سیاه گوش (لینکس)

نام علمی : Lynx lynx نام انگلیسی:  Eurasian Lynx   نام فارسی: سیاه گوش (لینکس)

(ترکی: وَرشَک، وارشاق)(ترکمنی: گچی قاپلان)(کردی: کلش)(مازندرانی: پلنگ مول)

مشخصات: جثه به مراتب بزرگ‌تر از گربه اهلی است (گاهی با پلنگ اشتبه می‌شود)، دست و پا بلند دم بسیار کوتاه با نوک پهن و سیاه، موهای گونه، بلند و ریش مانند است. در انتهای گوش‌ها، دسته‌ای از موهای سیاه بلند به طول متجاز از چهار سانتی‌متر وجود دارد.پنجه‌ها بسیار پهن‌اند. ردپا تقریباً دو برابر ردپای گربه معمولی است. در اطراف پینه‌ها موهای بلندی وجود دارد که آنها را از سرما حفظ نموده و ماتع از فرورفتن حیوان در برف می‌شود. رنگ موهای پشت خاکستری متمایل به قهوه‌ای با خال‌های بزرگ و کوچک توپر و سیاه رنگ، ‌زیر بدن است. پوشش تابستانی کوتاه‌تر از پوشش زمستانی و خال‌های کاملاً مشخص هستند.

اندازه‌ها: طول سروتنه ۸۰ تا ۱۳۰ سانتی‌متر، دم ۱۱ تا ۲۴ سانتی‌متر، ارتفاع ۵۰ تا ۷۰ سانتی‌متر، وزن ۱۸ تا ۳۸ کیلوگرم.

زیستگاه: مناطق جنگلی و استپی، بوته‌زارهای کوهستانی مرتفع.

پراکندگی: مناطق کوهستانی البرز گرگان تا الموت، آذربایجان شرقی و غربی. همچنین به تازگی اطلاعاتی مبنی بر مشاهده آن در کرمانشاه، منطقه حفاظت شده دنا، شهرضا، قالی کوه لرستان، همدان منطقه حفاظت شده بافق و پارک ملی توران و اصل گردیده، که هنوز هیچ‌کدام مورد تأیید قرار نگرفته است. ولی از آنجائی که سیاه گوش حیوانی بسیار مخفی کار است احتمال بودن آن در برخی مناطق مذکور و دیگر مناطق وجود دارد.

پراکنش‌ جهانی: اروپا و آسیا.

عادات: صبح زود و غروب بیشترین فعالیت را دارد. اواسط روز و شب استراحت می‌کند. به صورت انفرادی زندگی می‌کند. در یک شب به طور متوسط تا ۲۰ کیلومتر راه می‌رود. زمستان‌ها در تعقیب طعمه به مناطق پائین‌تر می‌آید و اگر طعمه کم باشد بیشتر از ۱۰۰ کیلومتر مهاجرت می‌کند. معمولاً در سوراخ های درختان، زیر صخره‌ها و گیاهان انبوه لانه می‌سازد. طعمه خود را با کمین کردن و پریدن بر روی آن شکار می‌کند.

غذا: از پستانداران کوچک به اندازه موش تا شوکا، بچه گراز، روباه، گربه وحشی و نیز پرندگان، خزندگان و حشرات تغذیه می‌کند. اغلب سر طعمه خود را گاز می‌گیرد. سیاه گوش قادر است حیواناتی که سه تا چهار برابر بزرگ‌تر از او هستند را شکار کند. گاهی اوقات طعمه را به مدت چند روز تعقیب می‌کند و در فرصتی مناسب دزدانه به او نزدیک می‌شود و در نهایت با هجومی ناگهانی او را می‌گیرد. معمولاً پس از شکار، طعمه را به محل امنی منتقل می‌سازد.

تولیدمثل: جفت‌گیری در اواسط زمستان انجام می‌گیرد. پس از حدود ۷۰ روز، یک تا چهار بچه می‌زاید. چشم بچه‌ها پس از ۱۲ روز باز می‌شود، تا یک سالگی وابسته به مادرند. در دو سالگی می‌توانند تولیدمثل کننند. طول عمر در اسارت حدود ۲۱ سال است.

وضعیت فعلی: سیاه گوش دشمن طبیعی مشخصی ندارد، گاهی مورد حمله سگ‌های گله، گرگ و پلنگ قرار می‌گیرد. به علت زندگی در مناطق دور از دسترس، از وضعیت زیستی آن اطلاع زیادی در دست نیست. به تازگی یک نمونه در ارتفاعات گرگان و چند نمونه در ارتفاعات آذربایجان شکار شده است. یک نمونه هم در ارتفاعات کلند واقع در منطقه حفاظت شده ارسباران که توسط سگ گله کشته شده بود، مشاهده و مورد بررسی قرار گرفت.