ایران سرزمینی است پهناور، با آب و هوای گوناگون و طبیعتی پربار،که هنوز گوشه و کناره‌های آن ناشناخته باقی مانده است. جنوب شرقی‌ترین ناحیه ایران، حد فاصل بین ایرانشهر و چابهار، در این منطقه درجه حرارت در فصل تابستان به 45 درجه سانتیگراد می‌رسد. باهوکلات، منطقه‌ای که طبیعت بکر و زیبای آن تقریبا ناشناخته باقی مانده است، اغلب بارندگی‌ها به صورت مقطعی و سیل آساست. به همین سبب در سراسر رودخانه‌ها باهوکلات، برکه‌هایی ایجاد می‌شود که بستر مناسبی، پر از زیست‌گونه‌های مختلف جانوری، از جمله پستانداران، دوزیستان و خزندگان می‌باشد. به سراغ یکی از جذابترین و مخوفترین جانوران این منطقه می‌رویم. کروکدیل پوزه کوتاه باتلاق‌های با نام انگلیسی مگر (Mager) و نام علمی کروکدیلیوس پاستریس که در اصطلاح بومیان منطقه گاندو نامیده می‌شود. گاندو کوروکدیلی است که با جثه‌ای متوسط و بزرگ، با پوزه پهن و کوتاه این جانور دارای قدرت سازش پذیری بسیار بالا بوده و دامنه وسیعی از برکه‌های آب شیرین رودخانه‌های سرباز، باجو و باهوکلات، از جمله زیستگاه‌های این جانور به شمار می‌رود. حداکثر طول آن به 4 متر می‌رسد که نیمی از طول متعلق به دم این جانور می‌باشد. دم در قاعده بسیار تنومند و سترگ و درانتها فشرده و باریک است و این شکل خاص آنها را به شناگرانی ماهر و کارآمد تبدیل کرده است. مجموع دندان‌ها به 66 تا 68 عدد بالغ می‌گردد، که دو دندان تک پائین بزرگتر بوده و هنگام بسته شدن دهان از سوراخ‌های تک بالا بیرون می‌آید.
ساختمان دندان‌ها به شکلی است که در زیر هر دندان یک دندان کوچک دیگر قرار دارد و در صورت شکستن دندان بالایی جایگزین آن می‌شود. شکل ظاهری آرواره‌ها به نحوی است که جانور قادر به جویدن غذا نمی‌باشد و شکارهای کوچک را بلعیده و شکارهای بزرگ را تکه تکه می‌کند پاهای جلویی معمولا ضعیف و پاهای عقبی قدرتمند و در اصل برای حرکت بر روی خشکی به کار گرفته می‌شود. پاها هنگام شنا در امتداد بدن جمع می‌شود و دخالت چندانی در شنا ندارد. چشم در این گونه عمودی و بیضوی شکل می‌باشد که نوعی تطابق برای فعالیت‌های شبانه جانور به حساب می‌آید. هنگام شنا پلک سوم که همانند پرده‌ای شفاف که مانع از دید جانور نمی‌شود سطح چشم را در داخل آب می‌پوشاند و از آن حفاظت می‌کند. موقعیت و نحوه قرار گرفتن چشم‌ها و همچنین سوراخ‌های بینی و گوش‌ها روی سر طوری است که حتی وقتی تمام بدن زیر آب قرار می‌گیرد کوروکدیل می‌تواند هر سه اعضای بویایی، شنوایی و بینایی را خارج از آب نگهدارد. بدون اینکه سایر بخشهای بدن قابل رویت باشد. نوع تغذیه گاندو، بستگی به منابع غذایی قابل دسترس دارد. غذا و شکار مورد نظر، همراه با رشد کوروکدیل تغییر می‌کند. انواع بزرگتر از تنوع غذایی بیشتری برخوردار هستند. با خنک‌تر شدن و تاریک شدن هوا این جانور از آب بیرون آمده و مشغول گشت و گذار در منطقه برای یافتن غذا می‌شود. راه‌پیمایی در بستر برکه یا رودخانه از رفتارهای روزمره این جانور درنده می‌باشد که به نظر می‌رسد این امر فعالیتی در جهت یافتن غذا باشد. در منطقه باهوکلات شکار سگ‌های ولگرد و احشام اهالی و روستاییان اطراف برکه توسط گاندو بسیار معمول بوده و این امر مهمترین موردی است که اهالی محل نسبت به آن معترض می‌باشند. در منطقه حفاظت شده گاندو به ندرت حمله‌ای از سوی گاندو به روستاییان دیده شده است که قابل اغماض می‌باشد. در کل وجود گاندو در برکه‌ها تهدیدی برای اهالی و بومیان ساکن منطقه نمی‌باشد. بومیان منطقه به لحاظ اعتقادات خاصی که دارند از آسیب رساندن به کروکدیل‌ها خودداری می‌کنند.
ولی در عین حال از برکه‌ها جهت آبیاری باغ و زمین‌های کشاورزی استفاده می‌کنند،که این امر موجب پایین آمدن آب برکه‌ها و خشک شدن آنها و در نهایت، تخریب زیستگا‌های گاندو می‌شود به ناچار این جانور، مجبور به ترک محل زیست خود و مهاجرت به منطقه‌ای دیگر می‌شود. این جانور با استفاده از حس بویایی قوی خود می‌تواند مسیر برکه بعدی خود را از فاصله‌ای چند کیلومتری تشخیص دهد. در این میان برخی از آنان به ناچار به چاله آبهایی پناه می‌برند که بیرون آمدن از آن غیر ممکن است. حالت شناگری در روی آب حالتی است که معمولا به چشم می‌خورد و جانور در حالی که کل سطح بالای بدن آن تا انتهای دم در بیرون از آب است اقدام به شنا در روی آب در طول و عرض برکه یا رودخانه می‌کند. در ساعات نامناسب روز، خواه گرمای زیاد و یا باد وقت خنکی هوا گاندو معمولا در داخل آب بوده و بدین ترتیب از شرایط غیردلخواه رهایی می‌یابد. در همه گونه‌ها، لقاح داخلی بوده و تخم‌گذار هستند و حس تولیدمثل از اواخر اسفندماه شروع شده و تا اواخر تیرماه ادامه می‌یابد. گاندو همانند بسیاری از خویشاوندان خود بسیار کند به نظر می‌رسد ولی هنگام شنا و شکار بسیار سریع و چالاک عمل می‌کن. کروکدیل‌ها همگی گوشتخوار بوده و هر نوع جانداری را که قادر باشد می‌خورند. آنها همچنین به پرندگان و پستانداران که وارد زیستگاه آنها می‌شوند، عکس‌العمل نشان می‌دهند.
گاندو در آخرین طبقه‌بندی صورت گرفته جز گونه‌های آسیب‌پذیر لحاظ گردیده است. عوامل تهدید‌کننده جهانی این گونه، شکار بیش از حد و غیرقانونی و تخریب زیستگاه‌ها می‌باشد. در این میان تخریب زیستگاه به دلیل خشکسالی مهمترین و تاثیرگذارترین عامل خطر انقراض محسوب می‌شود. این امر باعث سخت‌تر شدن شرایط زندگی کوروکدیل‌ها و از بین رفتن منابع غذایی و پناهگاه‌ها شده است. اگر این بی‌توجهی همچنان ادامه یابد، دیری نمی‌پاید که در آینده‌ای نه چندان دور از گاندو جز نام آن باقی نماند.
نظرات بسته شده است.