسى روى هر مصدومى (نوزاد – کودک یا بزرگسال) در هر وضعیتى (نشسته، ایستاده یا خوابیده) به‌کار برده شود.
ضربه زدن به پشت و وارد آوردن فشار روى شکم باید چهار بار به‌صورت متوالى یعنى (چهارضربه به پشت، چهار فشار روى شکم و دوباره …) انجام شود. به‌محض بیرون آمدن شیء ادامهٔ کار را متوقف کنید.
همیشه مصدوم را در همان حالى‌که هست درمان کنید. اگر نشسته یا ایستاده به‌همان حال عمل کنید، اگر مصدوم خوابیده باشد یا احتمالاً قد شما کوتاه‌تر از مصدوم است او را به‌صورتى که در مورد مصدوم بیهوش گفته خواهد شد درمان نمائید.
اگر مصدو بیهوش شد مجبور هستید که تنفس مصنوعى را شروع کنید تا هوا را از کنار لقمه به ریه‌ها برسانید (به مبحث تنفس دهان به دهان مراجعه شود). در مصدوم بیهوش عضلات گلو به اندازهٔ کافى شل شده و به این ترتیب هوا از کنار لقمه مى‌گذرد.
– عوارض و نشانه‌ها:
۱. عوارض و نشانه‌هاى عمومى خفگی.
۲. مصدوم قادر به صحبت یا تنفس نیست و احتمالاً به گلوى وى فشار مى‌آورد.
۳. برافروختگى صورت و گردن همراه با برچسته شدن سیاهرگ‌ها، کبود شدن لب‌ها و دهان.
۴. مصدوم احتمالاً بیهوش مى‌شود.
هدف:
سعى کنید لقمه را خارج کنید؛ اگر موفق نشدید تنفس مصنوعى را شروع کنید. اگر مصدوم بیهوش شد یا بند آمدن نفس طولانى شد یا درمان به‌طور کامل مؤثر واقع نشد، مصدوم را به بیمارستان برسانید.
درمان:
۱. هر نوع شیء خارجى مثل دندان مصنوعی، آدامس و از این قبیل را از دهان مصدوم بیرون بى‌آورید و مصدوم را وادار کنید سرفه کن
به مصدوم کمک کنید تا سر خود را آنقدر خم کند که پائین‌تر از شش‌هاى آن قرار گیرد. آرام به پشت مصدوم بین دو کتف با کف دست ۴بار ضربه بزنید، هر ضربه به تنهائى باید آنقدر محکم باشد تا بتواند لقمه را به‌خارج پرتاب کند.
دهان مصدوم را چک کنید و ببینید که آیا لقمه بیرون آمده است؟ اگر نه، احتمالاً مى‌توانید با وارد آوردن فشار روى شکم آن را خارج سازید. (به مبحث وارد آوردن فشار روى شکم مراجعه شود)
۴. پس از چهار فشار روى شکم دوباره همان را چک کنید. اگر شیء نمایان بود ولى بیرون نیامده بود آن را با انگشت محکم بگیرید و به بیرون بکشید.
۵. اگر حالت شوک برطرف نشد، دوباره به‌همان ترتیب که گفته شد، ۴ ضربه به پشت و سپس ۴ فشار روى شکم. اگر مصدوم بیهوش شد، او را به ترتیبى که در سمت مقابل نوشته شده درمان کنید.
توجه:
مصدوم در هر مرحله‌اى ممکن است شروع به نفس کشیدن کند. در این‌صورت به مصدوم توصیه کنید که آرام بنشیند. در صورت لزوم به او مقدار کمى آب بدهید.
درمان مصدوم بیهوشى که گلوى وى گرفته است:
۱. مصدوم را به پشت بخوابانید. راه تنفس را باز کنید و تنفس مصنوعى را شروع کنید .
۲. اگر مصدوم به هوش نیامد، او را به پهلو بچرخانید به‌طورى که سینه وى روى ران‌هاى شما قرار گیرد (سنگینى بدن مصدوم روى پاى شما بى‌افتد) و سر کاملاً عقب باشد و به ترتیبى که گفته شد چهار ضربه به پشت او بزنید.
دهان او را چک کنید که ببینید آیا شیء بیرون آمده است؛ اگر آمده بود با انگشتان خود آن را محکم بگیرید و بیرون بکشید. اگر نیامده بود بیمار را به پشت بخوابانید، سر کاملاً به عقب خم شود. و روى شکم (به ترتیبى که در مبحث فشار وارد آوردن به شکم گفته خواهد شد) فشار وارد کنید.
۴. دوباره دهان را آزمایش کنید که ببینید لقمه بیرون آمده است.
۵. اگر بند بودن نفس همچنان ادامه یافت، سر مصدوم را به عقب خم کنید و تنفس مصنوعى را انجام دهید (به مبحث تنفس دهان به دهان مراجعه شود). سپس مراحل ۲ تا ۴ را در صورت لزوم تکرار کنید.
۶. وقتى که لقمه خارج شد و تنفس مصدوم به حالت عادى برگشت، مصدوم را در وضعیت بهبود (به مبحث وضعیت بهبود مراجعه شود) قرار دهید و او را به بیمارستان برسانید.
در مورد کودکان:
برخى از کودکان از نظر قد و جثه با بزرگسالان قابل مقایسه هستند و مى‌توان آنها را به‌همان ترتیبى که در مورد بزرگسالان گفته شد درمان نمود. با این تفاوت که در مورد آنها ضربه بایستى آرامتر باشد. اما در مورد کودکان ریزجثه بایستى در روش‌هائى که گفته شد تغییراتى داد.
