عقرب آسیایی کوچک

نام فارسی : عقرب آسیایی کوچک نام علمی:  Mesobuthus eupeus نام انگلیسی:  Lesser Asian scorpion

عقرب های غیرحفار مزبوتوس اوپوس از خانواده معروف بوتیدائه هستند که به عقرب کوچک آسیایی و یا عقرب خالدار شناخته می شوند. این گونه عقرب دارای 23 زیر گونه است که از این تعداد 9 زیر گونه در ایران موجود است. این عقرب بیشترین پراکندگی جغرافیایی را در بین خانواده بوتیدائه دارا می باشد. طول بدن در عقرب بالغ بین 40 تا 50 میلیمتر است. رنگ عقب زرد تا زرد متمایل به قهوه ای است. بخش پشتی دارای خط های طولی نامنظمی است که رنگی قهوه ای یا سیاه دارند. عقرب ماده در این گونه عموما از عقرب نر بزرگتر است.

این گونه عقرب  از حشرات همچون جیرجیرک وسوسک تغذیه میکند. این عقرب زمین را حفر نمیکند و فضای باز را ترجیح میدهد و اغلب در شکاف تخته سنگها و … مخفی میشود. چنگالهای آنها بلند و باریک است و برای کشتن طعمه از نیش خود استفاده میکنند. زهر این گونه از نظر طبقه بندی زهرها در رده ضعیف قرار میگیرد. محل گزش معمولا با تورم، سوزش و درد شدید همراه است. همچنین بی حسی و خارش نیز در بعضی از موارد گزارش شده است. همچون سایر عقربها زهر این گونه دارای پروتئین نئوروتوکسیک است. همچنین چندین نمونه خاص پروتئین در زهر این عقرب شناسایی شده است که مصارف پزشکی زیادی دارد.

این گونه در مناطق خشک و نیمه خشک همراه با پوشش گیاهی ضعیف و یا خیلی ضعیف زندگی میکند. پراکندگی جهانی شامل ترکیه، ارمنستان، آذربایجان، گرجستان، جنوب روسیه، شمال سوریه، شرق عراق، ایران، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، ازبکستان، جنوب مغولستان و شمال چین گزارش شده است.

پراکندگی دراستان های خوزستان (شوش، ماهشهر و آبادان)،هرمزگان (بندرعباس)،گلستان (گرگان)،تهران (ورامین و کوههای برغان)، کردستان (سقز، مریوان و بانه)،کرمانشاه (سرپل ذهاب، قصرشیرین و پاوه)،ایلام (دهلران، ایوان و مهران)، آذربایجان غربی (چالدران ،پیرانشهر، سردشت، سلماس، ماکو، خوی، اشنویه و ارومیه)و خراسان (قوچان، درگز، سرخس، نهبندان، بیرجند، قائن، خواف، تایباد و تربت جام).

از تعداد 155 عقرب جمع آوری شده از جزیره هنگام، تعداد 134 عقرب از گونه بوتتوس جایاکاری و بقیه متعلق به گونه مزوبوتوس اپئوس بودند . عدم وجود تنوع در فون عقربهای این جزایر احتمالاً می تواند ناشی ازعوامل مختلف مانند انتقال بسیار محدود مصالح ساختمانی و یا نهال های گیاهی و غیره از مناطق عقرب خیز کشور به این مناطق و یا عدم سازگاری سایر گونه ها ی عقرب با شرایط بیو اکولوژی جزایر مذکور باشد .