گز شاهی

نام فارسی : گز شاهی  نام علمی:  Tamarix aphylla نام انگلیسی:  Athel pine, Athel tree, Athel tamarisk, and saltcedar

انتشار این درخت از مصر و عراق و عربستان تا ایران و افغانستان و پاکستان بوده است. درختی است کبود رنگ و ارتفاع آن به 10 متر بالغ می شود. برگ های درخت دارای نیام و انتهای آن ها نوکدار است. گل آذین آن خوشه ای باریک انبوه با پایک کوتاه است. گل هایش دارای گلبرگ باریک و کشیده است. نام محلی آن در جنوب خراسان و کرمان گز شاهی و در بلوچستان گزلی و قوره گز و کِره می باشد. چوبش سفید و شکننده است و در تثبیت ریگ های روان در جنوب کشور گاهی به کار می رود. گز شاهی درختی با عمر طولانی است. این درخت به علت رسیدن ریشه‌ به آب های زیرزمینی زمین عمر طولانی میکند. استقامت آن در برابر برف بسیار اندک است و در صورت بارش برف در مناطق گرمسیری خشک می شود ولی مقومت آن در برابر تغییرات زیاد دما بالا است.  ارتفاع این درخت به ۱۰ تا ۱۵ متر می‌رسد. این گیاه بیشتر در جاهای خشک، کنار آب‌های شور، در زمین‌های شوره زار و کنار رودخانه‌ها رشد می‌کند.

مناسب‌ترین جا برای رشد و زیاد شدن آن منطقه های گرم وخشک بیابانی و خاک‌های شور است. این گیاه در برابر تغییر دمای هوا مقاومت زیادی دارد. به‌علاوه مناسب‌ترین خاک برای رشد گیاه گز، خاک لومی است. نزدیک دریا، شن‌های ساحلی و اطراف رودخانه‌ها جای مناسبی برای رشد گیاه گز هستند. همچنین در کنار نهرهای زمین‌های شور و شنی و گودال‌های مرطوب و بستر رودخانه‌ها این گیاه به خوبی رشد می‌کند.

بیماری‌ها و آسیب‌ها

الف- در اثر یخبندان، برگ درختچه‌های گز در فصل پاییز و زمستان یخ می‌زند.

ب- موریانه از پوست شاخه‌های خشک شده گز تغذیه می‌کند ولی به تنه اصلی آن آسیب نمی‌رساند. 

ج- بادهای شدید گاهی سبب ریشه‌کن شدن درختان گز می‌شود. دیده شده که گاهی در اثر بادهای شدید، تنه اصلی روی زمین قرار گرفته است. در نتیجه به جای اینکه ساقه اصلی رشد کند، شاخه های فرعی به طرف بالا رشد می کنند.

د- آفت‌های و بیماری‌های مهم گیاه گز عبارتند از : پروانه برگ خوار، سرخرطومی گز، پسیل گز، پروانه تارعنکبوتی، شپشک گز. سوسک‌های چوب‌خوار نیز از آفت‌های گیاه گز هستند. همچنین تعدادی از قارچ‌ها هستند که باعث پوسیدن ریشه گیاه گز می‌شوند.