پناهگاه حیات‌ وحش حیدری، خراسان

نام انگلیسی:  Heidary nature reserve     نام فارسی :  پناهگاه حیات‌ وحش حیدری

پناهگاه حیات وحش حیدری نیشابور، در سال 1381، طی مصوبه‌ی شماره‌ی 228 مورخ 21/3/1381 شورای‌عالی محیط زیست، به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت از محیط زیست کشور پیوست. منطقه حیدری به دلیل وجود قوچ اوریال خالص از پیش از انقلاب مورد حفاظت قرار گرفت و در پس از انقلاب سال ۱۳۷۳ به عنوان منطقه شکار ممنوع و سپس طی مصوبه شماره ۲۲۸ مورخ ۱۳۸۱/۳/۲۱ شورای عالی محیط زیست با مساحت ۴۶۳۵۰ هکتار بعنوان پناهگاه حیات وحش به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاطت محیط زیست اضافه گردید. این منطقه در مجاورت رشته کوه بینالود و در فاصله حدود ۷۰ کیلومتری شهر نیشابور در استان خراسان رضوی واقع شده است و نام منطقه از دره و روستای حیدری گرفته شده است. پناهگاه حیات وحش حیدری داری سیمای کوهستانی و صخره‌ای، تپه‌ماهورهای فراوان و دره‌های نسبتا عمیق، دارای تراکم گیاهی و جانوری مناسبی است.

منابع آبی

پناهگاه حیات وحش حیدری از نظر منابع آبی دچار کمبود نیست. ۲۳ چشمه و ۶ رودخانه در منطقه در تمام فصول قادرند آب مورد نیاز منطقه را تامین کنند. رودخانه های بایرام بری، آب دیوانه، کتان، حیدری، برهمان و بقیع علاوه بر نیاز حیات وحش، آب مورد نیاز کشاورزان و ۱۹ روستای کوچک و بزرگ حاشیه این پناهگاه را تامین می کنند.

حیات وحش

پناهگاه حیات وحش حیدری یکی از زیستگاه های اصلی گونه خالص قوچ میش اوریال در شمال شرق کشور محسوب میشود. شهرت قوچ این منطقه تا به ‌آنجا است که برخی شکارچیان خارجی ایت منطقه را بهشت قوچ دنیا نام گذاشته‌اند. علائم و ردپای پلنگ در منطقه ای به نام “زوپلنگ” بارها مشاهده شده است.

پستانداران: کونه های شاخص منطقه عبارتند از: قوچ اوریال، پلنگ، کفتار، آهو، گربه‌ وحشی، گربه پالاس، سمور، گرگ، گراز، روباه، شغال، خارپشت گوش بلند، سنجاب زمینی، تشی و پایکا

پرندگان: سارگپه پابلند، عقاب طلایی، دلیجه، هما، بالابان، تیهو، کبک، کبوتر چاهی، چکاوک کاکلی، قمری، کوکوی معمولی، جغد کوپک، پرستو، زنبورخوار، سبزقبا، هدهد، چکاوک گندم زار، چکاوک شاخدار، چلچله، توکای سیاه، دم جنبانک ابلق، سنگ چشم پشت سرخ، سنپ چشم دشتی، بلبل، دم سرخ ایرانی، دم سرخ سیاه، چک چک کوهی، طرقه کوهی، زرقه بنفش، سسک گلو سفید، مگس گیر، کمرکولی بزرگ، زرده پره مزرعه، زرده پره کوهی، سهره پیشانی سرخ، سهره طلایی، گنجشک کوهی، گنجشک خانگی، سار، زاغی، زاغ نوک سرخ، کلاغ ابلق، غراب، لیل، توکا، پری شاخ، باقرقره شکم سیاه

خزندگان: انواع مار، انواع مارمولک، آگامای قفقاز

پوشش گیاهی

گونه‌های شاخص گیاهی پناهگاه حیات وحش حیدری می‌توان از جوامع متراکم درختان اورس، کرکو، داغداغان، سنجد، زرشک، باریجه، شیرخشت و بارهنگ نام برد.

مختصات و مشخصات جغرافیایی پناهگاه حیات وحش حیدری نیشابور

منطقه‌ی حیدری نیشابور، با مساحتی بالغ بر 46350 هزار هکتار، در موقعیت جغرافیایی N3639 E5837 در شمال شهر نیشابور و در استان خراسان رضوی واقع گردیده است. روستاهای بقیع، بجنو، برمهان، خربره (قاسمیه)، کلیدر، برکشاهی و کلاته در مجاورت این منطقه قرار دارند.

ویژگی‌های طبیعی، زیستی و اقلیمی منطقه‌ی حیدری

منطقه‌ی حیدری نیشابور، که در منتهی‌الیه غربی رشته کوه بینالود واقع گردیده و داری سیمای کوهستانی و صخره‌ای، تپه‌ماهورهای فراوان و دره‌های نسبتا عمیق، اکوسیستمی فعال با ذخیره‌گاه‌های طبیعی با تنوع فون و فلور قابل‌ملاحظه، می‌باشد. این منطقه، یکی از بهترین شکارگاه‌های شرق کشور محسوب می‌گردد. منطقه‌ی حیدری، علاوه بر در بر گرفتن توده‌های جنگلی ارس شهرستان نیشابور، یکی از مهمترین زیستگاه‌های قوچ و میش اوریال در سطح کشور است.

از گونه‌های مهم گیاهی منطقه‌ی حیدری نیشابور، می‌توان از کرکو، داغداغان، سنجد، زرشک، باریجه، شیرخشت و بارهنگ و از گونه‌های مهم جانوری آن، می‌توان قوچ و میش اوریال، گربه‌ی وحشی، سمور، پلنگ، کفتار، گرگ، گراز، روباه و انواع پرندگان شکاری از قبیل شاهین، بحری، کبک، تیهو و… را برشمرد.