دره گاهان، تفت

نام فارسی:  دره گاهان نام انگلیسی: Darrehgahan canyon

دره گاهان در موقعیت جغرافیایی N314119 E540852 در استان یزد واقع است. گاه درزبان پارسی قدیم بمعنی شادی و دره گاهان یا دره شادیها، دره ایست که درزمانهای دور مردمان بدانجا رفته و جشنهاو مراسمات خودرادر آن برپامیداشتند. این دره که به گفته کسانی به دلیل چرانیدن و نگه داشتن گاو در آن به نام دره گاوون نیزخوانده میشود هم اکنون درنقشه هاو تابلوها به نام دره گاهان بوده و درگویش محلی دره گوهون گفته میشود.

این دره به فاصله ۵ کیلومتری شهرستان تفت و ۲۵ کیلومتری شهریزددراستان کویری یزد به ارتفاع ۱۹۷۵ متر ازسطح دریا  واقع میباشد.سنگهای این دره بیشتر از نوع آهکی و رسوبی بوده بطوری که در بعضی قسمتها میتوان بوفور فسیلهایی رااز گونه های مختلف یافت. دره گاهان خود شامل چندین دره فرعی بوده که همگی جزء دره های شمالی و پایین دستی شیر کوه از رشته مرکزی ایران میباشند.دره اصلی و دره های فرعی بجز یکی از آنها همگی دارای چشمه های متعدد که در تمام فصول سال جاری میباشندو علاوه بر آنها چشمه ها وآبراههای فصلی نیز درآنها جریان دارد.

این دره دارای یک محوطه باستانی به نام قلعه پهلوان بادی  است که بر بلندای صخره ای عظیم و سترگ در سالیان دور مامن شخصی به همین نام بوده که افسانه های زیادی در مورد آن بر زبانها جاریست .آثار و بقایای آن را میتوان بر فراز صخره مشاهده نمود.
دره گاهان بجز در چند دره فرعی آنهم بصورت محدود، طبیعت گیاهی و جانوری خاصی ندارد هر چند آبشارهای فصلی زیادی که دارای اشکال بسیار جالب و دیدنی که بلندترین آنها حتی به 70 متر هم می رسد در آن وجود دارد ولی آنچه که این دره را  متمایز میسازد شکل بسیار بدیع ومنحصر به فرد سنگها ، دیواره ها و طرز قرار گرفتن آنهاست که از این نظر آن را در شمار منا طق بسیار مساعدسنگنوردی دراشکال مختلف آن قرار میدهد بطوری که محال است چشم سنگنوردی به این منطقه و این دره افتاده باشد و او برای کار بر روی سنگهای آن روز شماری نکرده و نقشه ها نکشد . دره گاهان از یک دره اصلی و تعداد زیادی دره فرعی تشکیل شده که توسط آبهای جاری از دامنه های شیرکوه طی قرنها وهزاره ها به صورت کنونی درآمده اند.