وزغ پا بیلچه ای سوری

نام فارسی : وزغ پا بیلچه ای سوری نام علمی:  Pelobates Syriacus Syriacus نام انگلیسی: Syrian Spadefoot toad

خصوصیات : مردمک چشم عمودی ، زبان مدور یا کمی لب گرد و قسمت خلفی ان ازاد ، دارای دو ردیف دندان تیغه ای کوچک > جناغ سینه استخوانی ، فاقد پرده صماخ ، انگشتان اندامهای جلو فاقدپرده ، در حالی که پرده های مابین انگشتان اندامهای عدسی بخوبی رشد کرده ، نوک انگشتان پهن نیست . برامدگی (توبرکول ) داخلی کف پا بزرگ ، برآمده و بیلچه مانند، مهره ها پروسل ( ار جلو مقعر ) ، فاقد اندام تشدید صدا .

سه گونه از اروپا ، مراکش و غرب آسیا شناحته شده است . یک گونه در ایران وجود دارد .

وزغ پا بیلچه ای سوری : محل پیدایش تیپ : حیفا ،سوریه

توصیف مختصر : تنها گونه وزغ بیل پا ( پا بیلچه ای ) در ایران است که دارای مردمک چشم عمودی است و در زیر انگشتان هیچ گونه بر آمدگی وجود ندارد . فقدان غدد پاروتوئید بزرگ در پشت سر که از مشخصات وزغهاست و وجود برامدگی داخلی بیلچه مانند کف پای عقب که متمایل به زرد می باشد ، از مشخصات این گونه است .

پهنای پشت سر به طور قابل ملاحظه ای بیشتر از طول آن . فاصله بین چشمها پهن و چین خورده در حالی که نواحی گیجگاهی کمی برآمده ، دو دسته دندان تیغه ای بزرگتر از گونه اما فاصله میانی آنها باریکتر است . لبه خلفی زبان تا اندازه ای بریده و شکافدار . پوست پشت بدن تقریبا" صاف . اولین انگشت پای جلو بزرگتر از دومی . پرده های مابین انگشتان پاهای عقبی پسروی عمیقی دارند ، در طرفین بدن نیز چنین لکه هایی وجود دارند ، در حالی که سطح شکمی فاقد لکه بوده ، حداکثر اندازه 78 میلی متر است .

لاروها :

دندان های لبی هر دو لب در سه ردیف زوج ویک ردیف کامل قرار گرفته اند ، اما انتهای اخرین ردیف لب پائین دارای چند دسته کوچک دندان است . برآمدگیهای لب پائین در دو ردیف قرار دارند که از گوشه دهان شروع می شوند در حالیکه این برامدگی ها در لب پائین تنها یک ردیف راتشکیل میدهند . حداکثر اندازه لاروها 135 میلی متر است .

زیستگاه : این گونه در زمینهای نرم  وروشن مناطق پست یافت می شود ، روز را در سوراخهای زیر زمینی در خاک گذرانده در شب برای تغذیه از حشرات و سایر بی مهرگان بیرون می اید .

انتشار جغرافیایی : سوریه ، آسیای صغیر ، بلغارستان ، نواحی جنوبی یوگسلاوی سابق و  ماورای قفقاز ، شمال ایران حد جنوب شرقی پراکندگی آن است .

پراکندگی شناخته شده در ایران . نمونه هایی از 6 کیلومتری غرب بندر انزلی ، آستارا – بندر انزلی ، 14 کیلومتری غرب بابلسر ، بابلسر و دریاچه قوری – تبریز جمع آوری شده است . در سال 1370 یک نمونه وزغ پا بیلچه ای  از بندر ترکمن  جمع آوری شده که به علت وجود تفاوت های  چند نام گذاری شده است. ارتفاع  محل زیست در ایران : از زری سطح دریا تا ارتفاع 2000 متری.

ملاحظات: اولین و آخرین گزارش در ایران مربوط به  سال  1899 بود  که وی این گزارش را بر اساس 3 لارو از نوع pelabatus fuscus که از سوپرکان واقع در 25 کیلومتری شمال  غربی ارومیه جمع آوری نموده است .  اولین بار (1971) از محل هایی در نزدیکی آستارا و بندر انزلی  در جنوب ساحل غربی دریای خزر زیرگونه p. syriacus boettgeri  را گزارش می دهد.  دریاچه ی قوری تقریبا  در  نیمه ی راه مناطق  این گونه واقع است  و نمونه هایی که  در سال 1973 گزارش دادند این حدس را به وجود می آورد که گونه  در ایران ، حداقل در کل آذربایجان و شمال غربی استان گیلن پراکندگی دارد . با پیدایش نمونه ای در بندر ترکمن  پراکنش شناخته شده این گونه تا شرق  استان مازندران امتداد پیدا می کند . در حال حاضر شواهدی مبنی بر این که  از چه راه هایی و از کدام مناطق  گسترش پیدا کرده اند ( شمال غربی  ایران ،فلسطسین اشغالی ، سوریه ، جنوب شرقی و غرب ترکیه ، جنوب شرقی اروپا )، وجود ندارد.

محل پیدایش یک جانور جوان  در نزدیکی وان ( در شرق ترکیه ) که به وسیله مرتنز گزارش شده ، ارتباط بین محل پیدایش   تیپ ( سوریه ) و شمال غربی ایران حتی از طریق سر زمین های مرتفع شرق آناتولی با آب و  هوای  فوق العاده نا مناسب را آشکار می سازد. لازم به تذکر است که امروزه زیرگونه ی p.s.boettgeri  که به وسیله ی مرتنز در سال 1923 توصیف شده  با زیر گونه ی تیپ یعنی p.s. syriacus که به وسیله ی  بوتگر نام گذاری  گردیده به صورت مشابه  در نظر گرفته می شود .

تذکر :  یک نمونه وزغ پا بیلچه ای  که در 9 فروردین 1370 از داخل حیاط یکی از منازل  شهرستان بندر ترکمن  جمع آوری گردیده  دارای  تفاوت هایی با نمونه ی مذکور می باشد.  بیشتر خصوصیات این نمونه  با گونه ی p.syriacus  شبیه است ولی لکه های پشتی آن سز و جدا از هم می باشند، در  حالی که  منابع در دسترس ، لکه های پشتی این گونه را تیره ذکر می کنند. حدود 10 نمونه وزغ پا بیلچه ای که در موزه  تاریخ طبیعی ایران وجود دارد دارای لکه های بزرگ ، نا منظم و به هم چسبیده می باشند . ارتفاع  برآمدگی داخل پا در نمونه های موجود در موزه تقریبا نصف ارتفاع نمونه ی بندر ترکمن است . هم چنین ارتفاع دندان های تیغه ای در نمونه ی بندر ترکمن بیشتر می باشد . وزغ وزبور به مدت 10 روز در یک کارتن دارای خاک مرطوب  بود قرار داده شد این وزغ ها در زیر خاک مخفی  شده شب ها بیرون می آیند . اگر شب چراغی روشن شود ، با پاهای عقب  خاک را حفر می کند  و در زیر خاک مخفی می شود.