منطقه شکار ممنوع کهندان، قم

نام انگلیسی:  Kohandan hunting prohibited region     نام فارسی :  منطقه شکار ممنوع کهندان

منطقه شکار ممنوع کهندان در موقعیت جغرافیایی N3439 E5010 در استان قم واقع است. مساحت منطقه شکار ممنوع کهندان بیش از 54 هزار هکتار است. این منطقه که در ضلع غربی استان قم قرار گرفته است، دارای بیشترین ارتفاع و بارش در سطح استان بوده که به لحاظ شرایط آب و هوایی و زیستگاهی از مناطق بکر و ویژه بشمار می رود و وجود گونه ارزشمند سیاه گوش و سایر گونه های ارزشمند در این منطقه گزارش شده است.

پوشش گیاهی

منطقه کهندان از مناطق مهم ییلاقی قم و اطراف آن بشمار می‌آید و پوشش گیاهی آن در فصل‌های گرم سال بسیار متنوع است.پوشش گیاهی این منطقه بعلت فاصله دور آن از جاده اصلی ودوری از مرکز استان کمتر مورد توجه قرار گرفته است.محیط طبیعی این منطقه به علت چرای مفرط دربرخی از سالها با خطر نابودی روبرواست . و حیات وحش نیز دراثر عدم مراقبت‌های لازمه وشکاربی رویه در حال حذف از محیط است. وجود پستی و بلندی‌ها، جهات جغرافیایی و شیب‌های مختلف ، سبب تنوع رویشها شده و تاحدودی می‌توان علت تنوع رویشها را ناشی از آن دانست . عوامل خاکشناسی و زمین‌شناسی نیز می‌توانند معرف تغییر رویش‌ها در منطقه کهندان باشند زیرا تفاوتهای مشهودی در منطقه مورد مطالعه از لحاظ زمین‌شناسی و خاکشناسی دیده می‌شود. بعلاوه فلور و پوشش گیاهی منطقه کهندان منحصر به فرد می باشد. منطقه کهندان از لحاظ گیاهان مرتعی ودارویی، گون‌زارهای متراکم وکما(ریواس علوفه ای)، آویشن و گونه‌های بالشتکی، گل خطمی ، شیرین بیان ، گل بابونه ، خاکشیر، کاسنی ، شاتره ، ریواس،مورت حائز اهمیت است.

حیات وحش

ازنظر حیات وحش این منطقه زیستگاه گرگ ، روباه ،شغال، تشی، گراز، خرگوش،ب زکوهی، قوچ و میش، کبک،کرک یاکلک(بلدرچین )، قرقاول و قرقی ،شاهین ،عقاب و انواع لاشخوران است همچنین وجود سیاه گوش در این منطقه گزارش شده است.

جغرافیای طبیعی

منطقه کهندان در دامنه رشته کوههای زاگرس در استان قم بخش خلجستان واقع شده است این رشته کوهها مرز بین استان مرکزی (شهرستان تفرش )واستان قم می باشد.در شمالشرقی منطقه کهندان روستاهای کاسوا وانجیله ودر شمال غربی آن روستای کهک تفرش و شهرستان تفرش قرار دارد .در جنوب کهندان روستای روشگان ودر سمت شرق کهندان روستای ونان می باشد. این منطقه برروی کمربند آتشفشانى ارومیه دختر واقع شده و سنگهاى ولکانیک ائوسن آن را توده هاى نفوذى به سن الیگومیوسن قطع کرده اند. تاثیر عمده نفوذ توده آذرین گرانیتى تا تونالیتى بر سنگهاى ولکانیک بصورت آلتراسیون هیدروترمال مى باشد و در این سنگها کانیهایى مانند کلریت، کلسیت، زوئیزیت، اپیدوت، اسفن، اکتینوت و کانیهاى اوپاک بوجود آمده اند. میان لایه هاى آهکى همراه با توده هاى ولکانیکى تاثیر نفوذ توده گرانیتوئیدى را بیشتر نشان داده و در آنها اسکارنهاى چندکانیایى (پیروکسن اسکارن، گارنت اسکارن و اکتینولیت اسکارن) و تک کانیایى (اپیدوتیت و گروناتیت) بوجود آمده است.

