منطقه حفاظت شده دز ، خوزستان

نام انگلیسی :  Dez protected area     نام فارسی :  منطقه حفاظت شده دز

منطقه حفاظت شده دز در استان خوزستان بین N3257 الی N3136 عرض شمالی و E4832 الی E4810 طول شرقی واقع شده است. مساحت آن 17533 هکتار می باشد. منطقه حفاظت شده دز از سال 1346 تحت مدیریت و برنامه های حفاظتی سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است ولی بخش دیگری از این جنگلها در حوالی روستاهای زاویه و عباس آباد در امتداد جنگلهای دز تحت حفاظت قرار ندارد.
پوشش گیاهی: پده,گز, سریم, بنگله, علف مار و تمشک .

منطقه مورد نظر در سال 1346 منطقه حفاظت شده اعلام شده و در سال 1348 قسمتی از آن پارک وحش و در سال 1355 پناهگاه حیاط وحش دز معرفی گردید.این منطقه در 31 درجه و 35 دقیقه تا 32 درجه و 15 دقیقه عرض شمالی و 48 درجه و 21 دقیقه تا 48 درجه و 51 دقیقه شرقی واقع می باشد.مساحت منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش دز بترتیب 17533 و 5301 هکتار می باشد.جنگل دز با طول حدود 150 کیلومتر از سردار آباد دزفول شروع و در امتداد رودخانه دز به طرف جنوب تا عنافچه نزدیک اهواز امتداد دارد (در 20 کیلومتری شرق جاده ترانزیتی اهواز-شوش).سازندهای زمین شناسی که در اطراف منطقه دارای رخنمون می باشد عبارت است از آغاجاری، بخش لهبری و کنگلومرای بختیاری.رسوبات آبرفتی و خاکهای منطقه بیشتر شامل خاکهای قهوه ای، آبرفتی با بافت ریز، آبرفتی با بافت درشت و خاکهای شور قلیایی می باشد.

ویژگی و سیمای عمومی منطقه (شامل وضعیت توپوگرافی، چشم انداز، پوشش گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدور ها)
– ارتفاعات : منطقه نواری شکل دز بطور کلی در اراضی مسطح دو طرف رودخانه واقع شده و فاقد هرگونه کوه و دره است . تنها در ضلع غربی رودخانه تپه ماهوری است و از تپه ماهورهای کم ارتفاعی بوجود آمده.
– دشت ها : اطراف منطقه دز را اراضی مسطحی اشغال نموده که بعلت برخورداری از خاک حاصلخیز، دارای کشاورزی آبی مکانیزه است.
– جنگل : دز  شامل انواع خاصی از جنگل های گرمسیری و نیمه گرمسیری است که رودخانه دایمی دز را در آ‎غوش می گیرد. این جنگل ها بازمانده جنگل هایی است که در جلگه های جنوبی سلسله جبال زاگرس روئیده و تاکشورهای عراق، سوریه ولبنان کشیده شده است.
انواع درختان و درختچه ها وگونه های بوته ای شامل سریم، جاز، لگجی، تمشک، استبرق، یونجه، شبدر، جو وحشی و… می باشد. جنگل های دز بیشتر از پده تشکیل شده اند.
حیات وحش جانوری بخش وسیع ومهم و زنده این اکوسیستم بحساب می آید که علی رغم وجود عوامل تهدید کننده محیطی و تشدید پدیده توسعه اقتصادی و اجتماعی از تنوع خیره کننده ای برخوردار بوده است که از نظر اکولوژیک زیبا شناختی سهم عمده ای از منطقه دز را به خود اختصاص داده است.
از انواع پستانداران منطقه دز می توان گوزن زرد ایرانی که از نادرترین و ارزشمندترین پستانداران ایران و جهان محسوب می شود، را نام برد.
انواع خارپشت ها، خفاش ها، روباه، راسو، گورکن، کفتار، گرگ، شغال و … ازدیگر پستانداران منطقه می باشند . از انواع پرندگان بومی می توان دراج، کبوتر جنگلی، فاخته، یاکریم، لیکوتالابی، لیکومعمولی و انواعی از پرندگان مهاجر را نام برد.

جاذبه های اکوتوریستی
وجود حیات وحش غنی در کنار چشم اندازهای زیبا نظیر رودخانه ، تالاب ، این منطقه را به یکی از چشم انداز طبیعی مهم استان تبدیل نموده، این جنگلها یکی از زیستگاههای مهم گونه نادر گوزن زرد ایرانی بوده است. رودخانه دز با پیچ وخم های زیبای در حاشیه خود جنگل زیبای دز را بوجود آورده است آب، درختان، کوهها وتپه ها در دشت ها وجانوران مختلف را در منطقه که هرکدام سهم متفاوتی در این چشم انداز دارند.

برای مشاهده نقشه هوایی منطقه کلیک کنید.