منطقه حفاظت شده گلپرآباد

نام انگلیسی :  Golparabad protected area     نام فارسی :  منطقه حفاظت شده گلپرآباد

منطقه حفاظت شده گلپرآباد با وسعتی حدود 8326 هکتار، در فاصله حدود 40 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان ملایر، و در محدوده جغرافیایی N3409 تا N3415 عرض شمالی و E4900 تا E4907 طول شرقی واقع گردیده است. این منطقه شامل تپه ماهورها و قسمتهایی  از آن صخره ای  ودر پایین دست مناطق دشتی وجود دارد و در کل دارای سیمای کوهستانی است. زمستان این منطقه سرد ونزولات جوی اغلب بصورت برف می باشد.

دراین منطقه تعداد 6 چشمه شناسایی شده که پراکنش مناسبی دارند .ازاین رو در تامین آب وحوش بسیار مهم وحیاتی می باشند.در پیرامون  منطقه سه روستای ده میانه، گرجائی و گلپرآباد قرار دارند. این منطقه دارای بسیاری از قابلیتهای منطقه لشگردر می باشد و جزء پیش کوه های زاگرس غربی به شمار می‏آید و از شمال و جنوب با ارتفاعات متعددی محدود شده‏ است و تحت تاثیر جریانات عمومی هوا در این بخش از زاگرس می باشد و به رغم کم بودن میزان نزولات جوی (حدود 300 میلیمتر میانگین سالانه) و محدودیت منابع آبی و استقرار در اکوسیستم‏ سرد وخشک، از تنوع حیاتی به ویژه پوشش گیاهی بسیار غنی برخوردار است. از این رو رشد و تکثیر حیات وحش آن در خور توجه است.  براین اساس در سال 1385 بعنوان منطقه شکار ممنوع معرفی و سپس بدلیل داشتن شرایط مساعد زیستی و تنوع گونه ای مناسب  در سال 1386 بعنوان منطقه حفاظت شده ارتقاء سطح یافته است.

این زیستگاه در امتداد رشته کوه آهنگران ودرضلع جنوب شرقی لشگردر می باشد . لازم به ذکر است که بخشی از این منطقه در حوزه استحفاظی استان مرکزی قرار دارد.این منطقه دارای بسیاری از قابلیتهای منطقه لشگردر می باشد این منطقه زیستگاهی ، جزء پیش کوه های زاگرس غربی به شمار می‏آید و از شمال و جنوب با ارتفاعات متعددی محدود شده‏ است و تحت تاثیر جریانات عمومی هوا در این بخش از زاگرس قرار دارد. این منطقه شامل تپه ماهورها و قسمتهایی  از آن صخره ای می باشد.در پایین دست مناطق دشتی وجود دارد ودارای سیمایی کوهستانی است. زمستان این منطقه سرد ونزولات جوی اغلب بصورت برف می باشد. راههای دسترسی ازقسمت شمالی منطقه از طریق جاده گاز اراک- ملایر و از قسمت جنوبی از طریق جاده آسفالته احمد روغنی – گلپرآباد می باشد.همچنین در داخل منطقه جاده های جیپ رو وجود دارند.به رغم کم بودن میزان نزولات جوی (حدود 300 میلیمتر میانگین سالانه) و محدودیت منابع آبی و استقرار در اکوسیستم‏ خشک و سرد، از تنوع حیاتی به ویژه پوشش گیاهی بسیار غنی برخوردار است. از این رو رشد و تکثیر حیات وحش آن در خور توجه است.

تیپ پوشش گیاهی غالب در مناطق دشتی مرتعی ودر تپه ماهورها بصورت بوته ای و در ارتفاعات درختچه ها وجود دارند.از گونه های گیاهی این منطقه می توان ورک،سنجد،بادام کوهی،زالزالک ،آلبالو وحشی،کنگر،گون،شکر تیغال،گراس،جو وحشی،بله گوش،جگن،جاروکوهی،آویشن،چای کوهی،بومادران و…را می توان نام برد. این منطقه زیستگاه گونه حمایت شده قوچ و میش ارمنی می باشد . از دیگر پستانداران منطقه گرگ،کفتار،شغال،تشی ،رودک،روباه واز پرندگان این منطقه کبک ،تیهو،انواع گنجشک سانان،کمر کولی،سار ،پری شاهرخ،عقاب طلایی و دلیجه را می توان نام برد.

حدود اربعه

شمالاً : از محل تلاقی مرز مشترک با منطقه لشگردر محل قنات روستای جوزان به سمت شرق در امتداد حد جنوبی مسیر جاده اختصاصی گاز تا ایستگاه سوم 250 پونت واز آنجا تا تقاطع جاده آسفالته بین روستای سرچال نبی دره.

غرباً:  از قنات احمد روغنی بسمت شمال در امتداد مرز شرقی منطقه حفاظت شده لشگردر الی قنات روستای جوزان.

جنوباً: از قنات روستای گرچائی به سمت غرب در امتداد جاده بین مزارع وقنات روستای گرچائی بعداز عبور از شمال کودره خزینه وجاده جیپ رو اختصاصی دکلهای برق فشار قوی تا قنات روستای گلپرآباد واز آنجا در امتداد جاده آسفالته پس از عبور از روستای ده میانه الی قنات روستای احمد روغنی.

