غار بابا جابر، دلیجان

نام انگلیسی:  Baba Jaber Cave    نام فارسی :  غار بابا جابر

موقعیت

غار باباجابر در استان اصفهان، در 53 کیلومتری جنوب غربی شهر دلیجان، و یک کیلومتری روستای جودان واقع است.

معرفی

غار بابا جابر در دامنه شمالی کوه باباجابر قرار گرفته و رودخانه لعل بار، از شاخه​های اصلی قم رود، از پایین آن می​گذرد.

ساختمان

غار دارای دو دهانه و در ارتفاع 1700 متری از سطح دریاست. دهانه شرقی، بالای یک پرتگاه 6 متری قرار دارد و ورود از این دهانه به غار مشکل است. دهانه غربی بر بالای یک پرتگاه 3 متری قرار دارد و برای ورود به آن باید سنگ نوردی کنیم.

به علت حفاری دهانه غار و رها کردن آوارهای حاصل از حفاری، 10 متر نخستِ دالانِ ورودی از خاک​های نرم رسی پوشیده شده و عبور از آن با لغزیدن و گرد و خاک فراوان همراه است.

دالان ورودی پس از 10 متر فاصله از دهانه، حالت طبیعی پیدا می​کند و با شیب 45 درجه ادامه می​یابد. این دالان شیب دار با عرض 3 تا 10 متر و ارتفاع 2 تا 5 متر، به طول 100 متر امتداد دارد. در این مسیر، فرایند غارسنگ​سازی صورت نگرفته و مسیر فاقد غارسنگ است. در سه بخش این دالان ایوان​هایی برای سکونت به صورت سنگ چین ساخته شده​اند.

انتهای دالان 100 متری، دهلیزی تنگ به شکل افقی قرار گرفته که از سنگ​های ریزشی پوشیده شده است. این دهلیز چند پرتگاه دارد و از مشکل​ترین معبرهای غار است. در دهلیز ریزشی یاد شده، فعالیت​های غارسنگ​سازی صورت گرفته و سنگ​های ریزشی آن پوشیده از چکیده​های نخودی و میخ مانند هستند. احتمالاً ریزش در زمان​های بسیار دور صورت گرفته است زیرا با وجود کمبود کانی​های کربناتی در سقف، حجم تشکیلات آهکی، که به صورت چکیده بر روی سنگ​های، ایجاد شده​اند، قابل ملاحظه است.

بخش اصلی غار، تالاری دایره​ای به قطر 35 متر و ارتفاع حداکثر 20 متر است که بعد از دهلیز قرار دارد و 100 متر از دهانه غار پایین​تر است. سقف وسط تالار ریزش کرده، سکویی بزرگ به وجود آورده، و چکیده​ای بزرگ روی سکو به وجود آمده است. جلوی چکیده یک گودی کاملاً صیقلی وجود دارد که احتمالاً محل اجرای مراسم آیینی بوده است. دیواره​های تالار پوشیده از چکنده​ها گل کلمی هستند. به این تالار تعدادی دهلیز متصل است که چندان طولانی نیستند.

ویژگی

با توجه به وجود چند ایوان در دلان اول، که محل سکونت انسان​ها بوده، و وجود سفال​های شکسته، به ویژه پیه سوز در تالار انتهای غار، قرار دادن دو نردبان برای سهولت عبور از دو پرتگاه دالان برای رسیدن به انتهای آن، وجود چاله سنگ صیقلی روی سکو و نزدیک چکیده بزرگ و کهنِ تالار، می​توانیم نتیجه بگیریم که احتمالاً تالار غار در روزگار باستان از مکان​های مقدس بوده و مراسمی در آن اجرا می​شده است.