محصولات

کهندان در دامنه قلّه وتوس درارتفاع حدوداَ ۲۰۰۰متری بالاتراز سطح دریا قرار دارد، اهالی کهندان بیشتر به زراعت باغداری می پردازند. زمین‌های کشاورزی بیشتر به صورت باغهای زیبا جلوه نمایی میکنند. باغ های گیلاس،سیب ،فندق ،توت وگردو وسایر درختان مثل ( زرد آلو،آلوچه،بادام ،گلابی ،به، انگوروغیره) با میوه های رنگارنگی که می دهند علاوه برزیبایی، مایحتاج زندگی روستائیان از فروش همین محصولات به صورت تازه وخشکبار به بازار تامین می گردد.فندق تابستانی وپاییزه کهندان وگردوی آن شهرت جهانی دارند وجزء مرغوب ترین محصولات ایران محسوب می شوند.صنایع دستی این روستا فرشهای ابریشمی صادراتیمی باشند که مهمترین بازار فروش آن در شهرهای قم وتهران است که بیشتربه کشورهای اروپایی صادر می شوند.متاسفانه در چند سال اخیر به دلیل کم توجهی مسؤلین این صنعت از رونق افتاده است.

مناطق دیدنی کهندان

چشمه های آب معدنی،چشمه خون آب،چشمه مرّه،چشمه علی اِستان،قنات بندموران، قنات علمک

مقبره امام زادگان :شاهزاده حسین وشاهزاده ابوطالب از نوادگان امام موسی ابن جعفر(ع)

آسیابهای آبی: محل پنج آسیاب قدیمی آبی که تقریبا سه تای آن بعد از پیروزی انقلاب تخریب شده اند.همه نشانه های توسعه کشاورزی در منطقه واستفاده از جریان آب فراوان این منطقه بوده است .

قلعه تاریخی وتوس یا (توس کهندان) با یک هدف نظامی – استراتژیک و درمکانی کاملا غیرقابل نفوذ، بالای قلّه وتوس در ارتفاع ۲۹۳۸متری ساخته شده است که دست یافتن به آن تقریبا غیرممکن بوده است این قلعه که امروزه دیگر تخریب شده است بسیار کامل بوده و به دوران بعد ازاسلام تعلق دارد

معادن

در این بخش کانی سازی سرب در نقاطی نظیر کهندان، دامنه خاوری دره آب(دره آبک) کمی گزارش شده است که عمدتاً از نوع گالن همراه با اکسید آهن است. ۷

اکتشاف مقدماتی کانسار طلا در ناحیه کهندان قم توسط شرکت پیچاب کاوش شرکت کان ایران زیر نظر سازمان صنایع و معادن استان قم انجام شده است.

معادن سنگ گرانیت کهندان در دره کوژه بکر ودست نخورده باقی مانده است واحتیاج به سرمایه گذاری وبهربرداری دارد .

معدن سنگ کاربیت کهندان در دره دمک حدود پنجاه سال پیش مورد بهره برداری قرار گرفت که متاسفانه هیچ امتیاز خاصی برای مردم منطقه نداشت

دسترسی

کهندان در انتهای یک مسیر پرپیچ و خم کوهستانی واقع است و برای دسترسی به آن باید از مسیر قم یا تهران وارد شهرستان ساوه شوید و در سمت چپ میدان مشهور ساوه که تندیس انار دارد مسیر سمت غرب را بپیمایید که مستقیما ختم به قهوه خانهٔ رحمت آباد می‌شود و با ادامهٔ این مسیر به جاده‌ای کوهستانی وارد می شوید که پس از عبور از دهات متعددی به نام‌های اسپید موشکیه، بسنگرد، چمانگ، الگان و ونان نهایتا به کهندان می‌رسد. از سلفچگان تا این قهوه خانه ۳۰ کیلومتر فاصله است.