| نام فارسی: قلعه اسکول سر
نام انگلیسی: Askoolsar castle |
 |
قلعه و غار اسکول سر در موقعیت جغرافیایی N363556 E501225 در استان قزوین واقع است. قلعه تاریخی اسکول سر در شمال شرقی آبادی میلک از قلعه‌های ناشناخته یاران حسن صباح به شمار می‌رود. روزگارى حسن نامى، پسر صباح در اینجا مى زیسته است. قلعه، مامنی بوده که خداوندگار الموت با سپاهش در اینجا راه بر سپاه دشمن مى بسته اند. روستای میلک تا غار ۴۰۰ متر راه روستایى فاصله دارد.
درباره قلعه هاى اسماعیلیه و یاران حسن صباح در سلسله جبال البرز تاکنون تحقیقات بسیارى انجام شده است. با این حال قلعه هاى بسیارى از دید محققان پنهان مانده است. از میان این قلعه ها که همچنان به دلایل مختلف از گزند حوادث سالم مانده ، قلعه اُسکول سر در روستاى میلک رودبار شهرستان یا رودبار محمد زمان خانى است. در گویش تاتى به غار، اسکول، به ضم الف و کاف مى گویند. درکتاب تاریخ اجتماعى ایران نوشته مرتضى راوندى در این باره آمده است: ایران در هزاره ۵ قبل از میلاد، در این عهد انسان هنوز با ساختن خانه آشنایى نداشت و در زیر آلونک ها به سر مى برد. وجود غارهاى متعدد در ایران با تحقیقات انجام شده، زندگى انسان این ادوار را مشخص ساخته است. غار اسکول در ارتفاعات جنوب شهرک طالقان حاکى از این واقعیت است.
قلعه اسکول سر، در روستاى میلک نشانى از همان بناها است. این بنا با استفاده از خشت و سنگ و ساروج بر روى یک دیواره سنگى به ارتفاع ۵ متر واقع شده، خود در واقع دهانه غارى است که میلکى ها اعتقاد دارند مى توان از آنجا رفت و چند کوه بعدتر بیرون آمد. در پایین این قلعه نیز غار سنگى بزرگى وجود دارد که امروزه آغل گوسفندان در فصل چرا است. از آنجا که این قلعه بر فراز این دیواره سنگى چند مترى و غیرقابل صعود قرار دارد و پیشانى کوه نیز به علت پیش آمدگى، آسیبى حتى جزئى به این اثر تاریخى وارد نیامده است. با این حال بجز چند سطر اشاره اى به آن در آمارنامه هاى مرکز آمار ایران شده، نامى از این قلعه در هیچ جا رؤیت نشده است.
روستای میلک در ۱۷ کیلومتری شمال غربی رازمیان قرار دارد و از جنوب به روستای ورگیل، از شمال شرقی به روستاهای هیر و ویار و از شمال غربی به تلاتر و چهارناحیه و از جنوب غربی به دورچال و پررود منتهی می‌شود. اَنارَت دشت سبز و ییلاقی دامداران منطقه در کوه‌های شمال میلک قرار دارد و پس از آن سلسله جبال اِزناچاک واقع است که دامداران و چارواداران پس از پیمودن مسیری طولانی و گذشتن از کوهستان این منطقه به رحیم آباد می‌رسیدند.
