تالاب که در انگلیسی wetland خوانده می شود ، نام عمومی مکانهایی است که آب عامل اصلی تشکیل دهنده محیط زیست آن باشد. تالابها معمولا“ زمانی شکل می گیرندکه پهنه آب درسطح زمین یا در نزدیکی سطح وجود داشته باشد. به عبارت دیگر آب کم عمقی پهنه ای از زمین را پوشانده باشد. تعاریف و تعابیر مختلفی از اصطلاح تالاب در جهان رایج شده است، متداولترین آنها تعریفی است که کنوانسیون جهانی حفاظت از تالابها(رامسر-1971) به شرح زیر عنوان نموده است :
مناطقی پوشیده از مرداب، باتلاق، لجن زار یا آبگیرهای طبیعی و مصنوعی اعم از دائمی یا موقت که در آن آبهای شور یا شیرین به صورت راکد یا جاری یافت می شود، از جمله شامل آبگیرهای دریایی که عمق آنها در پائین ترین حد جزر از شش متر تجاوز نکند.
علاوه بر این در ماده 2-1 همین کنوانسیون ذکر شده که تالابها :
ممکن است شامل مناطق ساحلی یا کرانه های مجاور دریاها و جزیره ها و یا بخشهائی از آب دریا باشند که عمق آنها در پائین ترین حد جزر بیشتر از شش متر نباشد.
با توجه به این تعاریف، تالابها انوع گوناگونی از زیستگاهها نظیر رودخانه ها، دریاچه ها، کرانه های ساحلی، جنگلهای حرا، لجن زارها و حتی آبسنگهای مرجانی را در بر می گیرند. به علاوه انواع تالابهای مصنوع بشر مثل حوضچه های پرورش ماهی ومیگو، آب بندانهای ها، اراضی تحت کشت آبی، حوضچه های استحصال نمک، مخازن ذخیره آب در پشت سدها ، بستر شنی رودخانه ها و کانالهای آب نیز مشمول این تعریف کلی می گردند.
تالاب ها از جمله مولدترین محیطهای جهان هستند. برای مثال، برنج یکی ازمحصولات رایج تالابی، غذای نیمی از جمعیت جهان را تأمین می کند. این اکوسیستم ها گهواره های تنوع زیستی دنیا هستند که با فراهم ساختن آب و قابلیت زادآوری اولیه نقش مهمی در بقای گونه های بیشماری از گیاهان و جانوران وابسته به خود ایفا میکنند. تالابها از اجتماعات انبوه گونه های پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان، ماهیان و بی مهرگان حمایت می کنند. از بین 20 هزار گونه مختلف ماهی در سطح جهان، بیش از 40 % آنها در آبهای شیرین (تالاب ها) زندگی می کنند. تالابها ذخیره گاه های بسیار مهمی از مواد ژنتیکی (وراثتی) گیاهی نیز محسوب می شوند.
اقتصاددانان و دانشمندان به طور روزافزون در زمینه ارزیابی و مطالعه ارزشها و خدمات اکوسیستمی محیطهای طبیعی از جمله تالابها مشغول به کار هستند. این وظیفه دشوار با تقریب ها و تردیدهای فراوانی همراه است. برخی از مطالعات اخیر نشان می دهد که اکوسیستمها سالیانه حداقل 33 تریلیون دلار ارزشخدماتی بوجود می آورند که 9/4 تریلیون دلار آن از طریق تالابها تأمین می شود.
تأثیر و تأثر متقابل اجزای فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی یک تالاب مثل خاک، آب و گیاهان و جانوران، عملکردهای حیاتی متعددی برای تالاب ایجاد می کند. از جمله : ذخیره سازی آب، حفاظت در مقابل طوفان و کاهش تخریب سیل، تثبیت خطوط ساحلی و مهار فرسایش، تزریق مجدد آبهای زیرزمینی ( جابجائی آب از تالاب به درون سفره های زیرزمینی)، تخلیه آبهای زیرزمینی ( جابجائی آب به سوی بالا و تبدیل آن به آبهای سطحی)، پالایش آب از طریق تثبیت عناصر محلول، رسوبات و دیگر آلودگیها و تعدیل آب و هوای محلی.
از میان ارزشهای اقتصادی متعدد تالاب ها، می توان به حفظ ذخایر ژنی گیاهی و جانوری ،تأمین آب ( کیفی و کمی )، آبزی پروری ( بیش از دوسوم از برداشت محصول ماهی جهان به سلامت مناطق تالابی بستگی دارد )، تولید محصولات کشاورزی( از طریق تأمین آب و عناصر غذایی)، تولید چوب، تأمین انرژی، تولید مواد لجنی و گیاهی، حمل و نقل و کاربردهای تفریحی و گردشگری ( توریستی ) اشاره کرد. علاوه بر این تالابها به عنوان بخشی از میراث فرهنگی بشر اهمیت ویژه ای دارند. با باورهای جهان شناسی و مذهبی رابطه داشته، منشاء تعالی زیبایی شناختی می شوند، پناهگاههایی برای حیات وحش ایجاد نموده و شالوده سنن مهم بومی را شکل می دهند.