پارک ملی بمو

نام انگلیسی:  Bamou national park     نام فارسی :  پارک ملی بمو

پارک ملی بمو در شمال شهر شیراز و در موقعیت جغرافیایی N2953 تا N2936 عرض شمالی و E5254 تا E5229 طول شرقی به مساحت 48678 واقع شده است .

پوشش گیاهی : گلهای رنگارنگ نظیر پامچال ,‌ لاله و شقایق شیراز,بادام کوهی ,‌ ارژن , بنه شناسایی شده است .

پستانداران : آهو ,‌ قوچ و میش ,‌ کل و بز ,‌پلنگ ,‌کفتار ,‌گرگ ,‌ گربه وحشی

پرندگان : کبک ,‌ تیهو ,‌کوکر ,‌ هما ,‌عقاب طلایی و دال .

کوه بمو در شمال شهر شیراز که از شهر به خوبی دیده می شود. قله کوه بمو بلندترین نقطه پارک ۲۷۰۰ متر بلندی دارد. در سال ۱۳۴۶ پنجاه هزار و در سال ۱۳۴۹ حدود ۴۸۰۰۰ هکتار مساحت داشت اما اینک حدود ۴۰۰۰۰ هکتار مساحت دارد و سه رشته کوه به موازات هم از شرق به غرب این پارک امتداد دارد. میزان بارندگی ان حدود ۴۰۰ میلی متر و زمستان ها این نواحی تا حدی سرد و معدل حرارت حداقل در قسمتی از سال از سه درجه کمتر است و تابستان درجه گرمایش به ۳۴ درجه می رسد. بهار پارک بمو از اواخر زمستان اغاز و گلها و گیاهان ان از جمله گلهای اشک یا لاله واژگون گلسنگهای صخره چسب زرد و پامچال در ان پدیدار میشود . پوشش گیاهی کنونی بمو عمدتا بوته زار و بیشتر شامل گون و درمنه است و در طول سالهای گذشته بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی جمع اوری و شناسایی شده است. در پارک ملی بمو چشمه های فراوانی با پراکندگی مناسب روان است از اب برخی از جشمه ها در گذشته در کشاورزی استفاده می شود.
 

تاریخچه منطقه
محدوده‌ فعلی‌ پارک‌ ملی‌ بمو در سال‌ 1341 تحت‌ عنوان‌ منطقه‌ شکار ممنوع‌ باوسعتی‌ حدود 100000 هکتار توسط کانون‌ شکار ایجاد گردید در سال‌ 1346 پس‌ ازتشکیل‌ سازمان‌ شکار بانی‌ و نظارت‌ بر صید منطقه‌ شکار ممنوع‌ به‌ منطقه‌ حفاظت‌ شده‌ وسپس‌ به‌ پارک‌ وحش‌ بمو تغییر نام‌ داد و بالاخره‌ در سال‌ 1354 با ایجاد سازمان‌ حفاظت‌محیط زیست‌ این‌ منطقه‌ که‌ وسعت‌ آن‌ معادل‌ 48678 هکتار بود به‌ نام‌ پارک‌ ملی‌ بمو تغییرعنوان‌ داد .

موقعیت عمومی منطقه
پارک ملی بمو در شمال استان فارس و در شمال شرقی شهر شیراز در طول جغرافیایی  َ29  ˚52 تا     َ56  ˚52 و عرض جغرافیایی  َ39  ˚29 تا  َ50  ˚29  به وسیله جاده شیراز- اصفهان به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می گردد. . این منطقه دارای آب و هوایی نیمه خشک با بارندگی 350 میلی متر سالیانه می باشد.فاصله آن تا شهر شیرازحدود30 کیلومتر می باشد
 

