گنبد نمکی جزیره هرمز
نام انگلیسی: Hormoz Salt Dome نام فارسی : گنبد نمکی جزیره هرمز
|
گنبد نمکی جزیره هرمز در موقعیت جغرافیایی N2704 E5627 در استان هرمزگان واقع است. جزیره هرمز در حقیقت خود یک دیاپیر نمکی است که در منتهی الیه شرق خلیج فارس و نزدیکی تنگه هرمز قرار گرفته است . فاصله جزیره هرمز تا بندرعباس حدود 18 کیلومتر است . این جزیره مقطع تیپ سازند هرمز و به دلیل وجود ذخایر نمک و بویژه خاک سرخ مرغوب مورد توجه قرار گرفته است .
گنبدهای نمکی هرمز درخلیج فارس جزایر کوچکی را تشکیل میدهد. نمکهای هرمز در جنوب ایران ، چینهای دوران سوم کوههای زاگرس را بدون داشتن جهت خاصی سوراخ کرده است. بطوری که در تمام موارد ومحلهای ممکن از قبیل قله ، پهلو ، محور تاقدیس و ناودیس و در رویگسلها دیده میشود. این گنبدهای نمکی با رسوبات دوران سوم ،کرتاسه و بطور محلی باژوراسیک دارای سطح برخورد دیاپریک است. بنابراین بطور محقق سن آنها از ژوراسیک قدیمی تر است. بطور کلی فعلا سن این تشکیلات را به پروتروزوئیک یااینفراکامبرین نسبت میدهند و آن را هم ارزجانبی تشکیلات دولومیتی سلطانیه در ایران شمالی میدانند. به نظر میرسد کهحرکات کوهزایی آسینتیک حداقل در شمال کرمان موجب پیدایش حوضه و یا حوضههایی جهت تشکیل رسوبات نمکی هرمز گردیده است.
گنبدهای نمکی هرمز در طی حرکات کوهزایی آلپ در طبقات فوقانی خود تزریق شده است. وجود گنبدهای نمکی نتیجه تزریق پلاستیکیسنگ نمکدر سنگهای رسوبی اطراف است. نمک هسته گنبدهای نمکی از طبقات زیرین مشتق میشود. علت اساسی حرکت نمک و گنبدهای نمکی بطور دقیق معلوم نیست. عدهای از زمینشناسان عقیده دارند که نیروهای تکتونیکی ، عامل اصلی حرکت گنبدهای نمکی است. چنانکه در رومانی ، فشارهای افقی عامل اصلی حرکت نمک و تشکیل گنبدهای نمکی است وطرز توسعه و وضع گنبدهای نمکی بامحورچین خوردگیهای مهم ناحیه تطبیق میکند.