شرقاً:  از نبی دره در امتداد جاده آسفالته به سمت جنوب الی روستای سرچال و از آنجا از طریق جاده جیپ رو به قنات روستای گرچائی.

ویژگی و سیمای عمومی منطقه ( شامل وضعیت توپو گرافی، چشم انداز، پوشش گیاه و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدورها)
این منطقه تپه ماهوری و قسمتهایی  از آن صخره ای  و در پایین دست مناطق دشتی وجود دارد و در کل دارای سیمای کوهستانی است. زمستان این منطقه سرد و نزولات جوی اغلب بصورت برف می باشد. دراین منطقه تعداد 6 چشمه شناسایی شده که پراکنش مناسبی دارند. ازاین رو در تامین آب وحوش بسیار مهم وحیاتی می باشند.در پیرامون  منطقه سه روستای ده میانه، گرجائی و گلپرآباد قرار دارند. این منطقه دارای بسیاری از قابلیتهای منطقه لشگردر می باشد و جزء پیش کوه های زاگرس غربی به شمار می‏آید و از شمال و جنوب با ارتفاعات متعددی محدود شده‏ است و تحت تاثیر جریانات عمومی هوا در این بخش از زاگرس می باشد و به رغم کم بودن میزان نزولات جوی (حدود 300 میلیمتر میانگین سالانه) و محدودیت منابع آبی و استقرار در اکوسیستم‏ سرد وخشک، از تنوع حیاتی به ویژه پوشش گیاهی بسیار غنی برخوردار است. از این رو رشد و تکثیر حیات وحش آن در خور توجه است.

این زیستگاه در امتداد رشته کوه آهنگران ودرضلع جنوب شرقی لشگردر می باشد . لازم به ذکر است که بخشی از این منطقه در حوزه استحفاظی استان مرکزی قرار دارد. زمستان این منطقه سرد ونزولات جوی اغلب بصورت برف می باشد. راههای دسترسی ازقسمت شمالی منطقه از طریق جاده گاز اراک- ملایر و از قسمت جنوبی از طریق جاده آسفالته احمد روغنی – گلپرآباد می باشد.همچنین در داخل منطقه جاده های جیپ رو وجود دارند. تیپ پوشش گیاهی غالب در مناطق دشتی مرتعی ودر تپه ماهورها بصورت بوته ای و در ارتفاعات درختچه ها وجود دارند. از گونه های گیاهی این منطقه می توان ورک، سنجد، بادام کوهی، زالزالک ، آلبالو وحشی، کنگر،گون، شکر تیغال، گراس، جو وحشی، بله گوش، جگن، جاروکوهی، آویشن، چای کوهی، بومادران و…را می توان نام برد. در نتیجه بررسی های انجام شده در منطقه پریدر وجود  15 گونه از پستانداران مشخص شده است.  از گونه های شاخص این منطقه می توان به قوچ ومیش ارمنی و گونه های جرد ایرانی، موش صحرایی، خارپشت اروپایی، دوپای کوچک، خارپشت گوش بلند، خرگوش، راسو، رودک ،گراز  اشاره کرد. گونه های مشاهده و ثبت شده از 5 راسته پستانداران ایران در قالب 9 خانواده بودند. این منطقه زیستگاه گونه حمایت شده قوچ و میش ارمنی می باشد. از پرندگان این منطقه کبک، تیهو، انواع گنجشک سانان، کمر کولی، سار، پری شاهرخ، عقاب طلایی و دلیجه را می توان نام برد. بخش های زیادی از منطقه به صورت تپه ماهوری است که زیستگاه مناسب گونه قوچ و میش است. علاوه بر اینها وجود مناطق گذرگاهی و پناه باعث ایجاد شرایط فیزیکی مناسب برای قوچ ومیش می گردد.
 

جاذبه های اکوتوریسم
تنوع پوشش گیاهی و وحوش منطقه از جاذبه های اکوتوریسمی منطقه می باشد.
 

وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی
در حاشیه منطقه 3 روستا به اسامی گرجائی ، ده میانه و پریدر وجود دارد که در مجموع دارای 399 خانوار می باشند. ویژگیهای اکولوژیکی منطقه پریدر باعث شده است در این منطقه کشاورزی آبی در سطوح بالا وجود نداشته باشد و همچنین کشاورزی به صورت دیم نیز یک عامل بازدارنده جدی نمی تواند لحاظ شود. علت این امر علاوه بر نبود زمینها مسطح جمعیت نسبتا پایین روستاهای منطقه است. در بخش های زیادی از منطقه پریدر شغل و منبع در آمد مردم از طریق دامداری است. نبودن مناطق وسیع با شیب پایین باعث شده است کشاورزی آبی در سطوح بالا در این منطقه وجود نداشته باشد.
 

تعارضات مهم منطقه
-تعارضات بین دام محلی و حیات وحش
-تعارضات مربوط به تبدیل اراضی مرتعی منطقه به اراضی کشاورزی
-تعارضات مربوط به شکار غیر مجاز
-پدیده خشکسالی و انتقال آب چشمه جهت شرب مردم روستا و کاهش منابع آبی برای استفاده وحوش
-احداث خطوط انتقال گاز و برق
 

تجهیزات و امکانات
با امکانات اداره حفاظت محیط زیست ملایر کنترل می گردد.