تمام مراحلى را که در مورد بزرگسالان توضیح داده شد دنبال کنید با این تفاوت که روى صندلى یا روى یک زانو بنشینید و کودک را روى زانوهاى خود بخوابانید به‌طورى که سر آن کاملاً رو به پائین قرار گیرد. سینه او را با یک دست نگهدارید و با دست دیگر به آرامى به پشت او بین دو کتف چهار بار ضربه بزنید. اگر این عمل باعث نشد که شیئى بیرون بیاید باید وارد آوردن فشار روى شکم را اجراء کنید.
اگر کودک بیهوش شد او را روى یک سطح سفت و محکم بخوابانید و آنچه را که در مورد بزرگسالان بیهوش گفته شد به‌کار بندید.
در مورد نوزادان:
ترتیب درمان در مورد نوزادان همان است که در مورد کودکان گفته شد (سمت راست) اما فشار بایستى بسیار آرامتر باشد و وضعیت نوزاد هنگام ضربه به پشت او و وارد آوردن فشار روى شکم تفاوت مى‌کند.
سر نوزاد را کاملاً رو به پائین بگیرید به‌طورى که سینه و شکم او روى بازوى شما قرار گیرد و با انگشتان خود سر و سینه کودک را محکم نگهدارید.
خیلى به آرامى چهار بار به پشت او بین دو کتف آن بزنید اگر لقمه بیرون نیامد عمل فشار شکم را شروع کنید (مبحث فشار وارد آوردن به شکم).
توجه:
هنگام خارج کردن لقمه از دهان نوزاد نهایت دقت را انجام دهید. فقط زمانى انگشت خود را داخل حلق کودک کنید که لقمه را ببینید و خطر اینکه لقمه بر اثر فشار انگشتان شما عقبتر برود، وجود نداشته باشد.
وارد آوردن فشار بر روى شکم:
این تکنیک شامل وارد آوردن فشار روى قسمت بالاى شکم به‌منظور خارج ساختن هوا از شش‌هاى مصدوم شوکه شده است. به‌دلیل آنکه ممکن است این عمل باعث صدمه به اندام‌هاى زیرین بشود. بنابراین فشار روى شکم فقط بایستى به‌عنوان آخرین راه‌حل پس از آنکه کلیه اقدامات از جمله ضربه به پشت با شکست روبه‌رو شد به‌کار گرفته شد.
روش کار:
۱. پشت مصدوم بایستید یا زانو بزنید. یک دست را روى شکم او قرار دهید و انگشتان خود را جمع کنید به‌طورى که شست در داخل قرار گیرد. دست را روى قسمت وسط و بالاى شکم بین ناف و استخوان جناغ سینه قرار دهید. دست دیگر را روى این دست قرار دهید.
۳. هر دو دست و آرنج‌هاى خود را با یک فشار سریع به سمت بالا و داخل بکشید به‌طورى که روى قسمت بالاى شکم زیر شش‌ها فشار وارد شود. در صورت لزوم چهار بار اینکار را تکرار کنید. هر فشار بایستى آنقدر محکم باشد که بتواند لقمه را خارج کند.
در مورد مصدوم بیهوش:
۱. مصدوم را به پشت بخوابانید سر کاملاً به عقب و راه تنفس باز بماند (مبحث باز کردن راه تنفس). زانوان خود را در دو طرف مصدوم در کنار ران‌هاى او روى زمین قرار دهید. به‌طورى که بتوانید درست وسط شکم او فشار وارد کنید. اگر نتوانستید کنار او زانو بزنید.
2. کف دست را وسط قسمت بالائى شکم قرار دهید و دست دیگر را روى آن قرار داده به‌طورى که انگشتان شما از شکم او جدا باشد و فقط کف دست کاملاً به شکم بچسبد.
3. هر دو بازو را راست نگه داشته و سریع یک فشار محکم به سمت داخل و جلو وارد کنید در صورت لزوم چهار بار این کار را تکرار کنید، هر کدام از فشارها باید به اندازهٔ کافى محکم باشد که بتواند لقمه را خارج کند.
در مورد کودکان:
۱. کودک را روى زانوان خود بنشانید یا اینکه کودک را در جلوى خود بایستانید یک دست را دور شکم او قرار داده انگشتان خود را جمع کنید به‌طورى که شست در داخل قرار گیرد و دست مچ شده را روى وسط قسمت بالائى شکم قرار دهید. با دست دیگر پشت کودک را نگه دارید.
۲. با دست مچ شده یک فشار سریع به سمت بالا و داخل وارد کنید، بایستى فشار وارده خیلى ملایم‌تر از آنچه که در مورد بزرگسالان به‌کار مى‌برید باشد. این کار را در صورت لزوم چهار بار تکرار کنید، هر فشار بایستى به اندازه کافى محکم باشد تا بتواند شیء را خارج کند.
اگر کودک بیهوش شده بود او را در همان وضعیتى که براى مصدومین بزرگسال گفته شد قرار دهید. همان روش را دنبال کنید اما فقط از یک دست استفاده کنید و فشار وارده بایستى ملایم باشد.
در مورد نوزادان:
نوزاد را روى یک سطح سفت و محکم به پشت بخوابانید به‌طورى که سر کاملاً رو به عقب و راه تنفس باز باشد (مبحث باز کردن راه تنفس). دو انگشت از یک دست خود را روى قسمت بالاى شکم بین ناف و جناغ سینه قرار دهید و یک فشار سریع به سمت جلو و پائین وارد کنید اینکار را چهار بار تکرار کنید. هر فشار باید آنقدر ملایم باشد که به کودک آسیبى نرسد و آنقدر محکم باشد که بتواند لقمه را از مجراى تنفس نوزاد خارج کند.
نظرات بسته شده است.