منطقه شکار ممنوع گمیشان، بندر ترکمن

نام انگلیسی:  Gomishan hunting prohibited region     نام فارسی :  منطقه شکار ممنوع گمیشان

تالاب گمیشان به صورت نوار نسبتاً باریکی است که با جهت شمالی جنوبی در امتداد سواحل جنوب شرقی دریای خزر قرار دارد. تالاب گمیشان با بندر ترکمن در حدود 24 کیلومتر فاصله دارد.
 
مختصات : E  57 و53 N, 11 و 37
مساحت :  17700   هکتار
ارتفاع :  27 متر پایین تر از سطح آبهای آزاد
  
بخشی از تالاب به وسعت 14 هزار هکتار از سال 1376  به عنوان منطقه ی شکار ممنوع مدیریت می شوند این تالاب به علت داشتن معیارهای 1374, 2, 5, 6, 8 (معیار قدیم 1a, 2a, 3a, 3c) در سال 1380 به عنوان تالاب با اهمیت بین المللی در کنوانسیون جهانی حفاظت از تالابها (رامسر 1971) به ثبت رسید و در کلاس آب های لب شور طبقه بندی شد.

خصوصیات اکولوژیکی و بیولوژیکی
عمق آب در تالاب کاملاً متغیر و وابسته به نوسانات آب دریای خزر می باشد ولی عموماً دارای عمق حداقل یک متر در جنوب تا حداکثر 5/2 متر در نزدیکی حاشیه ی دریاست که دارای عمق کم و لب شور می باشد.
این منطقه به دلیل استعداد و پنانسیل بالای خود در جذب پرندگان مهاجر، گذرگاهی مطمئن برای مهاجرت پرندگان و تخم ریزی ماهیان و جذب گونه های نادر و کمیاب می باشد. پوشش گیاهی منطقه را اکثراً گیاهان تالابی و شور پسند تشکیل می دهد. این منطقه به دلیل استعداد و پنانسیل بالای خود در جذب پرندگان مهاجر ، گذرگاهی مطمئن برای مهاجرت پرندگان و تخم ریزی ماهیان و جذب گونه های نادر و کمیاب می باشد. این منطقه به طور کلی تابستان های گرم و مرطوب و زمستان های ملایمی دارد. 

 
 تنوع زیستی

 گیاهان:
 پوشش گیاهی منطقه اکثراً به صورت گیاهان هالوفیت و شور پسند نظیر Hatostachy Salicorncia و Holocnemum می باشد.

 جانوران : 
 این تالاب زیستگاه مناسبی برای جوجه آوری غاز پیشانی سفید کوچک و انواع پرستوهاست. در گمیشان تاکنون 22 گونه پرنده شناسایی شده اند که به جز یک گونه ی آن بقیه مهاجر هستند.
فلامینگو – عقاب شاهی – بالابان– قو – حواصیل – سار – مرغابی سر حنایی – مرغابی سر سبز – گیلانشاه خال دار – آبچلیک – خوتکا – کاکایی – لک لک – پلیکان سفید – غاز خاکستری – پرستو –  دلیجه –  سلیم طلایی چوب پا- پرستوی دریایی نوک کلفت ، پرستوی دریایی معمولی ، پرستوی دریایی کوچک و پرستوی دریایی گونه سفید – غاز پیشانی سفید – خروس کولی – کوکر دم دراز – کوکر شک سفید- بوف برفی – – شاه بوف –  چکاوک بال سفید – سلیم شنی – چنگر معمولی – فلامینگوی بزرگ – چنگر معمولی – عقاب دریایی دم سفید
 بعلاوه در این تالاب تا کنون بیش از بیست گونه ماهی شناسایی شده است نظیرکپور ماهیان . این خانواده با دو جنس و سه گونه متنوع ترین ماهیان این تالاب می باشند ، سه خار ماهیان، شیشه ماهیان،کفال¬ماهیان،¬¬ سوف ماهیان، گاو ماهیان، و … .
 از پستانداران حاشیه ی تالاب می توان گراز ، روباه ، شغال و فک دریای خزر و برخی از جوندگان را نام برد. 

 
وضعیت حفاظتی و مدیریت 
بخشی از تالاب گمیشان به وسعت 14 هزار هکتار در سال 1376 به عنوان منطقه ی شکار ممنوع اعلام شده است. طرح هایی نیز برای ارتقاء سطح تالاب به منطقه حفاظت شده در دست اقدام است. این تالاب از سال 1380 به عنوان یکی از تالاب های ثبت شده در کنوانسیون رامسر تحت مقررات این کنوانسیون قرار دارد. گمیشان از سوی سازمان بین المللی حیات پرندگان به عنوان یکی از زیستگاههای مهم برای پرندگان شناخته شده است.
مخاطرات و عوامل تهدید کننده تالاب:
        شکار پرندگان در زمستان و تخریب و تبدیل علفزارهای طبیعی منطقه به ویژه در بخش شرقی تالاب به زمین های کشاورزی و فعالیت های آبزی پروری از عمده عوامل تهدید کننده تالاب محسوب می گردند. از عوامل دیگر می توان چرای دام های اهلی، ورود گونه های پرورشی آبزیان و صید ماهیان را نام برد.

دلایل اهمیت و حساسیت تالاب:
تالاب گمیشان منطقه ی وسیعی از اراضی با عمق کم می باشد که در دسته ی تالاب های دریایی ساحلی قرار می گیرد. این تالاب برای طیف وسیعی از پرندگان مهاجر آبزی زمستان گذران و جوجه آور اهمیت بسیار زیادی دارد.
صید ماهیان و شکار پرندگان آبزی از عمده فعالیت های اقتصادی اجتماعی برخی از ساکنین مجاور منطقه می باشد که در فصل پاییز و زمستان صورت می گیرد و بخشی از درآمد آنها را تشکیل می دهد. چرای دام ها از گیاهان حاشیه ای و بن در آب و کشت محصولات کشاورزی، نظیر گندم و پنبه در اراضی اطراف، تالاب از دیگر فعالیت های اقتصادی اجتماعی در منطقه می باشد. سایر ارزش های غیر مستقیم این تالاب عبارتند از پتانسیل بالای گردشگری علمی و طبیعت گردی و کنترل سیلابها.
با توجه به موارد ذکر شده این تالاب علی رغم وسعت نه چندان زیادش دارای تنوع گونه ای فراوانی می باشد و به دلایل ذیل حایز اهمیت می باشد.
1- حضور فک دریای خزر به عنوان یک گونه در خطر انقراض
2- وجود بیش از بیست گونه ماهی  
3- محل زمستان گذرانی بیش از 20 گونه پرنده که برخی از آنها در خطر انقراض میباشند.