کویر دو شاخ، سبزوار

نام انگلیسی :  Doshakh playa     نام فارسی :  کویر دو شاخ

کویر دو شاخ یا کویر سبزوار در موقعیت جغرافیایی E5617 شرقی تا E5733 شرقی و N3622 شمالی تا N3602 شمالی مابین استانهای سمنان و خراسان رضوی گسترده شده است. این کویر در شرق پارک ملی توران و غرب پناهگاه حیات وحش شیر احمد، در جنوب محور ارتباطی تهران مشهد و در غرب شهر سبزوار قرار گرفته است. در شمال این منطقه رشته کوه گر قرار گرفته است. این منطقه با ارتفاع متوسط 800 متر از سطح آبهای آزاد مکانی برای انباشت سیلابهای و هرز آب های منطقه است. عمده سطح کویر توسط زمینهای پف کرده نمکی و در قسمت شمالی توسط گنبدهای نمکی احاطه شده است.

از رودهای مهم که به این کویر میریزند میتوان به کال شور جاجرم که از سمت شمال غربی و کال شور سبزوار که از سمت شرق وارد این کویر میشوند اشاره کرد. علت نامگذاری این کویر به دو شاخ به دلیل شکل این کویر است که در سمت غرب و شرق مانند شاخ به سمت شمال باریک میشوند. کویر گستره ای شرقی غربی دارد و طول آن در حدود 100 کیلومتر و عرض آن 40 کیلومتر است. در قسمت جنوبی کویر در حوالی روستای رضا آباد شاهرود گنبدهای نمکی و اجتماعات ماسه ای منطقه را فرا گرفته است.

پوشش گیاهی

منطقه کویر دو شاخ در مرکز و مناطق کویری آن فاقد پوشش گیاهی است و زمین کاملا عریان است. اما در حاشیه نمکزار گیاهان شور پسند همچون اشنان و گز قابلیت رشد یافته اند. در نواحی ماسه ای و استپی حاشیه کویر  به عنوان نمونه می توان به گونه های زیر اشاره نمود: گون، اسفناج وحشی، تره تیزک، کاکوتی، فرفیون، گل گندم، شقایق کوهی، انغوزه، زنبق صحرایی، ملیکا، خارشتر، کلاه میرحسن، کاروانکش، افدرا، اسکنبیل، تاغ، قیچ، پرند، گز، گل کتانی، بابونه ای، شب بوی صحرایی، تلخک، اسفند ، علف شور، کلپوره، شیرینک. پوشش گیاهی این منطقه و تپه های ماسه ای حاشیه ان بعلت چرای بی رویه و بوته کنی شدید بشدت تخریب شده بطوریکه حدود 850 هکتار از تپه های ماسه ای اطراف روستا کاملاً بدون پوشش گیاهی گردیده است و به صورت تپه های ماسه ای فعال روستا را تهدید می نماید ، این مسائل و مشکلات دیگر نیاز به انجام عملیات تثبیت شن را درمنطقه ضروری می نماید

حیات وحش

حیات وحش منطقه شامل گرگ، شغال، روباه معمولی، کفتار، یوزپلنگ، کاراکال، پلنگ، گربه وحشی یا دشتی، جبیر، آهو، پازن، (زیر گونه ایرانی) قوچ وحشی و گورخر (زیرگونه ایرانی) است. هوبره، زاغ بور، بحری، دلیجه، کبک، تیهو، بلدرچین، عقاب دشتی، چاخ لق، کبوتر چاهی، یاکریم، شاه بوف، سبزه قبا هندی، دم جنبانک ابلق، سنگ چشم دم سرخ و گنجشک معمولی از جمله پرندگان این منطقه هستند. انواعی گوناگونی از رده خزندگان در این منطقه به چشم می‌خوردکه شامل راسته لاک‌پشت‌ها و نیز خانواده آگاماها، سمندرها و اسکینک ها است. از دیگر خانواده خزندگان می توان به بزمجه ها اشاره کرد.

مسیر دسترسی

جاده ای خاکی از شهر مزینان به سمت جنوب از وسط این کویر عبور میکند. محور ارتباطی تهران مشهد از شمال غربی این کویر عبور میکند. همچنین مسیر ارتباطی داورزن، مزینان به روستای رضا آباد شاهرود از این منطقه عبور می کند.