وسعت منطقه
48678 هکتار
 

ویژگی ها و سیمای عمومی منطقه
حیات وحش منطقه
در پارک ملی بمو  تعداد 32 گونه پستاندار، 91 گونه پرنده ، 19 گونه خزنده و3 گونه دوزیست شناسایی شده است .
تنوع گونه های پستانداربه شرح ذیل می باشد :
1گونه ازراسته حشره خواران                      Insectivora
8 گونه ازراسته خفاش ها                            Chiroptera 
9 گونه ازراسته جوندگان                            Rodentia
1 گونه ازراسته خرگوش ها                          agomorpha
9 گونه ازراسته گوشتخوران                       Carnivora
4 گونه از راسته زوج سمان                        Artiodactyla
 

پوشش گیاهی منطقه
گونه های گیاهی موجود درپارک ملی بمو به350 گونه می رسد که در58 تیره گیاهی جای می گیرند. اهمیت وجودی حدود 51 گونه از گیاهان انحصاری درپارک ملی بمو نشان ازغنی بودن ذخائر توارثی آن دارد واز نظر حفظ ذخائر ژنیتیکی جایگاه ویژهای را اشغال می کند. تعداد گونه های درختی ودرختچه ای درپارک زیاد نیست ولیکن تراکم وپوشش ایجاد شده توسط چند گونه درختی بادام وبنه نشانگر جنگلی بودن ارتفاعات پارک است. به علاوه وجود تعداد کم گونه های مرغوب مرتعی که ارزش خوشخوراکی خوبی از نظر دامپروری داشته باشند نشان از تخریب واستفاده های بی رویه درطی سالهای گذشته دارد که تائید ی برتخریب پوشش گیاهی منطقه می باشد. شمای عمومی پارک به جز مناطق صخره ای شامل پوشش گیاهان درختی ودرختچه ای مثل
Ebenus   stellata ,Astragalus   susianus,   Astragalus   Fasciculifolius,   Convolvulus   leiocalycinus ,   Convolvulus   acanthocladus ,   Ephedra   Pachyclada ,

قراردارد که درتمام نقاط پارک خود نمایی می کنند همواره بعنوان یکی از اعضای شرکت کننده درجامعه گیاهی محدوده پارک مطرح هستند . از مهمترین عناصر گیاهی غالب پارک باید به گیاهان زیر اشاره داشت :
Astragalus  susianus
Astragalus  gossypinus
Astragalus  rhodosemius
Astragalus  curviflorus
Astragalus  cephalanthus
Astragalus  fasciculifolius
Artemisia   aucheri
Achillea   eriophora
Helichrysum  leucocephalum
Scariola  orientalis
Cousinia  cylindracea
Acantholimon  schirazianum
Acantholimon   asphodelinum
Acantholimon   scorpius
Acantholimon   flexuosum
A canthophyllum  microcephalum
Gypsophila   virgata
Convolvulus   dorycnium
درهرحال مجموعه عناصر گیاهی متشکله تیپهای گیاهی پارک بمو از300گونه تجاوزنمی کند که درعین حال غلبه واقعی باگیاهانی چون گون ها ، جوخار، بومادران شیرازی ، گاوچاق کن و گل بی مرگ گنویی ودرمنه کوهی می باشد که دراشکوب فوقانی نیز گاهی بادرختان ودرختچه هایی چون بادام وبنه همراه می باشد. غالب گونه های تیره   Compositae به جز درمنه ها که درفصل پاییز مورد چرا قرارمی گیرند فاقد ارزش خوشخوراکی هستند .ویاگیاهان تیره Labiatae به دلیل معطرواغلب بدبوبودن کمتر مورد توجه دام وحیات وحش قرارمی گیرند. گرچه گونه های گندمیان به نسبت خوب وزیاد است ولی اغلب یکساله  بوده وفاقد ارزش خوشخوراکی می باشند.

جاذبه های اکوتوریستی
وجود گونه های مختلف حیات وحش شامل پستانداران و پرندگان ، چشم اندازهای بدیع طبیعی و آثار تاریخی موجود در پارک ملی از مهمترین جاذبه های گردشگری محسوب می گردد .

وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی
در داخل محدوده پارک ملی بمو  روستا یا مرکز مسکونی وجود ندارد ولی در حاشیه پارک ملی 30 روستا و شهرهایی مثل شهر شیراز و زرقان وجود دارد . عمده فعایتهای اقتصادی روستائیان و بومیان منطقه دامداری بوده و کشاورزی ازنوع باغداری با  کشت درختان انگورمی باشد.  .
 

تعارضات مهم منطقه
تصرفات :
1)
مجمع جهانی اهل بیت  : با وسعت حدود 1500 هکتار اراضی پلاک 1103 شمال شرقی شهر صدرا به قصد ایجاد باغ شهر تصرف شده است . این اراضی توسط مجمع جهانی اهل بیت با همکاری سازمان همیاری های شهرداری شیراز تصرف و به باغشهر تبدیل شده است . لازم به توضیح است این ارضی برابر اسناد مالکیت صادره ، اوقافی و طرح دعوی در مراجع قضایی می باشد .

2) شهرک صدرا :
بر اساس مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست در سال 78 به میزان 700 هکتار از اراضی پارک ملی بمو به وزارت مسکن و شهرسازی واگذار تا شهر جدید صدرا در آن احداث گردد . ولی متاسفانه علاوه بر اراضی مصوب میزان 300 هکتار نیز مورد تعرض قرار گرفت . لازم به توضیح است  این اراضی تعارضی نیز در شورای عالی مسکن و شهرسازی به تصویب رسیده است .
3) خط راه آهن تهران – شیراز : در حدود 1700 متر با پارک ملی بمو تداخل دارد . این در حالی است که گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی این پروژه مورد تایید سازمان قرار نگرفته است .
4) پادگان احمد بن موسی : وسعتی حدود 150 هکتاراز این پادگان در داخل پارک واقع گردیده است . علاوه بر این جدبدا" نیز اقدام به تصرف و تخریب بخش بیشتری از پارک ملی را نموده است
5) شرکت پارس دانه و ریز دانه : درسال1369 احداث شد . در پلاک 331 فرعی از 118 اصلی بخش 3 شیراز به نام پارس دانه و پلاک 332 فرعی از 118 فرعی بخش 3 شیرازبه نام ریز دانه که در محدوده مزرعه چاه سرخ قرار دارند . وسعتی به اندازه 8 هکتار ازاراضی پارک را تصرف کردند.
6) کارخانه صدرشیمی : وابسته به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و همچنین پادگان قدس به میزان 300 هکتار جهت تأسیسات نظامی و 1960 هکتار حریم حفاظتی که کارخانه در همین حریم واقع شده است . این کارخانه درسال 1363در کنار جاده شیراز – تهران تأسیس و سموم کشاورزی را تولید می کند .
7) موقوفه حاج زالی : با مساحتی حدود 200 هکتار تحت پلاک 1103 بخش 3 شیراز می باشد و از سال 1346 تحت مدیریت حفاظت محیط زیست است . از ارتفاعات ملوسجان (بخش غربی پارک ملی شروع و درامتداد جلگه باجگاه و در  در امتداد جاده مرتبط به چشمه صادقی و چشمه فیل در محدوده دره راه و چشمه صادقی خاتمه می یابد  . لازم به توضیح است اخیرا" موقوفه مذکور ادعای 1650 هکتار از اراضی پارک ملی را دارد که موضوع در مراجع قضایی تحت پگیری است . که آخرین نتیجه حقوقی ، صدور قرار کارشناسی است که پس از بازدید کارشناسان رسمی دادگستری ، موضوع در دست اقدام قرار خواهد گرفت .

8) تصرف و دریافت سند 72 هکتار از اراضی (دشت ملوسجان) توسط اشخاص حقیقی .
9) تصرف 41 هکتار از اراضی (دشت ملوسجان ) توسط نیروی انتظامی .
10) تصرف 32.5 هکتار از اراضی (دشت ملوسجان ) توسط شرکت رزگل .
11) تصرف 80 هکتار از اراضی (روستای چاه سرخ )  توسط آقای فرود حق جو و اعلام مستثنیات بودن بخشی از این اراضی از سوی اداره منابع طبیعی .